Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൪. പഠമദാരുക്ഖന്ധോപമസുത്തവണ്ണനാ

    4. Paṭhamadārukkhandhopamasuttavaṇṇanā

    ൨൪൧. വിലാസമാനോ വിയ സാഗരം പത്വാ. അന്തോസാഖോതി ഗങ്ഗായ തീരസ്സ അന്തോ ഓനതസാഖോ. തേമേതീതി തിന്തോ ഹോതി. തിരിയം പതിതോ ദണ്ഡസേതു വിയ ഠിതത്താ മഹാജനസ്സ പച്ചയോ ജാതോ, തഥാ മഹന്തഭാവേന ഗങ്ഗാസോതം ഓതരണാദി നത്ഥി.

    241.Vilāsamāno viya sāgaraṃ patvā. Antosākhoti gaṅgāya tīrassa anto onatasākho. Temetīti tinto hoti. Tiriyaṃ patito daṇḍasetu viya ṭhitattā mahājanassa paccayo jāto, tathā mahantabhāvena gaṅgāsotaṃ otaraṇādi natthi.

    അയം ഹീതി അനന്തരം വുത്തപുഗ്ഗലോ. അരിയമഗ്ഗം ഓരുയ്ഹാതി ചതുബ്ബിധം അരിയമഗ്ഗവീഥിം ഓതരിത്വാ. ‘‘ചിത്തം നാമേത’’ന്തിആദിനാ ചിന്തേത്വാ ഗിഹിബന്ധനം ന വിസ്സജ്ജേതീതി സമ്ബന്ധോ. അത്തനോ ഭജമാനകേതി അത്തനോ ഭജന്തേ. ജീവികത്ഥായ പയുജ്ജിതബ്ബതോ പയോഗോ, ഖേത്തവത്ഥാദി. തതോ പയോഗതോ ഉട്ഠിതം ആയം. കിഞ്ചാപി ഭിക്ഖൂനം കായസാമഗ്ഗിം ദേതി ഭിക്ഖത്ഥായ.

    Ayaṃti anantaraṃ vuttapuggalo. Ariyamaggaṃ oruyhāti catubbidhaṃ ariyamaggavīthiṃ otaritvā. ‘‘Cittaṃ nāmeta’’ntiādinā cintetvā gihibandhanaṃ na vissajjetīti sambandho. Attano bhajamānaketi attano bhajante. Jīvikatthāya payujjitabbato payogo, khettavatthādi. Tato payogato uṭṭhitaṃ āyaṃ. Kiñcāpi bhikkhūnaṃ kāyasāmaggiṃ deti bhikkhatthāya.

    മുണ്ഡഘടന്തി ഭിന്നോട്ഠം ഘടം. ഖന്ധേതി അംസേ. സങ്ഘഭോഗന്തി സങ്ഘസന്തകം ഭോഗഗാമം ഗന്ത്വാ. അത്ഥതോ ഏവം വദന്തീതി തഥാ അത്ഥസ്സ സമ്ഭവതോ ഏവം വദന്താ വിയ ഹോന്തി. യാഗുമത്തകേ യാഗുന്തി യാഗും പിവിത്വാ തായ അപരിപക്കായ ഏവ അഞ്ഞം യാഗും അജ്ഝോഹരിത്വാതി സമ്ബന്ധോ.

    Muṇḍaghaṭanti bhinnoṭṭhaṃ ghaṭaṃ. Khandheti aṃse. Saṅghabhoganti saṅghasantakaṃ bhogagāmaṃ gantvā. Atthato evaṃ vadantīti tathā atthassa sambhavato evaṃ vadantā viya honti. Yāgumattake yāgunti yāguṃ pivitvā tāya aparipakkāya eva aññaṃ yāguṃ ajjhoharitvāti sambandho.

    കിലേസാനുരഞ്ജിതോവാതി യോനിസോമനസികാരസ്സ അഭാവേന കിലേസാനുഗതചിത്തോ ഏവ. അക്ഖീനി നീഹരിത്വാതി കോധവസേന അക്ഖികേ കരോന്തോ അക്ഖീനി നീഹരിത്വാ വിചരിസ്സതി. ഉദ്ധതോ ഹോതി അവൂപസന്തോ.

    Kilesānurañjitovāti yonisomanasikārassa abhāvena kilesānugatacitto eva. Akkhīni nīharitvāti kodhavasena akkhike karonto akkhīni nīharitvā vicarissati. Uddhato hoti avūpasanto.

