| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮಾನವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
೬. ಪಠಮಕರಣೀಯವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ
6. Paṭhamakaraṇīyavimānavaṇṇanā
ಉಚ್ಚಮಿದಂ ಮಣಿಥೂಣನ್ತಿ ಕರಣೀಯವಿಮಾನಂ। ತಸ್ಸ ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ। ತೇನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿವಾಸೀ ಏಕೋ ಉಪಾಸಕೋ ನ್ಹಾನೋಪಕರಣಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಚಿರವತಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನ್ಹತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹ ‘‘ಭನ್ತೇ ಕೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ’’ತಿ। ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ಕೇನಚಿ ಅನಿಮನ್ತಿತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಆಹ ‘‘ಅಧಿವಾಸೇತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಭತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ। ಸೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅತ್ತನೋ ಗೇಹಂ ನೇತ್ವಾ ಬುದ್ಧಾರಹಂ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಭಗವನ್ತಂ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಪಣೀತೇನ ಅನ್ನಪಾನೇನ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ। ಭಗವಾ ಕತಭತ್ತಕಿಚ್ಚೋ ತಸ್ಸ ಅನುಮೋದನಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರವಿಮಾನಸದಿಸಂ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –
Uccamidaṃmaṇithūṇanti karaṇīyavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sāvatthivāsī eko upāsako nhānopakaraṇāni gahetvā aciravatiṃ gantvā nhatvā āgacchanto bhagavantaṃ sāvatthiṃ piṇḍāya pavisantaṃ disvā upasaṅkamitvā vanditvā evamāha ‘‘bhante kena nimantitā’’ti. Bhagavā tuṇhī ahosi. So kenaci animantitabhāvaṃ ñatvā āha ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā bhattaṃ anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. So bhagavantaṃ attano gehaṃ netvā buddhārahaṃ āsanaṃ paññāpetvā tattha bhagavantaṃ nisīdāpetvā paṇītena annapānena santappesi. Bhagavā katabhattakicco tassa anumodanaṃ katvā pakkāmi. Sesaṃ anantaravimānasadisaṃ. Tena vuttaṃ –
೯೨೬. ‘‘ಉಚ್ಚಮಿದಂ ಮಣಿಥೂಣಂ ವಿಮಾನಂ…ಪೇ॰… ನಾರಿಯೋ ಚ ನಚ್ಚನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣಛನ್ನಾ॥
926. ‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ…pe… nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā.
೯೨೮. ‘‘ಕೇನ ತೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ…ಪೇ॰… ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ॥
928. ‘‘Kena tetādiso vaṇṇo…pe… vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
೯೩೦. ‘‘ಸೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅತ್ತಮನೋ…ಪೇ॰… ಯಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ’’॥
930. ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
೯೩೧.
931.
‘‘ಕರಣೀಯಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ, ಪಣ್ಡಿತೇನ ವಿಜಾನತಾ।
‘‘Karaṇīyāni puññāni, paṇḍitena vijānatā;
ಸಮ್ಮಗ್ಗತೇಸು ಬುದ್ಧೇಸು, ಯತ್ಥ ದಿನ್ನಂ ಮಹಪ್ಫಲಂ॥
Sammaggatesu buddhesu, yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.
೯೩೧.
931.
‘‘ಅತ್ಥಾಯ ವತ ಮೇ ಬುದ್ಧೋ, ಅರಞ್ಞಾ ಗಾಮಮಾಗತೋ।
‘‘Atthāya vata me buddho, araññā gāmamāgato;
ಕತ್ಥ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇತ್ವಾ, ತಾವತಿಂಸೂಪಗೋ ಅಹಂ॥
Kattha cittaṃ pasādetvā, tāvatiṃsūpago ahaṃ.
೯೩೩. ‘‘ತೇನ ಮೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ…ಪೇ॰… ವಣ್ಣೋ ಚ ಮೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ॥
933. ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe… vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
೯೩೧. ತತ್ಥ ಪಣ್ಡಿತೇನಾತಿ ಸಪ್ಪಞ್ಞೇನ। ವಿಜಾನತಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಹಿತಾಹಿತಂ ಜಾನನ್ತೇನ। ಸಮ್ಮಗ್ಗತೇಸೂತಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೇಸು, ಬುದ್ಧೇಸೂತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇಸು।
931. Tattha paṇḍitenāti sappaññena. Vijānatāti attano hitāhitaṃ jānantena. Sammaggatesūti sammāpaṭipannesu, buddhesūti sammāsambuddhesu.
೯೩೨. ಅತ್ಥಾಯಾತಿ ಹಿತಾಯ, ವುಡ್ಢಿಯಾ ವಾ। ಅರಞ್ಞಾತಿ ವಿಹಾರತೋ, ಜೇತವನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ । ತಾವತಿಂಸೂಪಗೋತಿ ತಾವತಿಂಸದೇವಕಾಯಂ, ತಾವತಿಂಸಭವನಂ ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನವಸೇನ ಉಪಗತೋ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
932.Atthāyāti hitāya, vuḍḍhiyā vā. Araññāti vihārato, jetavanaṃ sandhāya vadati . Tāvatiṃsūpagoti tāvatiṃsadevakāyaṃ, tāvatiṃsabhavanaṃ vā uppajjanavasena upagato. Sesaṃ vuttanayameva.
ಕರಣೀಯವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Karaṇīyavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ವಿಮಾನವತ್ಥುಪಾಳಿ • Vimānavatthupāḷi / ೬. ಪಠಮಕರಣೀಯವಿಮಾನವತ್ಥು • 6. Paṭhamakaraṇīyavimānavatthu
