| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៣. បឋមធម្មវិហារីសុត្តំ
3. Paṭhamadhammavihārīsuttaṃ
៧៣. អថ ខោ អញ្ញតរោ ភិក្ខុ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ សោ ភិក្ខុ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘‘ធម្មវិហារី, ធម្មវិហារី’តិ, ភន្តេ, វុច្ចតិ។ កិត្តាវតា នុ ខោ, ភន្តេ, ភិក្ខុ ធម្មវិហារី ហោតី’’តិ?
73. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘dhammavihārī, dhammavihārī’ti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, bhikkhu dhammavihārī hotī’’ti?
‘‘ឥធ, ភិក្ខុ, ភិក្ខុ ធម្មំ បរិយាបុណាតិ – សុត្តំ, គេយ្យំ, វេយ្យាករណំ, គាថំ, ឧទានំ, ឥតិវុត្តកំ, ជាតកំ, អព្ភុតធម្មំ, វេទល្លំ។ សោ តាយ ធម្មបរិយត្តិយា ទិវសំ អតិនាមេតិ, រិញ្ចតិ បដិសល្លានំ, នានុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថំ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខុ – ‘ភិក្ខុ បរិយត្តិពហុលោ, នោ ធម្មវិហារី’’’។
‘‘Idha, bhikkhu, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. So tāya dhammapariyattiyā divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu pariyattibahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខុ, ភិក្ខុ យថាសុតំ យថាបរិយត្តំ ធម្មំ វិត្ថារេន បរេសំ ទេសេតិ។ សោ តាយ ធម្មបញ្ញត្តិយា ទិវសំ អតិនាមេតិ, រិញ្ចតិ បដិសល្លានំ, នានុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថំ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខុ – ‘ភិក្ខុ បញ្ញត្តិពហុលោ, នោ ធម្មវិហារី’’’។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti. So tāya dhammapaññattiyā divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu paññattibahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខុ, ភិក្ខុ យថាសុតំ យថាបរិយត្តំ ធម្មំ វិត្ថារេន សជ្ឈាយំ ករោតិ។ សោ តេន សជ្ឈាយេន ទិវសំ អតិនាមេតិ, រិញ្ចតិ បដិសល្លានំ, នានុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថំ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខុ – ‘ភិក្ខុ សជ្ឈាយពហុលោ, នោ ធម្មវិហារី’’’។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti. So tena sajjhāyena divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu sajjhāyabahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខុ, ភិក្ខុ យថាសុតំ យថាបរិយត្តំ ធម្មំ ចេតសា អនុវិតក្កេតិ អនុវិចារេតិ មនសានុបេក្ខតិ។ សោ តេហិ ធម្មវិតក្កេហិ ទិវសំ អតិនាមេតិ, រិញ្ចតិ បដិសល្លានំ, នានុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថំ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខុ – ‘ភិក្ខុ វិតក្កពហុលោ, នោ ធម្មវិហារី’’’។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati. So tehi dhammavitakkehi divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu vitakkabahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘ឥធ, ភិក្ខុ, ភិក្ខុ ធម្មំ បរិយាបុណាតិ – សុត្តំ, គេយ្យំ, វេយ្យាករណំ, គាថំ, ឧទានំ, ឥតិវុត្តកំ, ជាតកំ, អព្ភុតធម្មំ, វេទល្លំ។ សោ តាយ ធម្មបរិយត្តិយា ន ទិវសំ អតិនាមេតិ, នាបិ រិញ្ចតិ បដិសល្លានំ, អនុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខុ, ភិក្ខុ ធម្មវិហារី ហោតិ។
‘‘Idha, bhikkhu, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. So tāya dhammapariyattiyā na divasaṃ atināmeti, nāpi riñcati paṭisallānaṃ, anuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Evaṃ kho, bhikkhu, bhikkhu dhammavihārī hoti.
‘‘ឥតិ ខោ, ភិក្ខុ, ទេសិតោ មយា បរិយត្តិពហុលោ, ទេសិតោ បញ្ញត្តិពហុលោ, ទេសិតោ សជ្ឈាយពហុលោ, ទេសិតោ វិតក្កពហុលោ, ទេសិតោ ធម្មវិហារី។ យំ ខោ, ភិក្ខុ 1, សត្ថារា ករណីយំ សាវកានំ ហិតេសិនា អនុកម្បកេន អនុកម្បំ ឧបាទាយ, កតំ វោ តំ មយា។ ឯតានិ, ភិក្ខុ, រុក្ខមូលានិ, ឯតានិ សុញ្ញាគារានិ។ ឈាយថ, ភិក្ខុ, មា បមាទត្ថ , មា បច្ឆា វិប្បដិសារិនោ អហុវត្ថ។ អយំ វោ អម្ហាកំ អនុសាសនី’’តិ។ តតិយំ។
‘‘Iti kho, bhikkhu, desito mayā pariyattibahulo, desito paññattibahulo, desito sajjhāyabahulo, desito vitakkabahulo, desito dhammavihārī. Yaṃ kho, bhikkhu 2, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, bhikkhu, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni. Jhāyatha, bhikkhu, mā pamādattha , mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៣. បឋមធម្មវិហារីសុត្តវណ្ណនា • 3. Paṭhamadhammavihārīsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៣-៤. បឋមធម្មវិហារីសុត្តាទិវណ្ណនា • 3-4. Paṭhamadhammavihārīsuttādivaṇṇanā
