| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੩. ਪਠਮਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀਸੁਤ੍ਤਂ
3. Paṭhamadhammavihārīsuttaṃ
੭੩. ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘‘ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ, ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ’ਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ?
73. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘dhammavihārī, dhammavihārī’ti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, bhikkhu dhammavihārī hotī’’ti?
‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ, ਗੇਯ੍ਯਂ, વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਗਾਥਂ, ਉਦਾਨਂ, ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ, ਜਾਤਕਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ, વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿવਸਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਂ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ – ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ, ਨੋ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ’’’।
‘‘Idha, bhikkhu, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. So tāya dhammapariyattiyā divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu pariyattibahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਸੁਤਂ ਯਥਾਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰੇਸਂ ਦੇਸੇਤਿ। ਸੋ ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿવਸਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਂ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ – ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ, ਨੋ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ’’’।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti. So tāya dhammapaññattiyā divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu paññattibahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਸੁਤਂ ਯਥਾਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਤਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਸਜ੍ਝਾਯੇਨ ਦਿવਸਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਂ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ – ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਜ੍ਝਾਯਬਹੁਲੋ, ਨੋ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ’’’।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti. So tena sajjhāyena divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu sajjhāyabahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਸੁਤਂ ਯਥਾਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਚੇਤਸਾ ਅਨੁવਿਤਕ੍ਕੇਤਿ ਅਨੁવਿਚਾਰੇਤਿ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਤਿ। ਸੋ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮવਿਤਕ੍ਕੇਹਿ ਦਿવਸਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਂ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ – ‘ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕਬਹੁਲੋ, ਨੋ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ’’’।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati. So tehi dhammavitakkehi divasaṃ atināmeti, riñcati paṭisallānaṃ, nānuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu vitakkabahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ, ਗੇਯ੍ਯਂ, વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਗਾਥਂ, ਉਦਾਨਂ, ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ, ਜਾਤਕਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ, વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਦਿવਸਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਨਾਪਿ ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਂ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ ਹੋਤਿ।
‘‘Idha, bhikkhu, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ. So tāya dhammapariyattiyā na divasaṃ atināmeti, nāpi riñcati paṭisallānaṃ, anuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathaṃ. Evaṃ kho, bhikkhu, bhikkhu dhammavihārī hoti.
‘‘ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਦੇਸਿਤੋ ਮਯਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ, ਦੇਸਿਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਬਹੁਲੋ, ਦੇਸਿਤੋ ਸਜ੍ਝਾਯਬਹੁਲੋ, ਦੇਸਿਤੋ વਿਤਕ੍ਕਬਹੁਲੋ, ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀ। ਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ 1, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਕਰਣੀਯਂ ਸਾવਕਾਨਂ ਹਿਤੇਸਿਨਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੇਨ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯ, ਕਤਂ વੋ ਤਂ ਮਯਾ। ਏਤਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਨਿ, ਏਤਾਨਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਾਨਿ। ਝਾਯਥ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਾ ਪਮਾਦਤ੍ਥ , ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਅਹੁવਤ੍ਥ। ਅਯਂ વੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀ’’ਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
‘‘Iti kho, bhikkhu, desito mayā pariyattibahulo, desito paññattibahulo, desito sajjhāyabahulo, desito vitakkabahulo, desito dhammavihārī. Yaṃ kho, bhikkhu 2, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, bhikkhu, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni. Jhāyatha, bhikkhu, mā pamādattha , mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਪਠਮਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Paṭhamadhammavihārīsuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੩-੪. ਪਠਮਧਮ੍ਮવਿਹਾਰੀਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 3-4. Paṭhamadhammavihārīsuttādivaṇṇanā
