| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៩-១០. បឋមទ្វយសុត្តាទិវណ្ណនា
9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā
៩២-៩៣. ទ្វយន្តិ ទុកំ។ បាឡិយំ អាមេឌិតលោបេន និទ្ទេសោតិ អាហ ‘‘ទ្វេ ទ្វេ កោដ្ឋាសេ’’តិ។ ឯវមេតន្តិ ឯវំ អនិច្ចាទិភាវេន ឯតំ ចក្ខុរូបញ្ចាតិ ទ្វយំ។ ចលតីតិ អនវដ្ឋានេន បចលតិ។ ព្យថតីតិ ជរាយ មរណេន ច បវេធតិ។ ហេតុ ចេវ ឧប្បត្តិនិមិត្តត្តា។ សហគតីតិ សហប្បវត្តិ, តាយ គហេតព្ពត្តា ‘‘សង្គតី’’តិ ផស្សោ វុត្តោ។ ឯស នយោ សេសបទទ្វយេបិ។ យស្មា ច សំគច្ឆមានធម្មវិមុត្តា សង្គតិ នាម នត្ថិ, តថា សន្និបាតសមវាយា, តេសំ វសេន និព្ពត្តោ ផស្សោ តថា វុច្ចតីតិ។ តេនាហ ‘‘ឥមិនា’’តិអាទិ។
92-93.Dvayanti dukaṃ. Pāḷiyaṃ āmeḍitalopena niddesoti āha ‘‘dve dve koṭṭhāse’’ti. Evametanti evaṃ aniccādibhāvena etaṃ cakkhurūpañcāti dvayaṃ. Calatīti anavaṭṭhānena pacalati. Byathatīti jarāya maraṇena ca pavedhati. Hetu ceva uppattinimittattā. Sahagatīti sahappavatti, tāya gahetabbattā ‘‘saṅgatī’’ti phasso vutto. Esa nayo sesapadadvayepi. Yasmā ca saṃgacchamānadhammavimuttā saṅgati nāma natthi, tathā sannipātasamavāyā, tesaṃ vasena nibbatto phasso tathā vuccatīti. Tenāha ‘‘iminā’’tiādi.
វត្ថូតិ ចក្ខុ និស្សយបច្ចយាទិភាវេន។ អារម្មណន្តិ រូបំ អារម្មណបច្ចយាទិភាវេន។ សហជាតា តយោ ខន្ធា វេទនាទយោ, តេ សហជាតាទិបច្ចយភាវេន។ អយំ ហេតូតិ អយំ តិវិធោ ហេតូ។ ផស្សេនាតិអាទីសុ អយំ សង្ខេបត្ថោ – យស្មា រូបារម្មណេ ផស្សេ អត្តនោ ផុសនកិច្ចំ ករោន្តេ ឯវំ វេទនា អនុភវនកិច្ចំ, សញ្ញា សញ្ជាននកិច្ចំ ករោតិ, តស្មា ‘‘ផស្សេន ផុដ្ឋមេវា’’តិអាទិវុត្តមេវ អត្ថំ ឥទានិ បុគ្គលាធិដ្ឋានេន ទស្សេតុំ ‘‘ផុដ្ឋោ’’តិអាទិ វុត្តំ។ បញ្ចេវ ខន្ធា ភគវតា សមតិំសាយ អាការេហិ វុត្តា។ កស្មាតិ អាហ ‘‘កថ’’ន្តិអាទិ។ រុក្ខសាខាសុ រុក្ខវោហារោ វិយ ឯកេកធម្មេបិ ខន្ធវោហារោ ហោតិយេវ។ តេនាហ ភគវា – ‘‘វិញ្ញាណំ វិញ្ញាណក្ខន្ធោ’’តិ (យម. ខន្ធយមក ២)។
Vatthūti cakkhu nissayapaccayādibhāvena. Ārammaṇanti rūpaṃ ārammaṇapaccayādibhāvena. Sahajātā tayo khandhā vedanādayo, te sahajātādipaccayabhāvena. Ayaṃ hetūti ayaṃ tividho hetū. Phassenātiādīsu ayaṃ saṅkhepattho – yasmā rūpārammaṇe phasse attano phusanakiccaṃ karonte evaṃ vedanā anubhavanakiccaṃ, saññā sañjānanakiccaṃ karoti, tasmā ‘‘phassena phuṭṭhamevā’’tiādivuttameva atthaṃ idāni puggalādhiṭṭhānena dassetuṃ ‘‘phuṭṭho’’tiādi vuttaṃ. Pañceva khandhā bhagavatā samatiṃsāya ākārehi vuttā. Kasmāti āha ‘‘katha’’ntiādi. Rukkhasākhāsu rukkhavohāro viya ekekadhammepi khandhavohāro hotiyeva. Tenāha bhagavā – ‘‘viññāṇaṃ viññāṇakkhandho’’ti (yama. khandhayamaka 2).
បឋមទ្វយសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ឆន្នវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Channavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya
៩. បឋមទ្វយសុត្តំ • 9. Paṭhamadvayasuttaṃ
១០. ទុតិយទ្វយសុត្តំ • 10. Dutiyadvayasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៩-១០. បឋមទ្វយសុត្តាទិវណ្ណនា • 9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā
