| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
២. ទេវបុត្តសំយុត្តំ
2. Devaputtasaṃyuttaṃ
១. បឋមវគ្គោ
1. Paṭhamavaggo
១. បឋមកស្សបសុត្តវណ្ណនា
1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
៨២. ទេវបុត្តសំយុត្តស្ស បឋមេ ទេវបុត្តោតិ ទេវានញ្ហិ អង្កេ និព្ពត្តា បុរិសា ទេវបុត្តា នាម, ឥត្ថិយោ ទេវធីតរោ នាម ហោន្តិ។ នាមវសេន អបាកដាវ ‘‘អញ្ញតរា ទេវតា’’តិ វុច្ចតិ, បាកដោ ‘‘ឥត្ថន្នាមោ ទេវបុត្តោ’’តិ។ តស្មា ហេដ្ឋា ‘‘អញ្ញតរា ទេវតា’’តិ វត្វា ឥធ ‘‘ទេវបុត្តោ’’តិ វុត្តំ។ អនុសាសន្តិ អនុសិដ្ឋិំ។ អយំ កិរ ទេវបុត្តោ ភគវតា សម្ពោធិតោ សត្តមេ វស្សេ យមកបាដិហារិយំ កត្វា តិទសបុរេ វស្សំ ឧបគម្ម អភិធម្មំ ទេសេន្តេន ឈានវិភង្គេ – ‘‘ភិក្ខូតិ សមញ្ញាយ ភិក្ខុ, បដិញ្ញាយ ភិក្ខូ’’តិ (វិភ. ៥១០)។ ឯវំ ភិក្ខុនិទ្ទេសំ កថិយមានំ អស្សោសិ។ ‘‘ឯវំ វិតក្កេថ, មា ឯវំ វិតក្កយិត្ថ, ឯវំ មនសិករោថ, មា ឯវំ មនសាកត្ថ។ ឥទំ បជហថ, ឥទំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរថា’’តិ (បារា. ១៩)។ ឯវរូបំ បន ភិក្ខុឱវាទំ ភិក្ខុអនុសាសនំ ន អស្សោសិ។ សោ តំ សន្ធាយ – ‘‘ភិក្ខុំ ភគវា បកាសេសិ, នោ ច ភិក្ខុនោ អនុសាស’’ន្តិ អាហ។
82. Devaputtasaṃyuttassa paṭhame devaputtoti devānañhi aṅke nibbattā purisā devaputtā nāma, itthiyo devadhītaro nāma honti. Nāmavasena apākaṭāva ‘‘aññatarā devatā’’ti vuccati, pākaṭo ‘‘itthannāmo devaputto’’ti. Tasmā heṭṭhā ‘‘aññatarā devatā’’ti vatvā idha ‘‘devaputto’’ti vuttaṃ. Anusāsanti anusiṭṭhiṃ. Ayaṃ kira devaputto bhagavatā sambodhito sattame vasse yamakapāṭihāriyaṃ katvā tidasapure vassaṃ upagamma abhidhammaṃ desentena jhānavibhaṅge – ‘‘bhikkhūti samaññāya bhikkhu, paṭiññāya bhikkhū’’ti (vibha. 510). Evaṃ bhikkhuniddesaṃ kathiyamānaṃ assosi. ‘‘Evaṃ vitakketha, mā evaṃ vitakkayittha, evaṃ manasikarotha, mā evaṃ manasākattha. Idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’’ti (pārā. 19). Evarūpaṃ pana bhikkhuovādaṃ bhikkhuanusāsanaṃ na assosi. So taṃ sandhāya – ‘‘bhikkhuṃ bhagavā pakāsesi, no ca bhikkhuno anusāsa’’nti āha.
