| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੨. ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
2. Devaputtasaṃyuttaṃ
੧. ਪਠਮવਗ੍ਗੋ
1. Paṭhamavaggo
੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
੮੨. ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦੇવਾਨਞ੍ਹਿ ਅਙ੍ਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ ਨਾਮ, ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਦੇવਧੀਤਰੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਨਾਮવਸੇਨ ਅਪਾਕਟਾવ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇવਤਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਪਾਕਟੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇવਤਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਧ ‘‘ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ। ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ વਸ੍ਸੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਤ੍વਾ ਤਿਦਸਪੁਰੇ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇਨ ਝਾਨવਿਭਙ੍ਗੇ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ (વਿਭ॰ ੫੧੦)। ਏવਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਕਥਿਯਮਾਨਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ। ‘‘ਏવਂ વਿਤਕ੍ਕੇਥ, ਮਾ ਏવਂ વਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥ, ਏવਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਮਾ ਏવਂ ਮਨਸਾਕਤ੍ਥ। ਇਦਂ ਪਜਹਥ, ਇਦਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਥਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੧੯)। ਏવਰੂਪਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਓવਾਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁਅਨੁਸਾਸਨਂ ਨ ਅਸ੍ਸੋਸਿ। ਸੋ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਭਗવਾ ਪਕਾਸੇਸਿ, ਨੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨੁਸਾਸ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ।
82. Devaputtasaṃyuttassa paṭhame devaputtoti devānañhi aṅke nibbattā purisā devaputtā nāma, itthiyo devadhītaro nāma honti. Nāmavasena apākaṭāva ‘‘aññatarā devatā’’ti vuccati, pākaṭo ‘‘itthannāmo devaputto’’ti. Tasmā heṭṭhā ‘‘aññatarā devatā’’ti vatvā idha ‘‘devaputto’’ti vuttaṃ. Anusāsanti anusiṭṭhiṃ. Ayaṃ kira devaputto bhagavatā sambodhito sattame vasse yamakapāṭihāriyaṃ katvā tidasapure vassaṃ upagamma abhidhammaṃ desentena jhānavibhaṅge – ‘‘bhikkhūti samaññāya bhikkhu, paṭiññāya bhikkhū’’ti (vibha. 510). Evaṃ bhikkhuniddesaṃ kathiyamānaṃ assosi. ‘‘Evaṃ vitakketha, mā evaṃ vitakkayittha, evaṃ manasikarotha, mā evaṃ manasākattha. Idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’’ti (pārā. 19). Evarūpaṃ pana bhikkhuovādaṃ bhikkhuanusāsanaṃ na assosi. So taṃ sandhāya – ‘‘bhikkhuṃ bhagavā pakāsesi, no ca bhikkhuno anusāsa’’nti āha.
ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿ ਨ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ વਦਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਤਞ੍ਞੇવੇਤ੍ਥ ਪਟਿਭਾਤੂਤਿ ਤੁਯ੍ਹੇવੇਸਾ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਪਕਾਸਨਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤੂਤਿ। ਯੋ ਹਿ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਥੇਤੁਂ। ਯੋ વਾ ਨ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਪਨ ਕਥੇਤੁਂ। ਯੋ વਾ ਨੇવ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਕਥੇਤੁਂ ਨ ਚ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਹਂ ਭਾਰਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਅਯਂ ਪਨ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਚੇવ, ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚ ਕਥੇਤੁਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸੇવ ਭਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਗવਾ ਏવਮਾਹ। ਸੋਪਿ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸਿ।
Tena hīti yasmā mayā bhikkhuno anusiṭṭhi na pakāsitāti vadasi, tasmā. Taññevettha paṭibhātūti tuyhevesā anusiṭṭhipakāsanā upaṭṭhātūti. Yo hi pañhaṃ kathetukāmo hoti, na ca sakkoti sabbaññutaññāṇena saddhiṃ saṃsanditvā kathetuṃ. Yo vā na kathetukāmo hoti, sakkoti pana kathetuṃ. Yo vā neva kathetukāmo hoti, kathetuṃ na ca sakkoti. Sabbesampi tesaṃ bhagavā pañhaṃ bhāraṃ na karoti. Ayaṃ pana devaputto kathetukāmo ceva, sakkoti ca kathetuṃ. Tasmā tasseva bhāraṃ karonto bhagavā evamāha. Sopi pañhaṃ kathesi.
ਤਤ੍ਥ ਸੁਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਸੁਚਰਿਤਮੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ। ਸਮਣੂਪਾਸਨਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਸਮਣੇਹਿ ਉਪਾਸਿਤਬ੍ਬਂ ਸਮਣੂਪਾਸਨਂ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਭੇਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਭਾવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ વਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਪਾਸਨਮ੍ਪਿ ਸਮਣੂਪਾਸਨਂ। ਤਮ੍ਪਿ ‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨੇਨ ਪਞ੍ਞਾવੁਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ। ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ। ਇਤਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੇਨ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਹਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ, ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ, ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮੇਨ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਏવਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਸਾਸਨਂ ਪਕਾਸਿਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਪਠਮਂ।
Tattha subhāsitassa sikkhethāti subhāsitaṃ sikkheyya, catusaccanissitaṃ dasakathāvatthunissitaṃ sattatiṃsabodhipakkhiyanissitaṃ catubbidhaṃ vacīsucaritameva sikkheyya. Samaṇūpāsanassa cāti samaṇehi upāsitabbaṃ samaṇūpāsanaṃ nāma aṭṭhatiṃsabhedaṃ kammaṭṭhānaṃ, tampi sikkheyya bhāveyyāti attho. Bahussutānaṃ vā bhikkhūnaṃ upāsanampi samaṇūpāsanaṃ. Tampi ‘kiṃ, bhante, kusala’’ntiādinā pañhapucchanena paññāvuddhatthaṃ sikkheyya. Cittavūpasamassa cāti aṭṭhasamāpattivasena cittavūpasamaṃ sikkheyya. Iti devaputtena tisso sikkhā kathitā honti. Purimapadena hi adhisīlasikkhā kathitā, dutiyapadena adhipaññāsikkhā, cittavūpasamena adhicittasikkhāti evaṃ imāya gāthāya sakalampi sāsanaṃ pakāsitameva hoti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Paṭhamakassapasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
