Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൨. ദേവപുത്തസംയുത്തം
2. Devaputtasaṃyuttaṃ
൧. പഠമവഗ്ഗോ
1. Paṭhamavaggo
൧. പഠമകസ്സപസുത്തവണ്ണനാ
1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
൮൨. ദേവസ്സ പുത്തോ ദേവപുത്തോ. ദേവാനം ജനകജനേതബ്ബസമ്ബന്ധാഭാവതോ കഥമയം ദേവപുത്തോതി വുച്ചതീതി ആഹ ‘‘ദേവാനം ഹീ’’തിആദി. ‘‘അപാകടോ അഞ്ഞതരോതി വുച്ചതീ’’തി ഇദം യേഭുയ്യവസേന വുത്തം. പാകടോപി ഹി കത്ഥചി ‘‘അഞ്ഞതരോ’’തി വുച്ചതി. ഹേട്ഠാ ദേവതാസംയുത്തേ ‘‘അപാകടാ അഞ്ഞതരാ ദേവതാ’’തി വത്വാ ഇധ ‘‘പാകടോ ദേവപുത്തോ’’തി വുത്തം. തഥാ ഹിസ്സ കസ്സപോതി ഗോത്തനാമം ഗഹിതം, തഞ്ച ഖോ പുരിമജാതിസിദ്ധസമഞ്ഞാവസേന. അനുസാസനം അനുസാസോ, തം അനുസാസം. ഭിക്ഖുനിദ്ദേസന്തി ഭിക്ഖുസദ്ദസ്സ നിദ്ദേസം. ഭിക്ഖുഓവാദന്തി ഭിക്ഖുഭാവാവഹം ഓവാദം. യദി പന ന അസ്സോസി, കഥമയം പഞ്ഹം കഥേസീതി? അഞ്ഞതോ സുതം നിസ്സായ പഞ്ഹം കഥേസി, ന പന ഭഗവതോ സമ്മുഖാ സുതഭാവേന.
82. Devassa putto devaputto. Devānaṃ janakajanetabbasambandhābhāvato kathamayaṃ devaputtoti vuccatīti āha ‘‘devānaṃ hī’’tiādi. ‘‘Apākaṭo aññataroti vuccatī’’ti idaṃ yebhuyyavasena vuttaṃ. Pākaṭopi hi katthaci ‘‘aññataro’’ti vuccati. Heṭṭhā devatāsaṃyutte ‘‘apākaṭā aññatarā devatā’’ti vatvā idha ‘‘pākaṭo devaputto’’ti vuttaṃ. Tathā hissa kassapoti gottanāmaṃ gahitaṃ, tañca kho purimajātisiddhasamaññāvasena. Anusāsanaṃ anusāso, taṃ anusāsaṃ. Bhikkhuniddesanti bhikkhusaddassa niddesaṃ. Bhikkhuovādanti bhikkhubhāvāvahaṃ ovādaṃ. Yadi pana na assosi, kathamayaṃ pañhaṃ kathesīti? Aññato sutaṃ nissāya pañhaṃ kathesi, na pana bhagavato sammukhā sutabhāvena.
തേസന്തി യഥാവുത്താനം തിണ്ണം പുഗ്ഗലാനം. ‘‘കഥേതുകാമോ ചേവാ’’തിആദിനാ ഹി ചതുത്ഥം ഇധ ഉദ്ധടം. തത്ഥ ആദിതോ തിണ്ണം ഭഗവാ പഞ്ഹം ഭാരം ന കരോതി ഏകേകങ്ഗവേകല്ലതോ ചേവ അങ്ഗദ്വയവേകല്ലതോ ച, ചതുത്ഥസ്സ പന ഉഭയങ്ഗപാരിപൂരത്താ ഭാരം കരോതീതി ആഹ ‘‘അയം പനാ’’തിആദി.
Tesanti yathāvuttānaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ. ‘‘Kathetukāmo cevā’’tiādinā hi catutthaṃ idha uddhaṭaṃ. Tattha ādito tiṇṇaṃ bhagavā pañhaṃ bhāraṃ na karoti ekekaṅgavekallato ceva aṅgadvayavekallato ca, catutthassa pana ubhayaṅgapāripūrattā bhāraṃ karotīti āha ‘‘ayaṃ panā’’tiādi.
