Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
සංයුත්ත නිකාය 41.5
The Related Suttas Collection 41.5
1. චිත්තවග්ග
1. With Citta
පඨමකාමභූසුත්ත
With Kāmabhū (1st)
ඒකං සමයං ආයස්මා කාමභූ මච්ඡිකාසණ්ඩේ විහරති අම්බාටකවනේ.
At one time Venerable Kāmabhū was staying near Macchikāsaṇḍa in the Wild Mango Grove.
අථ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති යේනායස්මා කාමභූ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං කාමභුං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ චිත්තං ගහපතිං ආයස්මා කාමභූ ඒතදවෝච: “වුත්තමිදං, ගහපති:
Then Citta the householder went up to Venerable Kāmabhū, bowed, and sat down to one side. Kāmabhū said to him, “Householder, there is this saying:
‘නේලඞ්ගෝ සේතපච්ඡාදෝ, ඒකාරෝ වත්තතී රථෝ; අනීඝං පස්ස ආයන්තං, ඡින්නසෝතං අබන්ධනන්(අ)ති.
‘With flawless wheel and white canopy, the one-spoke chariot rolls on. See it come, untroubled, with stream cut, unbound.’
ඉමස්ස නු ඛෝ, ගහපති, සඞ්ඛිත්තේන භාසිතස්ස කථං විත්ථාරේන අත්ථෝ දට්ඨබ්බෝ”ති?
How should we see the detailed meaning of this brief statement?”
“කිං නු ඛෝ ඒතං, භන්තේ, භගවතා භාසිතන්”ති?
“Sir, was this spoken by the Buddha?”
“ඒවං, ගහපතී”ති.
“Yes, householder.”
“තේන හි, භන්තේ, මුහුත්තං ආගමේහි යාවස්ස අත්ථං පේක්ඛාමී”ති. අථ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති මුහුත්තං තුණ්හී හුත්වා ආයස්මන්තං කාමභුං ඒතදවෝච:
“Well then, sir, please wait a moment while I consider the meaning of this.” Then after a short silence Citta said to Kāmabhū:
“‘නේලඞ්ගන්(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, සීලානමේතං අධිවචනං.
“Sir, ‘flawless wheel’ is a term for ethics.
‘සේතපච්ඡාදෝ(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, විමුත්තියා ඒතං අධිවචනං.
‘White canopy’ is a term for freedom.
‘ඒකාරෝ(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, සතියා ඒතං අධිවචනං.
‘One spoke’ is a term for mindfulness.
‘වත්තතී(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, අභික්කමපටික්කමස්සේතං අධිවචනං.
‘Rolls on’ is a term for going forward and coming back.
‘රථෝ(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, ඉමස්සේතං චාතුමහාභූතිකස්ස කායස්ස අධිවචනං මාතාපේත්තිකසම්භවස්ස ඕදනකුම්මාසූපචයස්ස අනිච්චුච්ඡාදනපරිමද්දනභේදනවිද්ධංසනධම්මස්ස.
‘Chariot’ is a term for this body made up of the four primary elements, produced by mother and father, built up from rice and porridge, liable to impermanence, to wearing away and erosion, to breaking up and destruction.
රාගෝ ඛෝ, භන්තේ, නීඝෝ, දෝසෝ නීඝෝ, මෝහෝ නීඝෝ. තේ ඛීණාසවස්ස භික්ඛුනෝ පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා ඛීණාසවෝ භික්ඛු ‘අනීඝෝ(අ)ති වුච්චති.
Greed, hate, and delusion are troubles. A bhikkhu who has ended the defilements has given these up, cut them off at the root, made them like a palm stump, and obliterated them, so they are unable to arise in the future. That’s why a bhikkhu who has ended the defilements is called ‘untroubled’.
‘ආයන්තන්(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, අරහතෝ ඒතං අධිවචනං.
‘The one who comes’ is a term for the perfected one.
‘සෝතෝ(අ)ති ඛෝ, භන්තේ, තණ්හායේතං අධිවචනං. සා ඛීණාසවස්ස භික්ඛුනෝ පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා ඛීණාසවෝ භික්ඛු ‘ඡින්නසෝතෝ(අ)ති වුච්චති.
‘Stream’ is a term for craving. A bhikkhu who has ended the defilements has given this up, cut it off at the root, made it like a palm stump, and obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s why a bhikkhu who has ended the defilements is said to have ‘cut the stream’.
රාගෝ ඛෝ, භන්තේ, බන්ධනං, දෝසෝ බන්ධනං, මෝහෝ බන්ධනං. තේ ඛීණාසවස්ස භික්ඛුනෝ පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා ඛීණාසවෝ භික්ඛු ‘අබන්ධනෝ(අ)ති වුච්චති.
Greed, hate, and delusion are bonds. A bhikkhu who has ended the defilements has given these up, cut them off at the root, made them like a palm stump, and obliterated them, so they are unable to arise in the future. That’s why a bhikkhu who has ended the defilements is called ‘unbound’.
ඉති ඛෝ, භන්තේ, යං තං භගවතා වුත්තං:
So, sir, that’s how I understand the detailed meaning of what the Buddha said in brief:
‘නේලඞ්ගෝ සේතපච්ඡාදෝ, ඒකාරෝ වත්තතී රථෝ; අනීඝං පස්ස ආයන්තං, ඡින්නසෝතං අබන්ධනන්(අ)ති.
‘With flawless wheel and white canopy, the one-spoke chariot rolls on. See it come, untroubled, with stream cut, unbound.’”
ඉමස්ස ඛෝ, භන්තේ, භගවතා සඞ්ඛිත්තේන භාසිතස්ස ඒවං විත්ථාරේන අත්ථං ආජානාමී”ති.
“ලාභා තේ, ගහපති, සුලද්ධං තේ, ගහපති. යස්ස තේ ගම්භීරේ බුද්ධවචනේ පඤ්ඤාචක්ඛු කමතී”ති.
“You’re fortunate, householder, so very fortunate, to traverse the Buddha’s deep teachings with the eye of wisdom.”
පඤ්චමං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]