Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൩. പഠമഹത്ഥകസുത്തം
3. Paṭhamahatthakasuttaṃ
൨൩. ഏകം സമയം ഭഗവാ ആളവിയം വിഹരതി അഗ്ഗാളവേ ചേതിയേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘സത്തഹി , ഭിക്ഖവേ, അച്ഛരിയേഹി അബ്ഭുതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം ഹത്ഥകം ആളവകം ധാരേഥ. കതമേഹി സത്തഹി? സദ്ധോ ഹി, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; സീലവാ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; ഹിരീമാ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; ഓത്തപ്പീ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; ബഹുസ്സുതോ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; ചാഗവാ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; പഞ്ഞവാ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തഹി അച്ഛരിയേഹി അബ്ഭുതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം ഹത്ഥകം ആളവകം ധാരേഥാ’’തി. ഇദമവോച ഭഗവാ. ഇദം വത്വാന സുഗതോ ഉട്ഠായാസനാ വിഹാരം പാവിസി.
23. Ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘sattahi , bhikkhave, acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgataṃ hatthakaṃ āḷavakaṃ dhāretha. Katamehi sattahi? Saddho hi, bhikkhave, hatthako āḷavako; sīlavā, bhikkhave, hatthako āḷavako; hirīmā, bhikkhave, hatthako āḷavako; ottappī, bhikkhave, hatthako āḷavako; bahussuto, bhikkhave, hatthako āḷavako; cāgavā, bhikkhave, hatthako āḷavako; paññavā, bhikkhave, hatthako āḷavako – imehi kho, bhikkhave, sattahi acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgataṃ hatthakaṃ āḷavakaṃ dhārethā’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.
അഥ ഖോ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന ഹത്ഥകസ്സ ആളവകസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ ഹത്ഥകോ ആളവകോ യേന സോ ഭിക്ഖു തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തം ഭിക്ഖും അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ഹത്ഥകം ആളവകം സോ ഭിക്ഖു ഏതദവോച –
Atha kho aññataro bhikkhu pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena hatthakassa āḷavakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho hatthako āḷavako yena so bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho hatthakaṃ āḷavakaṃ so bhikkhu etadavoca –
‘‘സത്തഹി ഖോ ത്വം, ആവുസോ, അച്ഛരിയേഹി അബ്ഭുതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ. കതമേഹി സത്തഹി? ‘സദ്ധോ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; സീലവാ…പേ॰… ഹിരിമാ… ഓത്തപ്പീ… ബഹുസ്സുതോ… ചാഗവാ… പഞ്ഞവാ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ’തി. ഇമേഹി ഖോ ത്വം, ആവുസോ, സത്തഹി അച്ഛരിയേഹി അബ്ഭുതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ’’തി. ‘‘കച്ചിത്ഥ, ഭന്തേ, ന കോചി ഗിഹീ അഹോസി ഓദാതവസനോ’’തി? ‘‘ന ഹേത്ഥ, ആവുസോ , കോചി ഗിഹീ അഹോസി ഓദാതവസനോ’’തി. ‘‘സാധു, ഭന്തേ, യദേത്ഥ ന കോചി ഗിഹീ അഹോസി ഓദാതവസനോ’’തി.
‘‘Sattahi kho tvaṃ, āvuso, acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgato bhagavatā byākato. Katamehi sattahi? ‘Saddho, bhikkhave, hatthako āḷavako; sīlavā…pe… hirimā… ottappī… bahussuto… cāgavā… paññavā, bhikkhave, hatthako āḷavako’ti. Imehi kho tvaṃ, āvuso, sattahi acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgato bhagavatā byākato’’ti. ‘‘Kaccittha, bhante, na koci gihī ahosi odātavasano’’ti? ‘‘Na hettha, āvuso , koci gihī ahosi odātavasano’’ti. ‘‘Sādhu, bhante, yadettha na koci gihī ahosi odātavasano’’ti.
അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഹത്ഥകസ്സ ആളവകസ്സ നിവേസനേ പിണ്ഡപാതം ഗഹേത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി . അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി ; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
Atha kho so bhikkhu hatthakassa āḷavakassa nivesane piṇḍapātaṃ gahetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi . Atha kho so bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ഇധാഹം, ഭന്തേ, പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന ഹത്ഥകസ്സ ആളവകസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദിം. അഥ ഖോ, ഭന്തേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ യേനാഹം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ മം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഹത്ഥകം ആളവകം ഏതദവചം – ‘സത്തഹി ഖോ ത്വം, ആവുസോ, അച്ഛരിയേഹി അബ്ഭുതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ. കതമേഹി സത്തഹി? സദ്ധോ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോ; സീലവാ…പേ॰… ഹിരിമാ… ഓത്തപ്പീ… ബഹുസ്സുതോ… ചാഗവാ… പഞ്ഞവാ, ഭിക്ഖവേ, ഹത്ഥകോ ആളവകോതി. ഇമേഹി ഖോ ത്വം, ആവുസോ, സത്തഹി അച്ഛരിയേഹി അബ്ഭുതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ’തി.
‘‘Idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena hatthakassa āḷavakassa nivesanaṃ tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃ. Atha kho, bhante, hatthako āḷavako yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhante, hatthakaṃ āḷavakaṃ etadavacaṃ – ‘sattahi kho tvaṃ, āvuso, acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgato bhagavatā byākato. Katamehi sattahi? Saddho, bhikkhave, hatthako āḷavako; sīlavā…pe… hirimā… ottappī… bahussuto… cāgavā… paññavā, bhikkhave, hatthako āḷavakoti. Imehi kho tvaṃ, āvuso, sattahi acchariyehi abbhutehi dhammehi samannāgato bhagavatā byākato’ti.
‘‘ഏവം വുത്തേ, ഭന്തേ, ഹത്ഥകോ മം ഏതദവോച – ‘കച്ചിത്ഥ, ഭന്തേ, ന കോചി ഗിഹീ അഹോസി ഓദാതവസനോ’തി? ‘ന ഹേത്ഥ, ആവുസോ, കോചി ഗിഹീ അഹോസി ഓദാതവസനോ’തി. ‘സാധു, ഭന്തേ, യദേത്ഥ ന കോചി ഗിഹീ അഹോസി ഓദാതവസനോ’’’തി.
‘‘Evaṃ vutte, bhante, hatthako maṃ etadavoca – ‘kaccittha, bhante, na koci gihī ahosi odātavasano’ti? ‘Na hettha, āvuso, koci gihī ahosi odātavasano’ti. ‘Sādhu, bhante, yadettha na koci gihī ahosi odātavasano’’’ti.
‘‘സാധു സാധു, ഭിക്ഖു! അപ്പിച്ഛോ സോ, ഭിക്ഖു, കുലപുത്തോ . സന്തേയേവ അത്തനി കുസലധമ്മേ ന ഇച്ഛതി പരേഹി ഞായമാനേ 1. തേന ഹി ത്വം, ഭിക്ഖു, ഇമിനാപി അട്ഠമേന അച്ഛരിയേന അബ്ഭുതേന ധമ്മേന സമന്നാഗതം ഹത്ഥകം ആളവകം ധാരേഹി, യദിദം അപ്പിച്ഛതായാ’’തി. തതിയം.
‘‘Sādhu sādhu, bhikkhu! Appiccho so, bhikkhu, kulaputto . Santeyeva attani kusaladhamme na icchati parehi ñāyamāne 2. Tena hi tvaṃ, bhikkhu, imināpi aṭṭhamena acchariyena abbhutena dhammena samannāgataṃ hatthakaṃ āḷavakaṃ dhārehi, yadidaṃ appicchatāyā’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. പഠമഹത്ഥകസുത്തവണ്ണനാ • 3. Paṭhamahatthakasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧-൭. പഠമഉഗ്ഗസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-7. Paṭhamauggasuttādivaṇṇanā