| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೪. ಪಠಮದಾರುಕ್ಖನ್ಧೋಪಮಸುತ್ತಂ
4. Paṭhamadārukkhandhopamasuttaṃ
೨೪೧. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಗಙ್ಗಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರೇ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಭಗವಾ ಮಹನ್ತಂ ದಾರುಕ್ಖನ್ಧಂ ಗಙ್ಗಾಯ ನದಿಯಾ ಸೋತೇನ ವುಯ್ಹಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸಥ ನೋ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಮುಂ ಮಹನ್ತಂ ದಾರುಕ್ಖನ್ಧಂ ಗಙ್ಗಾಯ ನದಿಯಾ ಸೋತೇನ ವುಯ್ಹಮಾನ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಸಚೇ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಾರುಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ಓರಿಮಂ ತೀರಂ ಉಪಗಚ್ಛತಿ, ನ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಉಪಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮಜ್ಝೇ ಸಂಸೀದಿಸ್ಸತಿ, ನ ಥಲೇ ಉಸ್ಸೀದಿಸ್ಸತಿ, ನ ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಅಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಆವಟ್ಟಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಅನ್ತೋಪೂತಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ; ಏವಞ್ಹಿ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಾರುಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಮುದ್ದನಿನ್ನೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಸಮುದ್ದಪೋಣೋ ಸಮುದ್ದಪಬ್ಭಾರೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಸಮುದ್ದನಿನ್ನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಙ್ಗಾಯ ನದಿಯಾ ಸೋತೋ ಸಮುದ್ದಪೋಣೋ ಸಮುದ್ದಪಬ್ಭಾರೋ।
241. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati gaṅgāya nadiyā tīre. Addasā kho bhagavā mahantaṃ dārukkhandhaṃ gaṅgāya nadiyā sotena vuyhamānaṃ. Disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, amuṃ mahantaṃ dārukkhandhaṃ gaṅgāya nadiyā sotena vuyhamāna’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Sace so, bhikkhave, dārukkhandho na orimaṃ tīraṃ upagacchati, na pārimaṃ tīraṃ upagacchati, na majjhe saṃsīdissati, na thale ussīdissati, na manussaggāho gahessati, na amanussaggāho gahessati, na āvaṭṭaggāho gahessati, na antopūti bhavissati; evañhi so, bhikkhave, dārukkhandho samuddaninno bhavissati samuddapoṇo samuddapabbhāro. Taṃ kissa hetu? Samuddaninno, bhikkhave, gaṅgāya nadiyā soto samuddapoṇo samuddapabbhāro.
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಚೇ ತುಮ್ಹೇಪಿ ನ ಓರಿಮಂ ತೀರಂ ಉಪಗಚ್ಛಥ, ನ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಉಪಗಚ್ಛಥ; ನ ಮಜ್ಝೇ ಸಂಸೀದಿಸ್ಸಥ, ನ ಥಲೇ ಉಸ್ಸೀದಿಸ್ಸಥ, ನ ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಅಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಆವಟ್ಟಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಅನ್ತೋಪೂತೀ ಭವಿಸ್ಸಥ; ಏವಂ ತುಮ್ಹೇ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ನಿಬ್ಬಾನನಿನ್ನಾ ಭವಿಸ್ಸಥ ನಿಬ್ಬಾನಪೋಣಾ ನಿಬ್ಬಾನಪಬ್ಭಾರಾ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ನಿಬ್ಬಾನನಿನ್ನಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ನಿಬ್ಬಾನಪೋಣಾ ನಿಬ್ಬಾನಪಬ್ಭಾರಾ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಓರಿಮಂ ತೀರಂ, ಕಿಂ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ, ಕೋ ಮಜ್ಝೇ ಸಂಸಾದೋ 1, ಕೋ ಥಲೇ ಉಸ್ಸಾದೋ, ಕೋ ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ, ಕೋ ಅಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ, ಕೋ ಆವಟ್ಟಗ್ಗಾಹೋ, ಕೋ ಅನ್ತೋಪೂತಿಭಾವೋ’’ತಿ?
