| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
២. ទេវបុត្តសំយុត្តំ
2. Devaputtasaṃyuttaṃ
១. បឋមវគ្គោ
1. Paṭhamavaggo
១. បឋមកស្សបសុត្តវណ្ណនា
1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
៨២. ទេវស្ស បុត្តោ ទេវបុត្តោ។ ទេវានំ ជនកជនេតព្ពសម្ពន្ធាភាវតោ កថមយំ ទេវបុត្តោតិ វុច្ចតីតិ អាហ ‘‘ទេវានំ ហី’’តិអាទិ។ ‘‘អបាកដោ អញ្ញតរោតិ វុច្ចតី’’តិ ឥទំ យេភុយ្យវសេន វុត្តំ។ បាកដោបិ ហិ កត្ថចិ ‘‘អញ្ញតរោ’’តិ វុច្ចតិ។ ហេដ្ឋា ទេវតាសំយុត្តេ ‘‘អបាកដា អញ្ញតរា ទេវតា’’តិ វត្វា ឥធ ‘‘បាកដោ ទេវបុត្តោ’’តិ វុត្តំ។ តថា ហិស្ស កស្សបោតិ គោត្តនាមំ គហិតំ, តញ្ច ខោ បុរិមជាតិសិទ្ធសមញ្ញាវសេន។ អនុសាសនំ អនុសាសោ, តំ អនុសាសំ។ ភិក្ខុនិទ្ទេសន្តិ ភិក្ខុសទ្ទស្ស និទ្ទេសំ។ ភិក្ខុឱវាទន្តិ ភិក្ខុភាវាវហំ ឱវាទំ។ យទិ បន ន អស្សោសិ, កថមយំ បញ្ហំ កថេសីតិ? អញ្ញតោ សុតំ និស្សាយ បញ្ហំ កថេសិ, ន បន ភគវតោ សម្មុខា សុតភាវេន។
82. Devassa putto devaputto. Devānaṃ janakajanetabbasambandhābhāvato kathamayaṃ devaputtoti vuccatīti āha ‘‘devānaṃ hī’’tiādi. ‘‘Apākaṭo aññataroti vuccatī’’ti idaṃ yebhuyyavasena vuttaṃ. Pākaṭopi hi katthaci ‘‘aññataro’’ti vuccati. Heṭṭhā devatāsaṃyutte ‘‘apākaṭā aññatarā devatā’’ti vatvā idha ‘‘pākaṭo devaputto’’ti vuttaṃ. Tathā hissa kassapoti gottanāmaṃ gahitaṃ, tañca kho purimajātisiddhasamaññāvasena. Anusāsanaṃ anusāso, taṃ anusāsaṃ. Bhikkhuniddesanti bhikkhusaddassa niddesaṃ. Bhikkhuovādanti bhikkhubhāvāvahaṃ ovādaṃ. Yadi pana na assosi, kathamayaṃ pañhaṃ kathesīti? Aññato sutaṃ nissāya pañhaṃ kathesi, na pana bhagavato sammukhā sutabhāvena.
តេសន្តិ យថាវុត្តានំ តិណ្ណំ បុគ្គលានំ។ ‘‘កថេតុកាមោ ចេវា’’តិអាទិនា ហិ ចតុត្ថំ ឥធ ឧទ្ធដំ។ តត្ថ អាទិតោ តិណ្ណំ ភគវា បញ្ហំ ភារំ ន ករោតិ ឯកេកង្គវេកល្លតោ ចេវ អង្គទ្វយវេកល្លតោ ច, ចតុត្ថស្ស បន ឧភយង្គបារិបូរត្តា ភារំ ករោតីតិ អាហ ‘‘អយំ បនា’’តិអាទិ។
Tesanti yathāvuttānaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ. ‘‘Kathetukāmo cevā’’tiādinā hi catutthaṃ idha uddhaṭaṃ. Tattha ādito tiṇṇaṃ bhagavā pañhaṃ bhāraṃ na karoti ekekaṅgavekallato ceva aṅgadvayavekallato ca, catutthassa pana ubhayaṅgapāripūrattā bhāraṃ karotīti āha ‘‘ayaṃ panā’’tiādi.
