Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
൪. ദാനവഗ്ഗോ
4. Dānavaggo
൧. പഠമദാനസുത്തവണ്ണനാ
1. Paṭhamadānasuttavaṇṇanā
൩൧. ചതുത്ഥസ്സ പഠമേ ആസജ്ജ ദാനം ദേതീതി പത്വാ ദാനം ദേതി. ആഗതം ദിസ്വാ തം മുഹുത്തംയേവ നിസീദാപേത്വാ സക്കാരം കത്വാ ദാനം ദേതി, ദസ്സാമീതി ന കിലമേതി. ഭയാതി ‘‘അയം അദായകോ അകാരകോ’’തി ഗരഹഭയാ, അപായഭയാ വാ. അദാസി മേതി മയ്ഹം പുബ്ബേ ഏസ ഇദം നാമ അദാസീതി ദേതി. ദസ്സതി മേതി അനാഗതേ ഇദം നാമ ദസ്സതീതി ദേതി. സാഹു ദാനന്തി ദാനം നാമ സാധു സുന്ദരം ബുദ്ധാദീഹി പണ്ഡിതേഹി പസത്ഥന്തി ദേതി. ചിത്താലങ്കാരചിത്തപരിക്ഖാരത്ഥം ദാനം ദേതീതി സമഥവിപസ്സനാചിത്തസ്സ അലങ്കാരത്ഥഞ്ചേവ പരിക്ഖാരത്ഥഞ്ച ദേതി. ദാനഞ്ഹി ചിത്തം മുദും കരോതി. യേന ലദ്ധോ, സോ ‘‘ലദ്ധം മേ’’തി മുദുചിത്തോ ഹോതി. യേന ദിന്നം, സോപി ‘‘ദിന്നം മയാ’’തി മുദുചിത്തോ ഹോതി. ഇതി ഉഭിന്നം ചിത്തം മുദും കരോതി. തേനേവ ‘‘അദന്തദമന’’ന്തി വുച്ചതി. യഥാഹ –
31. Catutthassa paṭhame āsajja dānaṃ detīti patvā dānaṃ deti. Āgataṃ disvā taṃ muhuttaṃyeva nisīdāpetvā sakkāraṃ katvā dānaṃ deti, dassāmīti na kilameti. Bhayāti ‘‘ayaṃ adāyako akārako’’ti garahabhayā, apāyabhayā vā. Adāsimeti mayhaṃ pubbe esa idaṃ nāma adāsīti deti. Dassati meti anāgate idaṃ nāma dassatīti deti. Sāhu dānanti dānaṃ nāma sādhu sundaraṃ buddhādīhi paṇḍitehi pasatthanti deti. Cittālaṅkāracittaparikkhāratthaṃ dānaṃ detīti samathavipassanācittassa alaṅkāratthañceva parikkhāratthañca deti. Dānañhi cittaṃ muduṃ karoti. Yena laddho, so ‘‘laddhaṃ me’’ti muducitto hoti. Yena dinnaṃ, sopi ‘‘dinnaṃ mayā’’ti muducitto hoti. Iti ubhinnaṃ cittaṃ muduṃ karoti. Teneva ‘‘adantadamana’’nti vuccati. Yathāha –
‘‘അദന്തദമനം ദാനം, അദാനം ദന്തദൂസകം;
‘‘Adantadamanaṃ dānaṃ, adānaṃ dantadūsakaṃ;
ദാനേന പിയവാചായ, ഉന്നമന്തി നമന്തി ചാ’’തി.
Dānena piyavācāya, unnamanti namanti cā’’ti.
ഇമേസു പന അട്ഠസു ദാനേസു ചിത്താലങ്കാരദാനമേവ ഉത്തമന്തി.
Imesu pana aṭṭhasu dānesu cittālaṅkāradānameva uttamanti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧. പഠമദാനസുത്തം • 1. Paṭhamadānasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧-൪. പഠമദാനസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-4. Paṭhamadānasuttādivaṇṇanā