‘‘Evameva kho, bhikkhave, sace tumhepi na orimaṃ tīraṃ upagacchatha, na pārimaṃ tīraṃ upagacchatha; na majjhe saṃsīdissatha, na thale ussīdissatha, na manussaggāho gahessati, na amanussaggāho gahessati, na āvaṭṭaggāho gahessati, na antopūtī bhavissatha; evaṃ tumhe , bhikkhave, nibbānaninnā bhavissatha nibbānapoṇā nibbānapabbhārā. Taṃ kissa hetu? Nibbānaninnā, bhikkhave, sammādiṭṭhi nibbānapoṇā nibbānapabbhārā’’ti. Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bhante, orimaṃ tīraṃ, kiṃ pārimaṃ tīraṃ, ko majjhe saṃsādo 2, ko thale ussādo, ko manussaggāho, ko amanussaggāho, ko āvaṭṭaggāho, ko antopūtibhāvo’’ti?
‘‘‘ಓರಿಮಂ ತೀರ’ನ್ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಛನ್ನೇತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಂ ಆಯತನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ಪಾರಿಮಂ ತೀರ’ನ್ತಿ ಖೋ , ಭಿಕ್ಖು, ಛನ್ನೇತಂ ಬಾಹಿರಾನಂ ಆಯತನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ಮಜ್ಝೇ ಸಂಸಾದೋ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ನನ್ದೀರಾಗಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ಥಲೇ ಉಸ್ಸಾದೋ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಅಸ್ಮಿಮಾನಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ।
‘‘‘Orimaṃ tīra’nti kho, bhikkhu, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. ‘Pārimaṃ tīra’nti kho , bhikkhu, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. ‘Majjhe saṃsādo’ti kho, bhikkhu, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Thale ussādo’ti kho, bhikkhu, asmimānassetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘ಕತಮೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು, ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖು, ಗಿಹೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ 3 ವಿಹರತಿ, ಸಹನನ್ದೀ ಸಹಸೋಕೀ, ಸುಖಿತೇಸು ಸುಖಿತೋ, ದುಕ್ಖಿತೇಸು ದುಕ್ಖಿತೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯೇಸು ಅತ್ತನಾ ತೇಸು ಯೋಗಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖು, ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ।
‘‘Katamo ca, bhikkhu, manussaggāho? Idha, bhikkhu, gihīhi saṃsaṭṭho 4 viharati, sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanā tesu yogaṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhu, manussaggāho.
‘‘ಕತಮೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು, ಅಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖು, ಏಕಚ್ಚೋ ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ – ‘ಇಮಿನಾಹಂ ಸೀಲೇನ ವಾ ವತೇನ ವಾ ತಪೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ದೇವೋ ವಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ದೇವಞ್ಞತರೋ ವಾ’ತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖು, ಅಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ। ‘ಆವಟ್ಟಗ್ಗಾಹೋ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖು, ಪಞ್ಚನ್ನೇತಂ ಕಾಮಗುಣಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ।
‘‘Katamo ca, bhikkhu, amanussaggāho? Idha, bhikkhu, ekacco aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu, amanussaggāho. ‘Āvaṭṭaggāho’ti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacanaṃ.
