| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៥. បឋមកាមភូសុត្តំ
5. Paṭhamakāmabhūsuttaṃ
៣៤៧. ឯកំ សមយំ អាយស្មា កាមភូ មច្ឆិកាសណ្ឌេ វិហរតិ អម្ពាដកវនេ។ អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ យេនាយស្មា កាមភូ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ កាមភុំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ ចិត្តំ គហបតិំ អាយស្មា កាមភូ ឯតទវោច –
347. Ekaṃ samayaṃ āyasmā kāmabhū macchikāsaṇḍe viharati ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yenāyasmā kāmabhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cittaṃ gahapatiṃ āyasmā kāmabhū etadavoca –
‘‘វុត្តមិទំ , គហបតិ –
‘‘Vuttamidaṃ , gahapati –
‘‘នេលង្គោ សេតបច្ឆាទោ, ឯការោ វត្តតី រថោ;
‘‘Nelaṅgo setapacchādo, ekāro vattatī ratho;
‘‘ឥមស្ស នុ ខោ, គហបតិ, សំខិត្តេន ភាសិតស្ស កថំ វិត្ថារេន អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ’’តិ? ‘‘កិំ នុ ខោ ឯតំ, ភន្តេ, ភគវតា ភាសិត’’ន្តិ? ‘‘ឯវំ, គហបតី’’តិ។ ‘‘តេន ហិ, ភន្តេ, មុហុត្តំ អាគមេហិ យាវស្ស អត្ថំ បេក្ខាមី’’តិ។ អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ មុហុត្តំ តុណ្ហី ហុត្វា អាយស្មន្តំ កាមភុំ ឯតទវោច –
‘‘Imassa nu kho, gahapati, saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti? ‘‘Kiṃ nu kho etaṃ, bhante, bhagavatā bhāsita’’nti? ‘‘Evaṃ, gahapatī’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, muhuttaṃ āgamehi yāvassa atthaṃ pekkhāmī’’ti. Atha kho citto gahapati muhuttaṃ tuṇhī hutvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ etadavoca –
‘‘‘នេលង្គ’ន្តិ ខោ, ភន្តេ, សីលានមេតំ អធិវចនំ។ ‘សេតបច្ឆាទោ’តិ ខោ, ភន្តេ, វិមុត្តិយា ឯតំ អធិវចនំ។ ‘ឯការោ’តិ ខោ, ភន្តេ, សតិយា ឯតំ អធិវចនំ។ ‘វត្តតី’តិ ខោ, ភន្តេ, អភិក្កមបដិក្កមស្សេតំ អធិវចនំ។ ‘រថោ’តិ ខោ, ភន្តេ, ឥមស្សេតំ ចាតុមហាភូតិកស្ស កាយស្ស អធិវចនំ មាតាបេត្តិកសម្ភវស្ស ឱទនកុម្មាសូបចយស្ស អនិច្ចុច្ឆាទនបរិមទ្ទនភេទនវិទ្ធំសនធម្មស្ស។ រាគោ ខោ, ភន្តេ, នីឃោ, ទោសោ នីឃោ, មោហោ នីឃោ។ តេ ខីណាសវស្ស ភិក្ខុនោ បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ តស្មា ខីណាសវោ ភិក្ខុ ‘អនីឃោ’តិ វុច្ចតិ។ ‘អាយន្ត’ន្តិ ខោ, ភន្តេ, អរហតោ ឯតំ អធិវចនំ។ ‘សោតោ’តិ ខោ, ភន្តេ, តណ្ហាយេតំ អធិវចនំ។ សា ខីណាសវស្ស ភិក្ខុនោ បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ តស្មា ខីណាសវោ ភិក្ខុ ‘ឆិន្នសោតោ’តិ វុច្ចតិ។ រាគោ ខោ, ភន្តេ, ពន្ធនំ, ទោសោ ពន្ធនំ, មោហោ ពន្ធនំ។ តេ ខីណាសវស្ស ភិក្ខុនោ បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ តស្មា ខីណាសវោ ភិក្ខុ ‘អពន្ធនោ’តិ វុច្ចតិ។ ឥតិ ខោ, ភន្តេ, យំ តំ ភគវតា វុត្តំ –
‘‘‘Nelaṅga’nti kho, bhante, sīlānametaṃ adhivacanaṃ. ‘Setapacchādo’ti kho, bhante, vimuttiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Ekāro’ti kho, bhante, satiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Vattatī’ti kho, bhante, abhikkamapaṭikkamassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Ratho’ti kho, bhante, imassetaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa adhivacanaṃ mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassa. Rāgo kho, bhante, nīgho, doso nīgho, moho nīgho. Te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘anīgho’ti vuccati. ‘Āyanta’nti kho, bhante, arahato etaṃ adhivacanaṃ. ‘Soto’ti kho, bhante, taṇhāyetaṃ adhivacanaṃ. Sā khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘chinnasoto’ti vuccati. Rāgo kho, bhante, bandhanaṃ, doso bandhanaṃ, moho bandhanaṃ. Te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘abandhano’ti vuccati. Iti kho, bhante, yaṃ taṃ bhagavatā vuttaṃ –
‘‘នេលង្គោ សេតបច្ឆាទោ, ឯការោ វត្តតី រថោ;
‘‘Nelaṅgo setapacchādo, ekāro vattatī ratho;
អនីឃំ បស្ស អាយន្តំ, ឆិន្នសោតំ អពន្ធន’’ន្តិ។
Anīghaṃ passa āyantaṃ, chinnasotaṃ abandhana’’nti.
‘‘ឥមស្ស ខោ, ភន្តេ, ភគវតា សំខិត្តេន ភាសិតស្ស ឯវំ វិត្ថារេន អត្ថំ អាជានាមី’’តិ ។ ‘‘លាភា តេ, គហបតិ, សុលទ្ធំ តេ, គហបតិ! យស្ស តេ គម្ភីរេ ពុទ្ធវចនេ បញ្ញាចក្ខុ កមតី’’តិ។ បញ្ចមំ។
‘‘Imassa kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti . ‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te gambhīre buddhavacane paññācakkhu kamatī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥. បឋមកាមភូសុត្តវណ្ណនា • 5. Paṭhamakāmabhūsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. បឋមកាមភូសុត្តវណ្ណនា • 5. Paṭhamakāmabhūsuttavaṇṇanā