    ദിട്ഠിഗതികോതി സാസനികോ ഏവം അയോനിസോ ഉമ്മുജ്ജിത്വാ സാസനം ഉദ്ധമ്മം ഉബ്ബിനയം കത്വാ ദീപേന്തോ അരിട്ഠസദിസോ. തേനാഹ ‘‘സോ ഹീ’’തിആദി. അരൂപഭവേ രൂപം അത്ഥി, അഞ്ഞഥാ തതോ ചുതസ്സ കുതോ രൂപക്ഖന്ധസ്സ സമ്ഭവോ. അസഞ്ഞീഭവേ ചിത്തം അത്ഥീതി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ. ബഹുചിത്തക്ഖണികോ ലോകുത്തരമഗ്ഗോ ‘‘യോ ഇമേ ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ ഭാവേയ്യ സത്തവസ്സാനീ’’തിആദിവചനതോ (ദീ॰ നി॰ ൨.൪൦൪; മ॰ നി॰ ൧.൧൩൭). അനുസയോ ചിത്തവിപ്പയുത്തോ, അഞ്ഞഥാ സാവജ്ജാനവജ്ജധമ്മാനം ഏകജ്ഝം ഉപ്പത്തി സിയാ. തേ ച സത്താ സന്ധാവന്തി സംസരന്തി, അഞ്ഞഥാ കമ്മഫലാനം സമ്ബന്ധോ ന സിയാതി. ഇതി വദന്തോ ഏവം മിച്ഛാവാദം പഗ്ഗയ്ഹ വദന്തോ.

    Diṭṭhigatikoti sāsaniko evaṃ ayoniso ummujjitvā sāsanaṃ uddhammaṃ ubbinayaṃ katvā dīpento ariṭṭhasadiso. Tenāha ‘‘so hī’’tiādi. Arūpabhave rūpaṃ atthi, aññathā tato cutassa kuto rūpakkhandhassa sambhavo. Asaññībhave cittaṃ atthīti etthāpi eseva nayo. Bahucittakkhaṇiko lokuttaramaggo ‘‘yo ime cattāro satipaṭṭhāne bhāveyya sattavassānī’’tiādivacanato (dī. ni. 2.404; ma. ni. 1.137). Anusayo cittavippayutto, aññathā sāvajjānavajjadhammānaṃ ekajjhaṃ uppatti siyā. Te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti, aññathā kammaphalānaṃ sambandho na siyāti. Iti vadanto evaṃ micchāvādaṃ paggayha vadanto.

    തേമനരുക്ഖോ വിയ…പേ॰… ദുല്ലഭധമ്മസ്സവനോ ച പുഗ്ഗലോ സദ്ധാസിനേഹേന അതേമനതോ. കതവിനയോ സിക്ഖിതവിനയോ യഥാ ‘‘കതവിജ്ജോ’’തി. ധമ്മകഥികാനം വിചാരേഥാതി ഇദം ദേയ്യധമ്മം ധമ്മകഥികാനം അയ്യാനം തസ്സ തസ്സ യുത്തവസേന വിചാരേഥാതി നിയ്യാതനവസേന വത്വാ. ദിവാകഥികോ സരഭാണകോ സായന്ഹേ കഥേതി, പുരിമയാമം കഥേന്തോ രത്തികഥികോ ഭാണകപുഗ്ഗലോ.

    Temanarukkho viya…pe… dullabhadhammassavano ca puggalo saddhāsinehena atemanato. Katavinayo sikkhitavinayo yathā ‘‘katavijjo’’ti. Dhammakathikānaṃvicārethāti idaṃ deyyadhammaṃ dhammakathikānaṃ ayyānaṃ tassa tassa yuttavasena vicārethāti niyyātanavasena vatvā. Divākathiko sarabhāṇako sāyanhe katheti, purimayāmaṃ kathento rattikathiko bhāṇakapuggalo.

    നന്ദനവനാഭിരാമേതി നന്ദനവനം വിയ മനോരമേ. അസ്സ ഭാരഹാരഭിക്ഖൂതി അസ്സ കിച്ചവാഹകഭിക്ഖൂ ഉപജ്ഝായാദയോ. സുഖനിസിന്നകഥന്തി പടിസന്ഥാരകഥാപുബ്ബകം ഉപനിസിന്നകഥം സുത്വാ.

    Nandanavanābhirāmeti nandanavanaṃ viya manorame. Assa bhārahārabhikkhūti assa kiccavāhakabhikkhū upajjhāyādayo. Sukhanisinnakathanti paṭisanthārakathāpubbakaṃ upanisinnakathaṃ sutvā.

    ഠിതസണ്ഠാനേനേവ ഠിതാകാരേനേവ ഠിതം, നപ്പയുത്തന്തി അത്ഥോ. ചിത്തകമ്മമൂലാദീനി ഠിതസണ്ഠാനേനേവ ഠിതാതി യോജനാ. മുദുതായാതി മുദുഹദയതായ സാപേക്ഖതായ.