‘‘ಕತಮೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖು, ಅನ್ತೋಪೂತಿಭಾವೋ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖು, ಏಕಚ್ಚೋ ದುಸ್ಸೀಲೋ ಹೋತಿ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ ಅಸುಚಿಸಙ್ಕಸ್ಸರಸಮಾಚಾರೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಕಮ್ಮನ್ತೋ ಅಸ್ಸಮಣೋ ಸಮಣಪಟಿಞ್ಞೋ ಅಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಪಟಿಞ್ಞೋ ಅನ್ತೋಪೂತಿ ಅವಸ್ಸುತೋ ಕಸಮ್ಬುಜಾತೋ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖು, ‘ಅನ್ತೋಪೂತಿಭಾವೋ’’’ತಿ।
‘‘Katamo ca, bhikkhu, antopūtibhāvo? Idha, bhikkhu, ekacco dussīlo hoti pāpadhammo asucisaṅkassarasamācāro paṭicchannakammanto assamaṇo samaṇapaṭiñño abrahmacārī brahmacāripaṭiñño antopūti avassuto kasambujāto. Ayaṃ vuccati, bhikkhu, ‘antopūtibhāvo’’’ti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನನ್ದೋ ಗೋಪಾಲಕೋ ಭಗವತೋ ಅವಿದೂರೇ ಠಿತೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ನನ್ದೋ ಗೋಪಾಲಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಹಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ನ ಓರಿಮಂ ತೀರಂ ಉಪಗಚ್ಛಾಮಿ, ನ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಉಪಗಚ್ಛಾಮಿ, ನ ಮಜ್ಝೇ ಸಂಸೀದಿಸ್ಸಾಮಿ, ನ ಥಲೇ ಉಸ್ಸೀದಿಸ್ಸಾಮಿ, ನ ಮಂ ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಅಮನುಸ್ಸಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಆವಟ್ಟಗ್ಗಾಹೋ ಗಹೇಸ್ಸತಿ, ನ ಅನ್ತೋಪೂತಿ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ। ಲಭೇಯ್ಯಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಲಭೇಯ್ಯಂ ಉಪಸಮ್ಪದ’’ನ್ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ನನ್ದ, ಸಾಮಿಕಾನಂ ಗಾವೋ ನಿಯ್ಯಾತೇಹೀ’’ತಿ 5। ‘‘ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಭನ್ತೇ, ಗಾವೋ ವಚ್ಛಗಿದ್ಧಿನಿಯೋ’’ತಿ। ‘‘ನಿಯ್ಯಾತೇಹೇವ ತ್ವಂ, ನನ್ದ, ಸಾಮಿಕಾನಂ ಗಾವೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ನನ್ದೋ ಗೋಪಾಲಕೋ ಸಾಮಿಕಾನಂ ಗಾವೋ ನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ನಿಯ್ಯಾತಿತಾ 6, ಭನ್ತೇ, ಸಾಮಿಕಾನಂ ಗಾವೋ। ಲಭೇಯ್ಯಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಲಭೇಯ್ಯಂ ಉಪಸಮ್ಪದ’’ನ್ತಿ। ಅಲತ್ಥ ಖೋ ನನ್ದೋ ಗೋಪಾಲಕೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಅಲತ್ಥ ಉಪಸಮ್ಪದಂ। ಅಚಿರೂಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಚ ಪನಾಯಸ್ಮಾ ನನ್ದೋ ಏಕೋ ವೂಪಕಟ್ಠೋ…ಪೇ॰… ಅಞ್ಞತರೋ ಚ ಪನಾಯಸ್ಮಾ ನನ್ದೋ ಅರಹತಂ ಅಹೋಸೀತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
Tena kho pana samayena nando gopālako bhagavato avidūre ṭhito hoti. Atha kho nando gopālako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, na orimaṃ tīraṃ upagacchāmi, na pārimaṃ tīraṃ upagacchāmi, na majjhe saṃsīdissāmi, na thale ussīdissāmi, na maṃ manussaggāho gahessati, na amanussaggāho gahessati, na āvaṭṭaggāho gahessati, na antopūti bhavissāmi. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Tena hi tvaṃ, nanda, sāmikānaṃ gāvo niyyātehī’’ti 7. ‘‘Gamissanti, bhante, gāvo vacchagiddhiniyo’’ti. ‘‘Niyyāteheva tvaṃ, nanda, sāmikānaṃ gāvo’’ti. Atha kho nando gopālako sāmikānaṃ gāvo niyyātetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘niyyātitā 8, bhante, sāmikānaṃ gāvo. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. Alattha kho nando gopālako bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno ca panāyasmā nando eko vūpakaṭṭho…pe… aññataro ca panāyasmā nando arahataṃ ahosīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಪಠಮದಾರುಕ್ಖನ್ಧೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Paṭhamadārukkhandhopamasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೪. ಪಠಮದಾರುಕ್ಖನ್ಧೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Paṭhamadārukkhandhopamasuttavaṇṇanā