តេន ហីតិ យស្មា មយា ភិក្ខុនោ អនុសិដ្ឋិ ន បកាសិតាតិ វទសិ, តស្មា។ តញ្ញេវេត្ថ បដិភាតូតិ តុយ្ហេវេសា អនុសិដ្ឋិបកាសនា ឧបដ្ឋាតូតិ។ យោ ហិ បញ្ហំ កថេតុកាមោ ហោតិ, ន ច សក្កោតិ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណេន សទ្ធិំ សំសន្ទិត្វា កថេតុំ។ យោ វា ន កថេតុកាមោ ហោតិ, សក្កោតិ បន កថេតុំ។ យោ វា នេវ កថេតុកាមោ ហោតិ, កថេតុំ ន ច សក្កោតិ។ សព្ពេសម្បិ តេសំ ភគវា បញ្ហំ ភារំ ន ករោតិ។ អយំ បន ទេវបុត្តោ កថេតុកាមោ ចេវ, សក្កោតិ ច កថេតុំ។ តស្មា តស្សេវ ភារំ ករោន្តោ ភគវា ឯវមាហ។ សោបិ បញ្ហំ កថេសិ។
Tena hīti yasmā mayā bhikkhuno anusiṭṭhi na pakāsitāti vadasi, tasmā. Taññevettha paṭibhātūti tuyhevesā anusiṭṭhipakāsanā upaṭṭhātūti. Yo hi pañhaṃ kathetukāmo hoti, na ca sakkoti sabbaññutaññāṇena saddhiṃ saṃsanditvā kathetuṃ. Yo vā na kathetukāmo hoti, sakkoti pana kathetuṃ. Yo vā neva kathetukāmo hoti, kathetuṃ na ca sakkoti. Sabbesampi tesaṃ bhagavā pañhaṃ bhāraṃ na karoti. Ayaṃ pana devaputto kathetukāmo ceva, sakkoti ca kathetuṃ. Tasmā tasseva bhāraṃ karonto bhagavā evamāha. Sopi pañhaṃ kathesi.
តត្ថ សុភាសិតស្ស សិក្ខេថាតិ សុភាសិតំ សិក្ខេយ្យ, ចតុសច្ចនិស្សិតំ ទសកថាវត្ថុនិស្សិតំ សត្តតិំសពោធិបក្ខិយនិស្សិតំ ចតុព្ពិធំ វចីសុចរិតមេវ សិក្ខេយ្យ។ សមណូបាសនស្ស ចាតិ សមណេហិ ឧបាសិតព្ពំ សមណូបាសនំ នាម អដ្ឋតិំសភេទំ កម្មដ្ឋានំ, តម្បិ សិក្ខេយ្យ ភាវេយ្យាតិ អត្ថោ។ ពហុស្សុតានំ វា ភិក្ខូនំ ឧបាសនម្បិ សមណូបាសនំ។ តម្បិ ‘កិំ, ភន្តេ, កុសល’’ន្តិអាទិនា បញ្ហបុច្ឆនេន បញ្ញាវុទ្ធត្ថំ សិក្ខេយ្យ។ ចិត្តវូបសមស្ស ចាតិ អដ្ឋសមាបត្តិវសេន ចិត្តវូបសមំ សិក្ខេយ្យ។ ឥតិ ទេវបុត្តេន តិស្សោ សិក្ខា កថិតា ហោន្តិ។ បុរិមបទេន ហិ អធិសីលសិក្ខា កថិតា, ទុតិយបទេន អធិបញ្ញាសិក្ខា, ចិត្តវូបសមេន អធិចិត្តសិក្ខាតិ ឯវំ ឥមាយ គាថាយ សកលម្បិ សាសនំ បកាសិតមេវ ហោតិ។ បឋមំ។
Tattha subhāsitassa sikkhethāti subhāsitaṃ sikkheyya, catusaccanissitaṃ dasakathāvatthunissitaṃ sattatiṃsabodhipakkhiyanissitaṃ catubbidhaṃ vacīsucaritameva sikkheyya. Samaṇūpāsanassa cāti samaṇehi upāsitabbaṃ samaṇūpāsanaṃ nāma aṭṭhatiṃsabhedaṃ kammaṭṭhānaṃ, tampi sikkheyya bhāveyyāti attho. Bahussutānaṃ vā bhikkhūnaṃ upāsanampi samaṇūpāsanaṃ. Tampi ‘kiṃ, bhante, kusala’’ntiādinā pañhapucchanena paññāvuddhatthaṃ sikkheyya. Cittavūpasamassa cāti aṭṭhasamāpattivasena cittavūpasamaṃ sikkheyya. Iti devaputtena tisso sikkhā kathitā honti. Purimapadena hi adhisīlasikkhā kathitā, dutiyapadena adhipaññāsikkhā, cittavūpasamena adhicittasikkhāti evaṃ imāya gāthāya sakalampi sāsanaṃ pakāsitameva hoti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. បឋមកស្សបសុត្តំ • 1. Paṭhamakassapasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. បឋមកស្សបសុត្តវណ្ណនា • 1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