    Ṭhitasaṇṭhāneneva ṭhitākāreneva ṭhitaṃ, nappayuttanti attho. Cittakammamūlādīni ṭhitasaṇṭhāneneva ṭhitāti yojanā. Mudutāyāti muduhadayatāya sāpekkhatāya.

    പടിപദന്തി സമഥവിപസ്സനാപടിപത്തിം. ദീപേത്വാ പകാസേത്വാ പാകടം കത്വാ. തത്രുപ്പാദോതി തത്ര ഉപ്പജ്ജനകആയുപ്പാദോ. ഖേത്തം സന്ധായ വദതി. തേല…പേ॰… ഹത്ഥാതി തേലഘട-മധുഘടഫാണിതഘടാദിഹത്ഥാ. അപക്കമിംസു ദുബ്ബിചാരിതത്താ. പൂരേസീതി ഹേട്ഠാ ച തത്ഥ തത്ഥ അതീതാനി കാലവചനാനി പോരാണട്ഠകഥായ ആഗതത്താ കിര വുത്താനി.

    Paṭipadanti samathavipassanāpaṭipattiṃ. Dīpetvā pakāsetvā pākaṭaṃ katvā. Tatruppādoti tatra uppajjanakaāyuppādo. Khettaṃ sandhāya vadati. Tela…pe… hatthāti telaghaṭa-madhughaṭaphāṇitaghaṭādihatthā. Apakkamiṃsu dubbicāritattā. Pūresīti heṭṭhā ca tattha tattha atītāni kālavacanāni porāṇaṭṭhakathāya āgatattā kira vuttāni.

    ഉപഗമനാനുപഗമനാദീനി ഓരിമസ്സ പാരിമസ്സ ച ഉപഗമനാനുപഗമനാനി ചേവ മജ്ഝേ സംസീദനാനി ച. പടിവിജ്ഝിതുന്തി ജാനിതും. ഏതന്തി യഥാവുത്തം ചക്ഖുസഭാവം. ദോമനസ്സന്തി തസ്സേവ മന്ദഭാവപച്ചയം ദോമനസ്സം. ആപജ്ജന്തോപി ഉപഗച്ഛതി നാമ തന്നിമിത്തസംകിലേസസ്സ ഉപ്പാദിതത്താ. തിണ്ണം ലക്ഖണാനന്തി ഹുത്വാ അഭാവതോ ആദിഅന്തവന്തതോ താവകാലികതോ നിച്ചപടിക്ഖേപതോതിആദീനം തിണ്ണം ലക്ഖണാനം സല്ലക്ഖണവസേന.

    Upagamanānupagamanādīni orimassa pārimassa ca upagamanānupagamanāni ceva majjhe saṃsīdanāni ca. Paṭivijjhitunti jānituṃ. Etanti yathāvuttaṃ cakkhusabhāvaṃ. Domanassanti tasseva mandabhāvapaccayaṃ domanassaṃ. Āpajjantopi upagacchati nāma tannimittasaṃkilesassa uppāditattā. Tiṇṇaṃ lakkhaṇānanti hutvā abhāvato ādiantavantato tāvakālikato niccapaṭikkhepatotiādīnaṃ tiṇṇaṃ lakkhaṇānaṃ sallakkhaṇavasena.

    വാമതോതി മിച്ഛാ. ദക്ഖിണതോതി സമ്മാ. യഥാ തസ്സ തസ്സ സത്തസ്സ ഓരഭാവത്താ അജ്ഝത്തികാനി ആയതനാനി ഓരിമം തീരം കത്വാ വുത്താനി, ഏവം നേസം പരഭാവത്താ ബാഹിരാനി ആയതനാനി പാരിമം വുത്താനി. അപായമജ്ഝേ സംസരണഹേതുതായ നന്ദീരാഗോവ ‘‘മജ്ഝേ സംസാദോ’’തി വുത്തോ.

    Vāmatoti micchā. Dakkhiṇatoti sammā. Yathā tassa tassa sattassa orabhāvattā ajjhattikāni āyatanāni orimaṃ tīraṃ katvā vuttāni, evaṃ nesaṃ parabhāvattā bāhirāni āyatanāni pārimaṃ vuttāni. Apāyamajjhe saṃsaraṇahetutāya nandīrāgova ‘‘majjhe saṃsādo’’ti vutto.

    ഉന്നതോതി ‘‘സേയ്യോഹമസ്മീ’’തിആദിനാ ഉന്നതിം ഉപഗതോ. അത്തുക്കംസനേ പംസുകൂലികഭാവേന അത്താനം ദഹനതോ അഞ്ഞാകാരതാഗഹേതബ്ബോ. പാസാണോ നു ഖോ ഏസ ഖാണുകോതി ഗഹേതബ്ബദാരുക്ഖന്ധസദിസോ വുത്തോ.

    Unnatoti ‘‘seyyohamasmī’’tiādinā unnatiṃ upagato. Attukkaṃsane paṃsukūlikabhāvena attānaṃ dahanato aññākāratāgahetabbo. Pāsāṇo nu kho esa khāṇukoti gahetabbadārukkhandhasadiso vutto.

    ചുണ്ണവിചുണ്ണം ഹോതി ആവട്ടവേഗസ്സ ബലവഭാവതോ. ചതൂസു അപായേസൂതി പഞ്ചകാമഗുണാവട്ടേ പതിതപുഗ്ഗലോ മനുസ്സലോകേപി ഗുണസരീരഭേദനേന ദീഘരത്തം ചുണ്ണവിചുണ്ണം ആപജ്ജതിയേവ, തസ്സ തഥാ ആപന്നത്താ. ഏവഞ്ഹി സോ അപായേസു താദിസേസു ജായതി.

    Cuṇṇavicuṇṇaṃhoti āvaṭṭavegassa balavabhāvato. Catūsu apāyesūti pañcakāmaguṇāvaṭṭe patitapuggalo manussalokepi guṇasarīrabhedanena dīgharattaṃ cuṇṇavicuṇṇaṃ āpajjatiyeva, tassa tathā āpannattā. Evañhi so apāyesu tādisesu jāyati.

    സീലസ്സ ദുട്ഠം നാമ നത്ഥി, തസ്മാ അഭാവത്ഥോ ഇധ ദു-സദ്ദോതി ആഹ ‘‘നിസ്സീലോ’’തി. ‘‘പാപം പാപേന സുകര’’ന്തിആദീസു (ഉദാ॰ ൪൮) വിയ പാപ-സദ്ദോ നിഹീനപരിയായോതി ആഹ ‘‘ലാമകധമ്മോ’’തി. ന സുചീതി കായവാചാചിത്തേഹി ന സുചി. സങ്കായ വാതി അത്തനോ വാ സങ്കായ പരേസം സമാചാരകിരിയം സരതി ആസങ്കതി. തേനാഹ ‘‘തസ്സ ഹീ’’തിആദി. താനി കമ്മാനി പവിസതീതി താനി കമ്മാനി കരോന്താനം അന്തരേ പവിസതി. ഗുണാനം പൂതിഭാവേനാതി ഗുണഭാവേന ഗഹിതാനം സീലധമ്മാനം സംകിലിട്ഠഭാവപ്പത്തിയാ. കചവരജാതോതി അബ്ഭന്തരം സഞ്ജാതകചവരോ, കചവരഭൂതോ വാ.

    Sīlassa duṭṭhaṃ nāma natthi, tasmā abhāvattho idha du-saddoti āha ‘‘nissīlo’’ti. ‘‘Pāpaṃ pāpena sukara’’ntiādīsu (udā. 48) viya pāpa-saddo nihīnapariyāyoti āha ‘‘lāmakadhammo’’ti. Na sucīti kāyavācācittehi na suci. Saṅkāya vāti attano vā saṅkāya paresaṃ samācārakiriyaṃ sarati āsaṅkati. Tenāha ‘‘tassa hī’’tiādi. Tāni kammāni pavisatīti tāni kammāni karontānaṃ antare pavisati. Guṇānaṃ pūtibhāvenāti guṇabhāvena gahitānaṃ sīladhammānaṃ saṃkiliṭṭhabhāvappattiyā. Kacavarajātoti abbhantaraṃ sañjātakacavaro, kacavarabhūto vā.

    അണണാ പബ്ബജ്ജാതി അണണസ്സേവ പബ്ബജ്ജാ. ഓരിമതീരാദീനം ഉപഗമനാനുപഗമനാദീനം ജോതിതത്താ വട്ടവിവട്ടം കഥിതം.

    Aṇaṇā pabbajjāti aṇaṇasseva pabbajjā. Orimatīrādīnaṃ upagamanānupagamanādīnaṃ jotitattā vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ.

    പഠമദാരുക്ഖന്ധോപമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṭhamadārukkhandhopamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൪. പഠമദാരുക്ഖന്ധോപമസുത്തം • 4. Paṭhamadārukkhandhopamasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. പഠമദാരുക്ഖന്ധോപമസുത്തവണ്ണനാ • 4. Paṭhamadārukkhandhopamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact