| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
9-10. පඨමද්‌වයසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā
92-93. ද්‌වයන්‌ති දුකං. පාළියං ආමෙඩිතලොපෙන නිද්‌දෙසොති ආහ ‘‘ද්‌වෙ ද්‌වෙ කොට්‌ඨාසෙ’’ති. එවමෙතන්‌ති එවං අනිච්‌චාදිභාවෙන එතං චක්‌ඛුරූපඤ්‌චාති ද්‌වයං. චලතීති අනවට්‌ඨානෙන පචලති. බ්‍යථතීති ජරාය මරණෙන ච පවෙධති. හෙතු චෙව උප්‌පත්‌තිනිමිත්‌තත්‌තා. සහගතීති සහප්‌පවත්‌ති, තාය ගහෙතබ්‌බත්‌තා ‘‘සඞ්‌ගතී’’ති ඵස්‌සො වුත්‌තො. එස නයො සෙසපදද්‌වයෙපි. යස්‌මා ච සංගච්‌ඡමානධම්‌මවිමුත්‌තා සඞ්‌ගති නාම නත්‌ථි, තථා සන්‌නිපාතසමවායා, තෙසං වසෙන නිබ්‌බත්‌තො ඵස්‌සො තථා වුච්‌චතීති. තෙනාහ ‘‘ඉමිනා’’තිආදි.
92-93.Dvayanti dukaṃ. Pāḷiyaṃ āmeḍitalopena niddesoti āha ‘‘dve dve koṭṭhāse’’ti. Evametanti evaṃ aniccādibhāvena etaṃ cakkhurūpañcāti dvayaṃ. Calatīti anavaṭṭhānena pacalati. Byathatīti jarāya maraṇena ca pavedhati. Hetu ceva uppattinimittattā. Sahagatīti sahappavatti, tāya gahetabbattā ‘‘saṅgatī’’ti phasso vutto. Esa nayo sesapadadvayepi. Yasmā ca saṃgacchamānadhammavimuttā saṅgati nāma natthi, tathā sannipātasamavāyā, tesaṃ vasena nibbatto phasso tathā vuccatīti. Tenāha ‘‘iminā’’tiādi.
වත්‌ථූති චක්‌ඛු නිස්‌සයපච්‌චයාදිභාවෙන. ආරම්‌මණන්‌ති රූපං ආරම්‌මණපච්‌චයාදිභාවෙන. සහජාතා තයො ඛන්‌ධා වෙදනාදයො, තෙ සහජාතාදිපච්‌චයභාවෙන. අයං හෙතූති අයං තිවිධො හෙතූ. ඵස්‌සෙනාතිආදීසු අයං සඞ්‌ඛෙපත්‌ථො – යස්‌මා රූපාරම්‌මණෙ ඵස්‌සෙ අත්‌තනො ඵුසනකිච්‌චං කරොන්‌තෙ එවං වෙදනා අනුභවනකිච්‌චං, සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනකිච්‌චං කරොති, තස්‌මා ‘‘ඵස්‌සෙන ඵුට්‌ඨමෙවා’’තිආදිවුත්‌තමෙව අත්‌ථං ඉදානි පුග්‌ගලාධිට්‌ඨානෙන දස්‌සෙතුං ‘‘ඵුට්‌ඨො’’තිආදි වුත්‌තං. පඤ්‌චෙව ඛන්‌ධා භගවතා සමතිංසාය ආකාරෙහි වුත්‌තා. කස්‌මාති ආහ ‘‘කථ’’න්‌තිආදි. රුක්‌ඛසාඛාසු රුක්‌ඛවොහාරො විය එකෙකධම්‌මෙපි ඛන්‌ධවොහාරො හොතියෙව. තෙනාහ භගවා – ‘‘විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො’’ති (යම. ඛන්‌ධයමක 2).
Vatthūti cakkhu nissayapaccayādibhāvena. Ārammaṇanti rūpaṃ ārammaṇapaccayādibhāvena. Sahajātā tayo khandhā vedanādayo, te sahajātādipaccayabhāvena. Ayaṃ hetūti ayaṃ tividho hetū. Phassenātiādīsu ayaṃ saṅkhepattho – yasmā rūpārammaṇe phasse attano phusanakiccaṃ karonte evaṃ vedanā anubhavanakiccaṃ, saññā sañjānanakiccaṃ karoti, tasmā ‘‘phassena phuṭṭhamevā’’tiādivuttameva atthaṃ idāni puggalādhiṭṭhānena dassetuṃ ‘‘phuṭṭho’’tiādi vuttaṃ. Pañceva khandhā bhagavatā samatiṃsāya ākārehi vuttā. Kasmāti āha ‘‘katha’’ntiādi. Rukkhasākhāsu rukkhavohāro viya ekekadhammepi khandhavohāro hotiyeva. Tenāha bhagavā – ‘‘viññāṇaṃ viññāṇakkhandho’’ti (yama. khandhayamaka 2).
පඨමද්‌වයසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ඡන්‌නවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Channavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
9. පඨමද්‌වයසුත්‌තං • 9. Paṭhamadvayasuttaṃ
10. දුතියද්‌වයසුත්‌තං • 10. Dutiyadvayasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9-10. පඨමද්‌වයසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā
