| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
8-9. පඨමගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
8-9. Paṭhamagiñjakāvasathasuttādivaṇṇanā
1004-5. අට්‌ඨමෙ ඤාතිකෙති එකං තළාකං නිස්‌සාය ද්‌වින්‌නං චූළපිතිමහාපිතිපුත්‌තානං ද්‌වෙ ගාමා, තෙසු එකස්‌මිං ගාමකෙ. ගිඤ්‌ජකාවසථෙති ඉට්‌ඨකාමයෙ ආවසථෙ. ඔරම්‌භාගියානන්‌ති හෙට්‌ඨාභාගියානං, කාමභවෙයෙව පටිසන්‌ධිග්‌ගාහාපකානන්‌ති අත්‌ථො. ඔරන්‌ති ලද්‌ධනාමෙහි වා තීහි මග්‌ගෙහි පහාතබ්‌බානීතිපි ඔරම්‌භාගියානි. තත්‌ථ කාමච්‌ඡන්‌දො බ්‍යාපාදොති ඉමානි ද්‌වෙ සමාපත්‌තියා වා අවික්‌ඛම්‌භිතානි මග්‌ගෙන වා අසමුච්‌ඡින්‌නානි නිබ්‌බත්‌තිවසෙන උද්‌ධං භාගං රූපභවං අරූපභවං වා ගන්‌තුං න දෙන්‌ති. සක්‌කායදිට්‌ඨිආදීනි තීණි තත්‌ථ නිබ්‌බත්‌තම්‌පි ආනෙත්‌වා පුන ඉධෙව නිබ්‌බත්‌තාපෙන්‌තීති සබ්‌බානිපි ඔරම්‌භාගියානෙව. අනාවත්‌තිධම්‌මොති පටිසන්‌ධිවසෙන අනාගමනසභාවො.
1004-5. Aṭṭhame ñātiketi ekaṃ taḷākaṃ nissāya dvinnaṃ cūḷapitimahāpitiputtānaṃ dve gāmā, tesu ekasmiṃ gāmake. Giñjakāvasatheti iṭṭhakāmaye āvasathe. Orambhāgiyānanti heṭṭhābhāgiyānaṃ, kāmabhaveyeva paṭisandhiggāhāpakānanti attho. Oranti laddhanāmehi vā tīhi maggehi pahātabbānītipi orambhāgiyāni. Tattha kāmacchando byāpādoti imāni dve samāpattiyā vā avikkhambhitāni maggena vā asamucchinnāni nibbattivasena uddhaṃ bhāgaṃ rūpabhavaṃ arūpabhavaṃ vā gantuṃ na denti. Sakkāyadiṭṭhiādīni tīṇi tattha nibbattampi ānetvā puna idheva nibbattāpentīti sabbānipi orambhāgiyāneva. Anāvattidhammoti paṭisandhivasena anāgamanasabhāvo.
රාගදොසමොහානං තනුත්‌තාති එත්‌ථ කදාචි උප්‌පත්‌තියා ච පරියුට්‌ඨානමන්‌දතාය චාති ද්‌වෙධාපි තනුභාවො වෙදිතබ්‌බො. සකදාගාමිස්‌ස හි පුථුජ්‌ජනානං විය අභිණ්‌හං රාගාදයො න උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, කදාචි කරහචි උප්‌පජ්‌ජන්‌ති. උප්‌පජ්‌ජමානා ච න පුථුජ්‌ජනානං විය බහලබහලා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, මක්‌ඛිපත්‌තං විය තනුකා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති. දීඝභාණකතිපිටකමහාසීවත්‌ථෙරො පනාහ – ‘‘යස්‌මා සකදාගාමිස්‌ස පුත්‌තධීතරො හොන්‌ති, ඔරොධා ච හොන්‌ති, තස්‌මා බහලා කිලෙසා. ඉදං පන භවතනුකවසෙන කථිත’’න්‌ති. තං අට්‌ඨකථායං ‘‘සොතාපන්‌නස්‌ස සත්‌ත භවෙ ඨපෙත්‌වා අට්‌ඨමෙ භවෙ භවතනුකං නත්‌ථි, සකදාගාමිස්‌ස ද්‌වෙ භවෙ ඨපෙත්‌වා පඤ්‌චසු භවෙසු භවතනුකං නත්‌ථි, අනාගාමිස්‌ස රූපාරූපභවං ඨපෙත්‌වා කාමභවෙ භවතනුකං නත්‌ථි, ඛීණාසවස්‌ස කිස්‌මිඤ්‌චි භවෙ භවතනුකං නත්‌ථී’’ති වුත්‌තත්‌තා පටික්‌ඛිත්‌තං හොති.
Rāgadosamohānaṃtanuttāti ettha kadāci uppattiyā ca pariyuṭṭhānamandatāya cāti dvedhāpi tanubhāvo veditabbo. Sakadāgāmissa hi puthujjanānaṃ viya abhiṇhaṃ rāgādayo na uppajjanti, kadāci karahaci uppajjanti. Uppajjamānā ca na puthujjanānaṃ viya bahalabahalā uppajjanti, makkhipattaṃ viya tanukā uppajjanti. Dīghabhāṇakatipiṭakamahāsīvatthero panāha – ‘‘yasmā sakadāgāmissa puttadhītaro honti, orodhā ca honti, tasmā bahalā kilesā. Idaṃ pana bhavatanukavasena kathita’’nti. Taṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sotāpannassa satta bhave ṭhapetvā aṭṭhame bhave bhavatanukaṃ natthi, sakadāgāmissa dve bhave ṭhapetvā pañcasu bhavesu bhavatanukaṃ natthi, anāgāmissa rūpārūpabhavaṃ ṭhapetvā kāmabhave bhavatanukaṃ natthi, khīṇāsavassa kismiñci bhave bhavatanukaṃ natthī’’ti vuttattā paṭikkhittaṃ hoti.
