Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. പഠമകാമഭൂസുത്തം
5. Paṭhamakāmabhūsuttaṃ
൩൪൭. ഏകം സമയം ആയസ്മാ കാമഭൂ മച്ഛികാസണ്ഡേ വിഹരതി അമ്ബാടകവനേ. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി യേനായസ്മാ കാമഭൂ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം കാമഭും അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി . ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ചിത്തം ഗഹപതിം ആയസ്മാ കാമഭൂ ഏതദവോച –
347. Ekaṃ samayaṃ āyasmā kāmabhū macchikāsaṇḍe viharati ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yenāyasmā kāmabhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cittaṃ gahapatiṃ āyasmā kāmabhū etadavoca –
‘‘വുത്തമിദം , ഗഹപതി –
‘‘Vuttamidaṃ , gahapati –
‘‘നേലങ്ഗോ സേതപച്ഛാദോ, ഏകാരോ വത്തതീ രഥോ;
‘‘Nelaṅgo setapacchādo, ekāro vattatī ratho;
‘‘ഇമസ്സ നു ഖോ, ഗഹപതി, സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ കഥം വിത്ഥാരേന അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ’’തി? ‘‘കിം നു ഖോ ഏതം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ഭാസിത’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഗഹപതീ’’തി. ‘‘തേന ഹി, ഭന്തേ, മുഹുത്തം ആഗമേഹി യാവസ്സ അത്ഥം പേക്ഖാമീ’’തി. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി മുഹുത്തം തുണ്ഹീ ഹുത്വാ ആയസ്മന്തം കാമഭും ഏതദവോച –
‘‘Imassa nu kho, gahapati, saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti? ‘‘Kiṃ nu kho etaṃ, bhante, bhagavatā bhāsita’’nti? ‘‘Evaṃ, gahapatī’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, muhuttaṃ āgamehi yāvassa atthaṃ pekkhāmī’’ti. Atha kho citto gahapati muhuttaṃ tuṇhī hutvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ etadavoca –
‘‘‘നേലങ്ഗ’ന്തി ഖോ, ഭന്തേ, സീലാനമേതം അധിവചനം. ‘സേതപച്ഛാദോ’തി ഖോ, ഭന്തേ, വിമുത്തിയാ ഏതം അധിവചനം. ‘ഏകാരോ’തി ഖോ, ഭന്തേ, സതിയാ ഏതം അധിവചനം. ‘വത്തതീ’തി ഖോ, ഭന്തേ, അഭിക്കമപടിക്കമസ്സേതം അധിവചനം. ‘രഥോ’തി ഖോ, ഭന്തേ, ഇമസ്സേതം ചാതുമഹാഭൂതികസ്സ കായസ്സ അധിവചനം മാതാപേത്തികസമ്ഭവസ്സ ഓദനകുമ്മാസൂപചയസ്സ അനിച്ചുച്ഛാദനപരിമദ്ദനഭേദനവിദ്ധംസനധമ്മസ്സ. രാഗോ ഖോ, ഭന്തേ, നീഘോ, ദോസോ നീഘോ, മോഹോ നീഘോ. തേ ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവങ്കതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. തസ്മാ ഖീണാസവോ ഭിക്ഖു ‘അനീഘോ’തി വുച്ചതി. ‘ആയന്ത’ന്തി ഖോ, ഭന്തേ, അരഹതോ ഏതം അധിവചനം. ‘സോതോ’തി ഖോ, ഭന്തേ, തണ്ഹായേതം അധിവചനം. സാ ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവങ്കതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. തസ്മാ ഖീണാസവോ ഭിക്ഖു ‘ഛിന്നസോതോ’തി വുച്ചതി. രാഗോ ഖോ, ഭന്തേ, ബന്ധനം, ദോസോ ബന്ധനം, മോഹോ ബന്ധനം. തേ ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവങ്കതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. തസ്മാ ഖീണാസവോ ഭിക്ഖു ‘അബന്ധനോ’തി വുച്ചതി. ഇതി ഖോ, ഭന്തേ, യം തം ഭഗവതാ വുത്തം –
‘‘‘Nelaṅga’nti kho, bhante, sīlānametaṃ adhivacanaṃ. ‘Setapacchādo’ti kho, bhante, vimuttiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Ekāro’ti kho, bhante, satiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Vattatī’ti kho, bhante, abhikkamapaṭikkamassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Ratho’ti kho, bhante, imassetaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa adhivacanaṃ mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassa. Rāgo kho, bhante, nīgho, doso nīgho, moho nīgho. Te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘anīgho’ti vuccati. ‘Āyanta’nti kho, bhante, arahato etaṃ adhivacanaṃ. ‘Soto’ti kho, bhante, taṇhāyetaṃ adhivacanaṃ. Sā khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘chinnasoto’ti vuccati. Rāgo kho, bhante, bandhanaṃ, doso bandhanaṃ, moho bandhanaṃ. Te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā khīṇāsavo bhikkhu ‘abandhano’ti vuccati. Iti kho, bhante, yaṃ taṃ bhagavatā vuttaṃ –
‘‘നേലങ്ഗോ സേതപച്ഛാദോ, ഏകാരോ വത്തതീ രഥോ;
‘‘Nelaṅgo setapacchādo, ekāro vattatī ratho;
അനീഘം പസ്സ ആയന്തം, ഛിന്നസോതം അബന്ധന’’ന്തി.
Anīghaṃ passa āyantaṃ, chinnasotaṃ abandhana’’nti.
‘‘ഇമസ്സ ഖോ, ഭന്തേ, ഭഗവതാ സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ ഏവം വിത്ഥാരേന അത്ഥം ആജാനാമീ’’തി . ‘‘ലാഭാ തേ, ഗഹപതി, സുലദ്ധം തേ, ഗഹപതി! യസ്സ തേ ഗമ്ഭീരേ ബുദ്ധവചനേ പഞ്ഞാചക്ഖു കമതീ’’തി. പഞ്ചമം.
‘‘Imassa kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti . ‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te gambhīre buddhavacane paññācakkhu kamatī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. പഠമകാമഭൂസുത്തവണ്ണനാ • 5. Paṭhamakāmabhūsuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. പഠമകാമഭൂസുത്തവണ്ണനാ • 5. Paṭhamakāmabhūsuttavaṇṇanā