| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៣. បឋមធម្មវិហារីសុត្តវណ្ណនា
3. Paṭhamadhammavihārīsuttavaṇṇanā
៧៣. តតិយេ ទិវសំ អតិនាមេតីតិ ទិវសំ អតិក្កាមេតិ។ រិញ្ចតិ បដិសល្លានន្តិ ឯកីភាវំ វិស្សជ្ជេតិ។ ទេសេតីតិ កថេតិ បកាសេតិ។ ធម្មបញ្ញត្តិយាតិ ធម្មស្ស បញ្ញាបនាយ។ ធម្មំ បរិយាបុណាតីតិ នវង្គវសេន ចតុសច្ចធម្មំ បរិយាបុណាតិ វឡញ្ជេតិ កថេតិ។ ន រិញ្ចតិ បដិសល្លានន្តិ ឯកីភាវំ ន វិស្សជ្ជេតិ។ អនុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថន្តិ និយកជ្ឈត្តេ ចិត្តសមាធិំ អាសេវតិ ភាវេតិ, សមថកម្មដ្ឋានេ យុត្តប្បយុត្តោ ហោតិ។
73. Tatiye divasaṃ atināmetīti divasaṃ atikkāmeti. Riñcati paṭisallānanti ekībhāvaṃ vissajjeti. Desetīti katheti pakāseti. Dhammapaññattiyāti dhammassa paññāpanāya. Dhammaṃpariyāpuṇātīti navaṅgavasena catusaccadhammaṃ pariyāpuṇāti vaḷañjeti katheti. Na riñcati paṭisallānanti ekībhāvaṃ na vissajjeti. Anuyuñjati ajjhattaṃ cetosamathanti niyakajjhatte cittasamādhiṃ āsevati bhāveti, samathakammaṭṭhāne yuttappayutto hoti.
ហិតេសិនាតិ ហិតំ ឯសន្តេន។ អនុកម្បកេនាតិ អនុកម្បមានេន។ អនុកម្បំ ឧបាទាយាតិ អនុកម្បំ ចិត្តេន បរិគ្គហេត្វា, បដិច្ចាតិបិ វុត្តំ ហោតិ។ កតំ វោ តំ មយាតិ តំ មយា ឥមេ បញ្ច បុគ្គលេ ទេសេន្តេន តុម្ហាកំ កតំ។ ឯត្តកមេវ ហិ អនុកម្បកស្ស សត្ថុ កិច្ចំ យទិទំ អវិបរីតធម្មទេសនា, ឥតោ បរំ បន បដិបត្តិ នាម សាវកានំ កិច្ចំ។ តេនាហ – ឯតានិ ភិក្ខុ រុក្ខមូលានិ…បេ.… អម្ហាកំ អនុសាសនីតិ។ តត្ថ ច រុក្ខមូលានីតិ ឥមិនា រុក្ខមូលសេនាសនំ ទស្សេតិ។ សុញ្ញាគារានីតិ ឥមិនា ជនវិវិត្តដ្ឋានំ។ ឧភយេនាបិ ច យោគានុរូបំ សេនាសនមាចិក្ខតិ, ទាយជ្ជំ និយ្យាតេតិ។ ឈាយថាតិ អារម្មណូបនិជ្ឈានេន អដ្ឋតិំសារម្មណានិ, លក្ខណូបនិជ្ឈានេន ច អនិច្ចាទិតោ ខន្ធាយតនាទីនិ ឧបនិជ្ឈាយថ, សមថញ្ច វិបស្សនញ្ច វឌ្ឍេថាតិ វុត្តំ ហោតិ។ មា បមាទត្ថាតិ មា បមជ្ជិត្ថ។ មា បច្ឆា វិប្បដិសារិនោ អហុវត្ថាតិ យេ ហិ បុព្ពេ ទហរកាលេ អារោគ្យកាលេ សត្តសប្បាយាទិសម្បត្តិកាលេ សត្ថុ សម្មុខីភាវកាលេ ច យោនិសោមនសិការវិរហិតា រត្តិន្ទិវំ មង្កុលភត្តា ហុត្វា សេយ្យសុខមិទ្ធសុខមនុយុត្តា បមជ្ជន្តិ, តេ បច្ឆា ជរាកាលេ រោគកាលេ មរណកាលេ វិបត្តិកាលេ សត្ថុ បរិនិព្ពានកាលេ ច តំ បុព្ពេ បមាទវិហារំ អនុស្សរន្តា សប្បដិសន្ធិកាលកិរិយញ្ច ភារិយំ សម្បស្សមានា វិប្បដិសារិនោ ហោន្តិ។ តុម្ហេ បន តាទិសា មា អហុវត្ថាតិ ឯតមត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ – ‘‘មា បច្ឆា វិប្បដិសារិនោ អហុវត្ថា’’តិ។ អយំ វោ អម្ហាកំ អនុសាសនីតិ អយំ អម្ហាកំ សន្តិកា ‘‘ឈាយថ មា បមាទត្ថា’’តិ តុម្ហាកំ អនុសាសនី, ឱវាទោតិ វុត្តំ ហោតិ។
Hitesināti hitaṃ esantena. Anukampakenāti anukampamānena. Anukampaṃ upādāyāti anukampaṃ cittena pariggahetvā, paṭiccātipi vuttaṃ hoti. Kataṃ vo taṃ mayāti taṃ mayā ime pañca puggale desentena tumhākaṃ kataṃ. Ettakameva hi anukampakassa satthu kiccaṃ yadidaṃ aviparītadhammadesanā, ito paraṃ pana paṭipatti nāma sāvakānaṃ kiccaṃ. Tenāha – etāni bhikkhu rukkhamūlāni…pe… amhākaṃ anusāsanīti. Tattha ca rukkhamūlānīti iminā rukkhamūlasenāsanaṃ dasseti. Suññāgārānīti iminā janavivittaṭṭhānaṃ. Ubhayenāpi ca yogānurūpaṃ senāsanamācikkhati, dāyajjaṃ niyyāteti. Jhāyathāti ārammaṇūpanijjhānena aṭṭhatiṃsārammaṇāni, lakkhaṇūpanijjhānena ca aniccādito khandhāyatanādīni upanijjhāyatha, samathañca vipassanañca vaḍḍhethāti vuttaṃ hoti. Mā pamādatthāti mā pamajjittha. Mā pacchā vippaṭisārino ahuvatthāti ye hi pubbe daharakāle ārogyakāle sattasappāyādisampattikāle satthu sammukhībhāvakāle ca yonisomanasikāravirahitā rattindivaṃ maṅkulabhattā hutvā seyyasukhamiddhasukhamanuyuttā pamajjanti, te pacchā jarākāle rogakāle maraṇakāle vipattikāle satthu parinibbānakāle ca taṃ pubbe pamādavihāraṃ anussarantā sappaṭisandhikālakiriyañca bhāriyaṃ sampassamānā vippaṭisārino honti. Tumhe pana tādisā mā ahuvatthāti etamatthaṃ dassento āha – ‘‘mā pacchā vippaṭisārino ahuvatthā’’ti. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanīti ayaṃ amhākaṃ santikā ‘‘jhāyatha mā pamādatthā’’ti tumhākaṃ anusāsanī, ovādoti vuttaṃ hoti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៣. បឋមធម្មវិហារីសុត្តំ • 3. Paṭhamadhammavihārīsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៣-៤. បឋមធម្មវិហារីសុត្តាទិវណ្ណនា • 3-4. Paṭhamadhammavihārīsuttādivaṇṇanā