គាថាយំ ‘‘សុភាសិតស្សា’’តិ ឧបយោគត្ថេ សាមិវចនន្តិ អាហ ‘‘សុភាសិតំ សិក្ខេយ្យា’’តិ។ ចតុសច្ចាទិនិស្សិតំ ពុទ្ធវចនំ សិក្ខន្តោ ចតុព្ពិធំ វចីសុចរិតំ សិក្ខតិ នាមាតិ អាហ ‘‘ចតុសច្ចនិស្សិតំ…បេ.… សិក្ខេយ្យា’’តិ។ អវធារណេន តប្បដិបក្ខំ បដិនិវត្តេតិ។ ឧបាសិតព្ពន្តិ អាសេវិតព្ពំ ភាវេតព្ពំ ពហុលីកាតព្ពំ។ អដ្ឋតិំសភេទំ កម្មដ្ឋានន្តិ ឥទំ តស្ស វិបស្សនាបទដ្ឋានតំ ហទយេ ឋបេត្វា វុត្តំ។ តថា ហិ វុត្តំ ‘‘ទុតិយបទេន អធិបញ្ញាសិក្ខា កថិតា’’តិ។ យេ បន ‘‘ទុតិយបទេន អធិចិត្តសិក្ខា ចិត្តវូបសមេន អធិបញ្ញាសិក្ខា’’តិ បឋន្តិ, តេសំ បទេន អដ្ឋតិំសប្បភេទកម្មដ្ឋានំ សុទ្ធសមថកម្មដ្ឋានស្សេវ គហណំ ទដ្ឋព្ពំ។ យទិ ឯវំ ‘‘អដ្ឋសមាបត្តិវសេនា’’តិ ឥទំ កថន្តិ? ‘‘តំ វិបស្សនាធិដ្ឋានានំ សមាបត្តីនំ វសេន កថិត’’ន្តិ វទន្តិ។ ឯវញ្ច កត្វា ‘‘ទុតិយបទេន អធិបញ្ញាសិក្ខា’’តិ ឥទំ វចនំ សមត្ថិតំ ហោតិ។ សិក្ខនំ នាម អាសេវនន្តិ អាហ ‘‘ភាវេយ្យាតិ អត្ថោ’’តិ។ ឧបាសនន្តិ បយិរុបាសនំ។ តញ្ច ខោ អស្សុតបរិយាបុណនកម្មដ្ឋានុគ្គហាទិវសេន ទស្សេន្តោ ‘‘តម្បី’’តិអាទិមាហ។ អធិសីលសិក្ខា កថិតា លក្ខណហារនយេន។ វចីសុចរិតស្ស ហិ សីលសភាវត្តា តគ្គហណេនេវ តទេកលក្ខណំ កាយសុចរិតម្បិ ឥតរម្បិ គហិតមេវាតិ។ ឯត្ថ ច អធិសីលសិក្ខាយ ចិត្តវិវេកោ, អធិបញ្ញាសិក្ខាយ ឧបធិវិវេកោ, អធិចិត្តសិក្ខាយ កាយវិវេកោ កថិតោ, កាយវិវេកោ បន សរូបេនេវ បាឡិយំ គហិតោតិ តិវិធស្សបិ វិវេកស្ស បកាសិតត្តំ ទដ្ឋព្ពំ។ សេសំ សុវិញ្ញេយ្យមេវ។
Gāthāyaṃ ‘‘subhāsitassā’’ti upayogatthe sāmivacananti āha ‘‘subhāsitaṃ sikkheyyā’’ti. Catusaccādinissitaṃ buddhavacanaṃ sikkhanto catubbidhaṃ vacīsucaritaṃ sikkhati nāmāti āha ‘‘catusaccanissitaṃ…pe… sikkheyyā’’ti. Avadhāraṇena tappaṭipakkhaṃ paṭinivatteti. Upāsitabbanti āsevitabbaṃ bhāvetabbaṃ bahulīkātabbaṃ. Aṭṭhatiṃsabhedaṃ kammaṭṭhānanti idaṃ tassa vipassanāpadaṭṭhānataṃ hadaye ṭhapetvā vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā kathitā’’ti. Ye pana ‘‘dutiyapadena adhicittasikkhā cittavūpasamena adhipaññāsikkhā’’ti paṭhanti, tesaṃ padena aṭṭhatiṃsappabhedakammaṭṭhānaṃ suddhasamathakammaṭṭhānasseva gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Yadi evaṃ ‘‘aṭṭhasamāpattivasenā’’ti idaṃ kathanti? ‘‘Taṃ vipassanādhiṭṭhānānaṃ samāpattīnaṃ vasena kathita’’nti vadanti. Evañca katvā ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā’’ti idaṃ vacanaṃ samatthitaṃ hoti. Sikkhanaṃ nāma āsevananti āha ‘‘bhāveyyāti attho’’ti. Upāsananti payirupāsanaṃ. Tañca kho assutapariyāpuṇanakammaṭṭhānuggahādivasena dassento ‘‘tampī’’tiādimāha. Adhisīlasikkhā kathitā lakkhaṇahāranayena. Vacīsucaritassa hi sīlasabhāvattā taggahaṇeneva tadekalakkhaṇaṃ kāyasucaritampi itarampi gahitamevāti. Ettha ca adhisīlasikkhāya cittaviveko, adhipaññāsikkhāya upadhiviveko, adhicittasikkhāya kāyaviveko kathito, kāyaviveko pana sarūpeneva pāḷiyaṃ gahitoti tividhassapi vivekassa pakāsitattaṃ daṭṭhabbaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
បឋមកស្សបសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. បឋមកស្សបសុត្តំ • 1. Paṭhamakassapasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. បឋមកស្សបសុត្តវណ្ណនា • 1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