ඉමං ලොකන්‌ති ඉමං කාමාවචරලොකං සන්‌ධාය වුත්‌තං. අයඤ්‌හෙත්‌ථ අධිප්‌පායො – සචෙ හි මනුස්‌සෙසු සකදාගාමිඵලං පත්‌තො දෙවෙසු නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා අරහත්‌තං සච්‌ඡිකරොති, ඉච්‌චෙතං කුසලං. අසක්‌කොන්‌තො පන අවස්‌සං මනුස්‌සලොකං ආගන්‌ත්‌වා සච්‌ඡිකරොති. දෙවෙසු සකදාගාමිඵලං පත්‌තොපි සචෙ මනුස්‌සෙසු නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා අරහත්‌තං සච්‌ඡිකරොති, ඉච්‌චෙතං කුසලං. අසක්‌කොන්‌තො පන අවස්‌සං දෙවලොකං ගන්‌ත්‌වා සච්‌ඡිකරොතීති.
Imaṃlokanti imaṃ kāmāvacaralokaṃ sandhāya vuttaṃ. Ayañhettha adhippāyo – sace hi manussesu sakadāgāmiphalaṃ patto devesu nibbattitvā arahattaṃ sacchikaroti, iccetaṃ kusalaṃ. Asakkonto pana avassaṃ manussalokaṃ āgantvā sacchikaroti. Devesu sakadāgāmiphalaṃ pattopi sace manussesu nibbattitvā arahattaṃ sacchikaroti, iccetaṃ kusalaṃ. Asakkonto pana avassaṃ devalokaṃ gantvā sacchikarotīti.
විනිපතනං විනිපාතො, නාස්‌ස විනිපාතො ධම්‌මොති අවිනිපාතධම්‌මො, චතූසු අපායෙසු අවිනිපාතනසභාවොති අත්‌ථො. නියතොති ධම්‌මනියාමෙන නියතො. සම්‌බොධිපරායණොති උපරිමග්‌ගත්‌තයසඞ්‌ඛාතා සම්‌බොධි පරං අයනං අස්‌ස ගති පටිසරණං අවස්‌සං පත්‌තබ්‌බාති සම්‌බොධිපරායණො. විහෙසාවෙසාති තෙසං තෙසං ඤාණගතිං ඤාණූපපත්‌තිං ඤාණාභිසම්‌පරායං ඔලොකෙන්‌තස්‌ස කායකිලමථොව එස, ආනන්‌ද, තථාගතස්‌සාති දීපෙති. චිත්‌තවිහෙසා පන බුද්‌ධානං නත්‌ථි.
Vinipatanaṃ vinipāto, nāssa vinipāto dhammoti avinipātadhammo, catūsu apāyesu avinipātanasabhāvoti attho. Niyatoti dhammaniyāmena niyato. Sambodhiparāyaṇoti uparimaggattayasaṅkhātā sambodhi paraṃ ayanaṃ assa gati paṭisaraṇaṃ avassaṃ pattabbāti sambodhiparāyaṇo. Vihesāvesāti tesaṃ tesaṃ ñāṇagatiṃ ñāṇūpapattiṃ ñāṇābhisamparāyaṃ olokentassa kāyakilamathova esa, ānanda, tathāgatassāti dīpeti. Cittavihesā pana buddhānaṃ natthi.
ධම්‌මාදාසන්‌ති ධම්‌මමයං ආදාසං. යෙනාති යෙන ධම්‌මාදාසෙන සමන්‌නාගතො. ඛීණාපායදුග්‌ගතිවිනිපාතොති ඉදං නිරයාදීනංයෙව වෙවචනවසෙනෙව වුත්‌තං. නිරයාදයො හි වඩ්‌ඪිසඞ්‌ඛාතතො අයතො අපෙතත්‌තා අපායො, දුක්‌ඛස්‌ස ගති පටිසරණන්‌ති. දුග්‌ගති, දුක්‌කටකාරිනො එත්‌ථ විවසා නිපතන්‌තීති විනිපාතො. නවමං උත්‌තානමෙව.
Dhammādāsanti dhammamayaṃ ādāsaṃ. Yenāti yena dhammādāsena samannāgato. Khīṇāpāyaduggativinipātoti idaṃ nirayādīnaṃyeva vevacanavaseneva vuttaṃ. Nirayādayo hi vaḍḍhisaṅkhātato ayato apetattā apāyo, dukkhassa gati paṭisaraṇanti. Duggati, dukkaṭakārino ettha vivasā nipatantīti vinipāto. Navamaṃ uttānameva.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
8. පඨමගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තං • 8. Paṭhamagiñjakāvasathasuttaṃ
9. දුතියගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තං • 9. Dutiyagiñjakāvasathasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 8-9. පඨමගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 8-9. Paṭhamagiñjakāvasathasuttādivaṇṇanā
