| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೫. ಪಠಮಕಾಮಭೂಸುತ್ತಂ
5. Paṭhamakāmabhūsuttaṃ
೩೪೭. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಕಾಮಭೂ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡೇ ವಿಹರತಿ ಅಮ್ಬಾಟಕವನೇ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಕಾಮಭೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಕಾಮಭುಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ । ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಚಿತ್ತಂ ಗಹಪತಿಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಕಾಮಭೂ ಏತದವೋಚ –
347. Ekaṃ samayaṃ āyasmā kāmabhū macchikāsaṇḍe viharati ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yenāyasmā kāmabhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cittaṃ gahapatiṃ āyasmā kāmabhū etadavoca –
‘‘ವುತ್ತಮಿದಂ , ಗಹಪತಿ –
‘‘Vuttamidaṃ , gahapati –
‘‘ನೇಲಙ್ಗೋ ಸೇತಪಚ್ಛಾದೋ, ಏಕಾರೋ ವತ್ತತೀ ರಥೋ।
‘‘Nelaṅgo setapacchādo, ekāro vattatī ratho;
‘‘ಇಮಸ್ಸ ನು ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ? ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಏತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಗಹಪತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಮುಹುತ್ತಂ ಆಗಮೇಹಿ ಯಾವಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಪೇಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಮುಹುತ್ತಂ ತುಣ್ಹೀ ಹುತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಕಾಮಭುಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘Imassa nu kho, gahapati, saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti? ‘‘Kiṃ nu kho etaṃ, bhante, bhagavatā bhāsita’’nti? ‘‘Evaṃ, gahapatī’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, muhuttaṃ āgamehi yāvassa atthaṃ pekkhāmī’’ti. Atha kho citto gahapati muhuttaṃ tuṇhī hutvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ etadavoca –
‘‘‘ನೇಲಙ್ಗ’ನ್ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಸೀಲಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ಸೇತಪಚ್ಛಾದೋ’ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಏತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ಏಕಾರೋ’ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಸತಿಯಾ ಏತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ವತ್ತತೀ’ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕಮಪಟಿಕ್ಕಮಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ರಥೋ’ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಇಮಸ್ಸೇತಂ ಚಾತುಮಹಾಭೂತಿಕಸ್ಸ ಕಾಯಸ್ಸ ಅಧಿವಚನಂ ಮಾತಾಪೇತ್ತಿಕಸಮ್ಭವಸ್ಸ ಓದನಕುಮ್ಮಾಸೂಪಚಯಸ್ಸ ಅನಿಚ್ಚುಚ್ಛಾದನಪರಿಮದ್ದನಭೇದನವಿದ್ಧಂಸನಧಮ್ಮಸ್ಸ। ರಾಗೋ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ನೀಘೋ, ದೋಸೋ ನೀಘೋ, ಮೋಹೋ ನೀಘೋ। ತೇ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಙ್ಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ತಸ್ಮಾ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ‘ಅನೀಘೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ‘ಆಯನ್ತ’ನ್ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಅರಹತೋ ಏತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ‘ಸೋತೋ’ತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ತಣ್ಹಾಯೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಸಾ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಙ್ಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ತಸ್ಮಾ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ‘ಛಿನ್ನಸೋತೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ರಾಗೋ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಬನ್ಧನಂ, ದೋಸೋ ಬನ್ಧನಂ, ಮೋಹೋ ಬನ್ಧನಂ। ತೇ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಙ್ಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ತಸ್ಮಾ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ‘ಅಬನ್ಧನೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಇತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಯಂ ತಂ ಭಗವತಾ ವುತ್ತಂ –
‘‘‘Nelaṅga’nti kho, bhante, sīlānametaṃ adhivacanaṃ. ‘Setapacchādo’ti kho, bhante, vimuttiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Ekāro’ti kho, bhante, satiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Vattatī’ti kho, bhante, abhikkamapaṭikkamassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Ratho’ti kho, bhante, imassetaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa adhivacanaṃ mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassa. Rāgo kho, bhante, nīgho, doso nīgho, moho nīgho. Te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘anīgho’ti vuccati. ‘Āyanta’nti kho, bhante, arahato etaṃ adhivacanaṃ. ‘Soto’ti kho, bhante, taṇhāyetaṃ adhivacanaṃ. Sā khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘chinnasoto’ti vuccati. Rāgo kho, bhante, bandhanaṃ, doso bandhanaṃ, moho bandhanaṃ. Te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘abandhano’ti vuccati. Iti kho, bhante, yaṃ taṃ bhagavatā vuttaṃ –
‘‘ನೇಲಙ್ಗೋ ಸೇತಪಚ್ಛಾದೋ, ಏಕಾರೋ ವತ್ತತೀ ರಥೋ।
‘‘Nelaṅgo setapacchādo, ekāro vattatī ratho;
ಅನೀಘಂ ಪಸ್ಸ ಆಯನ್ತಂ, ಛಿನ್ನಸೋತಂ ಅಬನ್ಧನ’’ನ್ತಿ॥
Anīghaṃ passa āyantaṃ, chinnasotaṃ abandhana’’nti.
‘‘ಇಮಸ್ಸ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಏವಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನಾಮೀ’’ತಿ । ‘‘ಲಾಭಾ ತೇ, ಗಹಪತಿ, ಸುಲದ್ಧಂ ತೇ, ಗಹಪತಿ! ಯಸ್ಸ ತೇ ಗಮ್ಭೀರೇ ಬುದ್ಧವಚನೇ ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖು ಕಮತೀ’’ತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
‘‘Imassa kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti . ‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te gambhīre buddhavacane paññācakkhu kamatī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ಪಠಮಕಾಮಭೂಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Paṭhamakāmabhūsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೫. ಪಠಮಕಾಮಭೂಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Paṭhamakāmabhūsuttavaṇṇanā