ഗാഥായം ‘‘സുഭാസിതസ്സാ’’തി ഉപയോഗത്ഥേ സാമിവചനന്തി ആഹ ‘‘സുഭാസിതം സിക്ഖേയ്യാ’’തി. ചതുസച്ചാദിനിസ്സിതം ബുദ്ധവചനം സിക്ഖന്തോ ചതുബ്ബിധം വചീസുചരിതം സിക്ഖതി നാമാതി ആഹ ‘‘ചതുസച്ചനിസ്സിതം…പേ॰… സിക്ഖേയ്യാ’’തി. അവധാരണേന തപ്പടിപക്ഖം പടിനിവത്തേതി. ഉപാസിതബ്ബന്തി ആസേവിതബ്ബം ഭാവേതബ്ബം ബഹുലീകാതബ്ബം. അട്ഠതിംസഭേദം കമ്മട്ഠാനന്തി ഇദം തസ്സ വിപസ്സനാപദട്ഠാനതം ഹദയേ ഠപേത്വാ വുത്തം. തഥാ ഹി വുത്തം ‘‘ദുതിയപദേന അധിപഞ്ഞാസിക്ഖാ കഥിതാ’’തി. യേ പന ‘‘ദുതിയപദേന അധിചിത്തസിക്ഖാ ചിത്തവൂപസമേന അധിപഞ്ഞാസിക്ഖാ’’തി പഠന്തി, തേസം പദേന അട്ഠതിംസപ്പഭേദകമ്മട്ഠാനം സുദ്ധസമഥകമ്മട്ഠാനസ്സേവ ഗഹണം ദട്ഠബ്ബം. യദി ഏവം ‘‘അട്ഠസമാപത്തിവസേനാ’’തി ഇദം കഥന്തി? ‘‘തം വിപസ്സനാധിട്ഠാനാനം സമാപത്തീനം വസേന കഥിത’’ന്തി വദന്തി. ഏവഞ്ച കത്വാ ‘‘ദുതിയപദേന അധിപഞ്ഞാസിക്ഖാ’’തി ഇദം വചനം സമത്ഥിതം ഹോതി. സിക്ഖനം നാമ ആസേവനന്തി ആഹ ‘‘ഭാവേയ്യാതി അത്ഥോ’’തി. ഉപാസനന്തി പയിരുപാസനം. തഞ്ച ഖോ അസ്സുതപരിയാപുണനകമ്മട്ഠാനുഗ്ഗഹാദിവസേന ദസ്സേന്തോ ‘‘തമ്പീ’’തിആദിമാഹ. അധിസീലസിക്ഖാ കഥിതാ ലക്ഖണഹാരനയേന. വചീസുചരിതസ്സ ഹി സീലസഭാവത്താ തഗ്ഗഹണേനേവ തദേകലക്ഖണം കായസുചരിതമ്പി ഇതരമ്പി ഗഹിതമേവാതി. ഏത്ഥ ച അധിസീലസിക്ഖായ ചിത്തവിവേകോ, അധിപഞ്ഞാസിക്ഖായ ഉപധിവിവേകോ, അധിചിത്തസിക്ഖായ കായവിവേകോ കഥിതോ, കായവിവേകോ പന സരൂപേനേവ പാളിയം ഗഹിതോതി തിവിധസ്സപി വിവേകസ്സ പകാസിതത്തം ദട്ഠബ്ബം. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.
Gāthāyaṃ ‘‘subhāsitassā’’ti upayogatthe sāmivacananti āha ‘‘subhāsitaṃ sikkheyyā’’ti. Catusaccādinissitaṃ buddhavacanaṃ sikkhanto catubbidhaṃ vacīsucaritaṃ sikkhati nāmāti āha ‘‘catusaccanissitaṃ…pe… sikkheyyā’’ti. Avadhāraṇena tappaṭipakkhaṃ paṭinivatteti. Upāsitabbanti āsevitabbaṃ bhāvetabbaṃ bahulīkātabbaṃ. Aṭṭhatiṃsabhedaṃ kammaṭṭhānanti idaṃ tassa vipassanāpadaṭṭhānataṃ hadaye ṭhapetvā vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā kathitā’’ti. Ye pana ‘‘dutiyapadena adhicittasikkhā cittavūpasamena adhipaññāsikkhā’’ti paṭhanti, tesaṃ padena aṭṭhatiṃsappabhedakammaṭṭhānaṃ suddhasamathakammaṭṭhānasseva gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Yadi evaṃ ‘‘aṭṭhasamāpattivasenā’’ti idaṃ kathanti? ‘‘Taṃ vipassanādhiṭṭhānānaṃ samāpattīnaṃ vasena kathita’’nti vadanti. Evañca katvā ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā’’ti idaṃ vacanaṃ samatthitaṃ hoti. Sikkhanaṃ nāma āsevananti āha ‘‘bhāveyyāti attho’’ti. Upāsananti payirupāsanaṃ. Tañca kho assutapariyāpuṇanakammaṭṭhānuggahādivasena dassento ‘‘tampī’’tiādimāha. Adhisīlasikkhā kathitā lakkhaṇahāranayena. Vacīsucaritassa hi sīlasabhāvattā taggahaṇeneva tadekalakkhaṇaṃ kāyasucaritampi itarampi gahitamevāti. Ettha ca adhisīlasikkhāya cittaviveko, adhipaññāsikkhāya upadhiviveko, adhicittasikkhāya kāyaviveko kathito, kāyaviveko pana sarūpeneva pāḷiyaṃ gahitoti tividhassapi vivekassa pakāsitattaṃ daṭṭhabbaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
പഠമകസ്സപസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൧. പഠമകസ്സപസുത്തം • 1. Paṭhamakassapasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. പഠമകസ്സപസുത്തവണ്ണനാ • 1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā