Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੬. ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
6. Moggallānasaṃyuttaṃ
੧. ਪਠਮਝਾਨਪਞ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤਂ
1. Paṭhamajhānapañhāsuttaṃ
੩੩੨. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ’’ਤਿ। ‘‘ਆવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਏਤਦવੋਚ –
332. Ekaṃ samayaṃ āyasmā mahāmoggallāno sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho āyasmā mahāmoggallāno bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso, bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa paccassosuṃ. Āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
‘‘ਇਧ ਮਯ੍ਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ, ਪਠਮਂ ਝਾਨ’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਤਮਂ ਨੁ ਖੋ ਪਠਮਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਠਮਂ ਝਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਾਮਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਇਮਿਨਾ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਰਤੋ ਕਾਮਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ।
‘‘Idha mayhaṃ, āvuso, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘paṭhamaṃ jhānaṃ, paṭhamaṃ jhāna’nti vuccati. Katamaṃ nu kho paṭhamaṃ jhānanti? Tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – ‘idha bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ vuccati paṭhamaṃ jhāna’nti. So khvāhaṃ, āvuso, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, āvuso, iminā vihārena viharato kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti.
‘‘ਅਥ ਖੋ ਮਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ! ਮਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਪਮਾਦੋ, ਪਠਮੇ ਝਾਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਹਿ, ਪਠਮੇ ਝਾਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕੋਦਿਂ ਕਰੋਹਿ 1, ਪਠਮੇ ਝਾਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਾ’ਤਿ। ਸੋ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿਂ। ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਮਾ વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਸਤ੍ਥਾਰਾਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਸਾવਕੋ ਮਹਾਭਿਞ੍ਞਤਂ ਪਤ੍ਤੋ’ਤਿ, ਮਮਂ ਤਂ ਸਮ੍ਮਾ વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਸਤ੍ਥਾਰਾਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਸਾવਕੋ ਮਹਾਭਿਞ੍ਞਤਂ ਪਤ੍ਤੋ’’’ਤਿ। ਪਠਮਂ।
‘‘Atha kho maṃ, āvuso, bhagavā iddhiyā upasaṅkamitvā etadavoca – ‘moggallāna, moggallāna! Mā, brāhmaṇa, paṭhamaṃ jhānaṃ pamādo, paṭhame jhāne cittaṃ saṇṭhapehi, paṭhame jhāne cittaṃ ekodiṃ karohi 2, paṭhame jhāne cittaṃ samādahā’ti. So khvāhaṃ, āvuso, aparena samayena vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Yañhi taṃ, āvuso, sammā vadamāno vadeyya – ‘satthārānuggahito sāvako mahābhiññataṃ patto’ti, mamaṃ taṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘satthārānuggahito sāvako mahābhiññataṃ patto’’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧-੮. ਪਠਮਝਾਨਪਞ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-8. Paṭhamajhānapañhāsuttādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧-੮. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-8. Paṭhamajjhānapañhasuttādivaṇṇanā