| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੨. ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
2. Devaputtasaṃyuttaṃ
੧. ਪਠਮવਗ੍ਗੋ
1. Paṭhamavaggo
੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
੮੨. ਦੇવਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ। ਦੇવਾਨਂ ਜਨਕਜਨੇਤਬ੍ਬਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾવਤੋ ਕਥਮਯਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇવਾਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਅਪਾਕਟੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਕਟੋਪਿ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਹੇਟ੍ਠਾ ਦੇવਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਪਾਕਟਾ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇવਤਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਧ ‘‘ਪਾਕਟੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਨਾਮਂ ਗਹਿਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਸਿਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞਾવਸੇਨ। ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸੋ, ਤਂ ਅਨੁਸਾਸਂ। ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ। ਭਿਕ੍ਖੁਓવਾਦਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾવਹਂ ਓવਾਦਂ। ਯਦਿ ਪਨ ਨ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਕਥਮਯਂ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸੀਤਿ? ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸਿ, ਨ ਪਨ ਭਗવਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਭਾવੇਨ।
82. Devassa putto devaputto. Devānaṃ janakajanetabbasambandhābhāvato kathamayaṃ devaputtoti vuccatīti āha ‘‘devānaṃ hī’’tiādi. ‘‘Apākaṭo aññataroti vuccatī’’ti idaṃ yebhuyyavasena vuttaṃ. Pākaṭopi hi katthaci ‘‘aññataro’’ti vuccati. Heṭṭhā devatāsaṃyutte ‘‘apākaṭā aññatarā devatā’’ti vatvā idha ‘‘pākaṭo devaputto’’ti vuttaṃ. Tathā hissa kassapoti gottanāmaṃ gahitaṃ, tañca kho purimajātisiddhasamaññāvasena. Anusāsanaṃ anusāso, taṃ anusāsaṃ. Bhikkhuniddesanti bhikkhusaddassa niddesaṃ. Bhikkhuovādanti bhikkhubhāvāvahaṃ ovādaṃ. Yadi pana na assosi, kathamayaṃ pañhaṃ kathesīti? Aññato sutaṃ nissāya pañhaṃ kathesi, na pana bhagavato sammukhā sutabhāvena.
ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ। ‘‘ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਚੇવਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਇਧ ਉਦ੍ਧਟਂ। ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਹਂ ਭਾਰਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਏਕੇਕਙ੍ਗવੇਕਲ੍ਲਤੋ ਚੇવ ਅਙ੍ਗਦ੍વਯવੇਕਲ੍ਲਤੋ ਚ, ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਨ ਉਭਯਙ੍ਗਪਾਰਿਪੂਰਤ੍ਤਾ ਭਾਰਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ।
Tesanti yathāvuttānaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ. ‘‘Kathetukāmo cevā’’tiādinā hi catutthaṃ idha uddhaṭaṃ. Tattha ādito tiṇṇaṃ bhagavā pañhaṃ bhāraṃ na karoti ekekaṅgavekallato ceva aṅgadvayavekallato ca, catutthassa pana ubhayaṅgapāripūrattā bhāraṃ karotīti āha ‘‘ayaṃ panā’’tiādi.
ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿવਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਚਤੁਸਚ੍ਚਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਨਿਸ੍ਸਿਤਂ…ਪੇ॰… ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਅવਧਾਰਣੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਤਿ। ਉਪਾਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ। ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਭੇਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਦਟ੍ਠਾਨਤਂ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ ਚਿਤ੍ਤવੂਪਸਮੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਦੇਨ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਪ੍ਪਭੇਦਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਸਮਥਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸੇવ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਦਿ ਏવਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ‘‘ਤਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ વਸੇਨ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਇਦਂ વਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਿਕ੍ਖਨਂ ਨਾਮ ਆਸੇવਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਾવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਉਪਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਂ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਪੁਣਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੁਗ੍ਗਹਾਦਿવਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ ਲਕ੍ਖਣਹਾਰਨਯੇਨ। વਚੀਸੁਚਰਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸੀਲਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਤਦੇਕਲਕ੍ਖਣਂ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਮ੍ਪਿ ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਮੇવਾਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਯ ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਯ ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਕਥਿਤੋ, ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਪਨ ਸਰੂਪੇਨੇવ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਿવਿਧਸ੍ਸਪਿ વਿવੇਕਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
Gāthāyaṃ ‘‘subhāsitassā’’ti upayogatthe sāmivacananti āha ‘‘subhāsitaṃ sikkheyyā’’ti. Catusaccādinissitaṃ buddhavacanaṃ sikkhanto catubbidhaṃ vacīsucaritaṃ sikkhati nāmāti āha ‘‘catusaccanissitaṃ…pe… sikkheyyā’’ti. Avadhāraṇena tappaṭipakkhaṃ paṭinivatteti. Upāsitabbanti āsevitabbaṃ bhāvetabbaṃ bahulīkātabbaṃ. Aṭṭhatiṃsabhedaṃ kammaṭṭhānanti idaṃ tassa vipassanāpadaṭṭhānataṃ hadaye ṭhapetvā vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā kathitā’’ti. Ye pana ‘‘dutiyapadena adhicittasikkhā cittavūpasamena adhipaññāsikkhā’’ti paṭhanti, tesaṃ padena aṭṭhatiṃsappabhedakammaṭṭhānaṃ suddhasamathakammaṭṭhānasseva gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Yadi evaṃ ‘‘aṭṭhasamāpattivasenā’’ti idaṃ kathanti? ‘‘Taṃ vipassanādhiṭṭhānānaṃ samāpattīnaṃ vasena kathita’’nti vadanti. Evañca katvā ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā’’ti idaṃ vacanaṃ samatthitaṃ hoti. Sikkhanaṃ nāma āsevananti āha ‘‘bhāveyyāti attho’’ti. Upāsananti payirupāsanaṃ. Tañca kho assutapariyāpuṇanakammaṭṭhānuggahādivasena dassento ‘‘tampī’’tiādimāha. Adhisīlasikkhā kathitā lakkhaṇahāranayena. Vacīsucaritassa hi sīlasabhāvattā taggahaṇeneva tadekalakkhaṇaṃ kāyasucaritampi itarampi gahitamevāti. Ettha ca adhisīlasikkhāya cittaviveko, adhipaññāsikkhāya upadhiviveko, adhicittasikkhāya kāyaviveko kathito, kāyaviveko pana sarūpeneva pāḷiyaṃ gahitoti tividhassapi vivekassa pakāsitattaṃ daṭṭhabbaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Paṭhamakassapasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
