| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
२. दुतियपण्णासकं
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(६) १. ब्राह्मणवग्गो
(6) 1. Brāhmaṇavaggo
१. पठमद्वेब्राह्मणसुत्तवण्णना
1. Paṭhamadvebrāhmaṇasuttavaṇṇanā
५२. ब्राह्मणवग्गस्स पठमे जिण्णाति जराजिण्णा। वुद्धाति वयोवुद्धा। महल्लकाति जातिमहल्लका। अद्धगताति तयो अद्धे अतिक्कन्ता। वयोअनुप्पत्ताति ततियं वयं अनुप्पत्ता। येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसूति पुत्तदारे अत्तनो वचनं अकरोन्ते दिस्वा ‘‘समणस्स गोतमस्स सन्तिकं गन्त्वा निय्यानिकमग्गं गवेसिस्सामा’’ति चिन्तेत्वा उपसङ्कमिंसु। मयमस्सु, भो गोतम, ब्राह्मणाति; भो गोतम, मयं ब्राह्मणा न खत्तिया नामच्चा न गहपतिकाति ब्राह्मणभावं जानापेत्वा जिण्णातिआदिमाहंसु। अकतभीरुत्ताणाति अकतभयपरित्ताणा। अवस्सयभूतं पतिट्ठाकम्मं अम्हेहि न कतन्ति दस्सेन्ति। तग्घाति एकंसत्थे निपातो, सम्पटिच्छनत्थे वा। एकन्तेन तुम्हे एवरूपा, अहम्पि खो एतं सम्पटिच्छामीति च दस्सेति। उपनीयतीति उपसंहरीयति। अयं हि जातिया जरं उपनीयति, जराय ब्याधिं, ब्याधिना मरणं, मरणेन पुन जातिं। तेन वुत्तं – ‘‘उपनीयती’’ति।
52. Brāhmaṇavaggassa paṭhame jiṇṇāti jarājiṇṇā. Vuddhāti vayovuddhā. Mahallakāti jātimahallakā. Addhagatāti tayo addhe atikkantā. Vayoanuppattāti tatiyaṃ vayaṃ anuppattā. Yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsūti puttadāre attano vacanaṃ akaronte disvā ‘‘samaṇassa gotamassa santikaṃ gantvā niyyānikamaggaṃ gavesissāmā’’ti cintetvā upasaṅkamiṃsu. Mayamassu, bho gotama, brāhmaṇāti; bho gotama, mayaṃ brāhmaṇā na khattiyā nāmaccā na gahapatikāti brāhmaṇabhāvaṃ jānāpetvā jiṇṇātiādimāhaṃsu. Akatabhīruttāṇāti akatabhayaparittāṇā. Avassayabhūtaṃ patiṭṭhākammaṃ amhehi na katanti dassenti. Tagghāti ekaṃsatthe nipāto, sampaṭicchanatthe vā. Ekantena tumhe evarūpā, ahampi kho etaṃ sampaṭicchāmīti ca dasseti. Upanīyatīti upasaṃharīyati. Ayaṃ hi jātiyā jaraṃ upanīyati, jarāya byādhiṃ, byādhinā maraṇaṃ, maraṇena puna jātiṃ. Tena vuttaṃ – ‘‘upanīyatī’’ti.
इदानि यस्मा ते ब्राह्मणा महल्लकत्ता पब्बजित्वापि वत्तं पूरेतुं न सक्खिस्सन्ति, तस्मा ने पञ्चसु सीलेसु पतिट्ठापेन्तो भगवा योध कायेन संयमोतिआदिमाह। तत्थ कायेन संयमोति कायद्वारेन संवरो। सेसेसुपि एसेव नयो। तं तस्स पेतस्साति तं पुञ्ञं तस्स परलोकं गतस्स तायनट्ठेन ताणं, निलीयनट्ठेन लेणं, पतिट्ठानट्ठेन दीपो, अवस्सयनट्ठेन सरणं, उत्तमगतिवसेन परायणञ्च होतीति दस्सेति। गाथा उत्तानत्थायेव। एवं ते ब्राह्मणा तथागतेन पञ्चसु सीलेसु समादपिता यावजीवं पञ्च सीलानि रक्खित्वा सग्गे निब्बत्तिंसु।
Idāni yasmā te brāhmaṇā mahallakattā pabbajitvāpi vattaṃ pūretuṃ na sakkhissanti, tasmā ne pañcasu sīlesu patiṭṭhāpento bhagavā yodha kāyena saṃyamotiādimāha. Tattha kāyena saṃyamoti kāyadvārena saṃvaro. Sesesupi eseva nayo. Taṃ tassa petassāti taṃ puññaṃ tassa paralokaṃ gatassa tāyanaṭṭhena tāṇaṃ, nilīyanaṭṭhena leṇaṃ, patiṭṭhānaṭṭhena dīpo, avassayanaṭṭhena saraṇaṃ, uttamagativasena parāyaṇañca hotīti dasseti. Gāthā uttānatthāyeva. Evaṃ te brāhmaṇā tathāgatena pañcasu sīlesu samādapitā yāvajīvaṃ pañca sīlāni rakkhitvā sagge nibbattiṃsu.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / १. पठमद्वेब्राह्मणसुत्तं • 1. Paṭhamadvebrāhmaṇasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १. पठमद्वेब्राह्मणसुत्तवण्णना • 1. Paṭhamadvebrāhmaṇasuttavaṇṇanā
