| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೯-೧೦. ಪಠಮಕಥಾವತ್ಥುಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
9-10. Paṭhamakathāvatthusuttādivaṇṇanā
೬೯-೭೦. ನವಮೇ (ದೀ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೧.೧೭; ದೀ॰ ನಿ॰ ಅಭಿ॰ ಟೀ॰ ೧.೧೭; ಸಂ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೨.೫.೧೦೮೦) ದುಗ್ಗತಿತೋ ಸಂಸಾರತೋ ಚ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಏತೇನಾತಿ ನಿಯ್ಯಾನಂ, ಸಗ್ಗಮಗ್ಗೋ, ಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗೋ ಚ। ತಂ ನಿಯ್ಯಾನಂ ಅರಹತಿ, ನಿಯ್ಯಾನೇ ವಾ ನಿಯುತ್ತಾ, ನಿಯ್ಯಾನಂ ವಾ ಫಲಭೂತಂ ಏತಿಸ್ಸಾ ಅತ್ಥೀತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ। ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸಂಕಿಲೇಸತೋ ನಿಯ್ಯಾತೀತಿ ವಾ ಈಕಾರಸ್ಸ ರಸ್ಸತ್ತಂ, ಯಕಾರಸ್ಸ ಚ ಕಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಚೇತನಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣಿ। ತಪ್ಪಟಿಪಕ್ಖತೋ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ತಸ್ಸಾ ಭಾವೋ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕತ್ತಾ। ತಿರಚ್ಛಾನಭೂತನ್ತಿ ತಿರೋಕರಣಭೂತಂ। ಗೇಹಸ್ಸಿತಕಥಾತಿ ಗೇಹಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ। ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಭಾವೇತಿ ಅನಿಚ್ಚತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತಚತುಸಚ್ಚಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಭಾವೇ।
69-70. Navame (dī. ni. ṭī. 1.17; dī. ni. abhi. ṭī. 1.17; saṃ. ni. ṭī. 2.5.1080) duggatito saṃsārato ca niyyāti etenāti niyyānaṃ, saggamaggo, mokkhamaggo ca. Taṃ niyyānaṃ arahati, niyyāne vā niyuttā, niyyānaṃ vā phalabhūtaṃ etissā atthīti niyyānikā. Vacīduccaritasaṃkilesato niyyātīti vā īkārassa rassattaṃ, yakārassa ca kakāraṃ katvā niyyānikā, cetanāya saddhiṃ samphappalāpā veramaṇi. Tappaṭipakkhato aniyyānikā, tassā bhāvo aniyyānikattaṃ, tasmā aniyyānikattā. Tiracchānabhūtanti tirokaraṇabhūtaṃ. Gehassitakathāti gehappaṭisaṃyuttā. Kammaṭṭhānabhāveti aniccatāpaṭisaṃyuttacatusaccakammaṭṭhānabhāve.
ಸಹ ಅತ್ಥೇನಾತಿ ಸಾತ್ಥಕಂ, ಹಿತಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಸುರಾಕಥಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸುರಾಕಥನ್ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಪನಾ’’ತಿ। ಸಾ ಪನೇಸಾ ಕಥಾ ‘‘ಏವರೂಪಾ ನವಸುರಾ ಪೀತಾ ರತಿಜನನೀ ಹೋತೀ’’ತಿ ಅಸ್ಸಾದವಸೇನ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಆದೀನವವಸೇನ ಪನ ‘‘ಉಮ್ಮತ್ತಕಸಂವತ್ತನಿಕಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವಟ್ಟತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅನೇಕವಿಧಂ…ಪೇ॰… ಆದೀನವವಸೇನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ವಿಸಿಖಾತಿ ಘರಸನ್ನಿವೇಸೋ। ವಿಸಿಖಾಗಹಣೇನ ಚ ತನ್ನಿವಾಸಿನೋ ಗಹಿತಾ ‘‘ಗಾಮೋ ಆಗತೋ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಸೂರಾ ಸಮತ್ಥಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಸದ್ಧಾ ಪಸನ್ನಾ’’ತಿ ಚ। ಕುಮ್ಭಟ್ಠಾನಪ್ಪದೇಸೇನ ಕುಮ್ಭದಾಸಿಯೋ ವುತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಕುಮ್ಭದಾಸಿಕಥಾ ವಾ’’ತಿ।
Saha atthenāti sātthakaṃ, hitappaṭisaṃyuttanti attho. ‘‘Surākathā’’tipi pāṭhoti āha ‘‘surākathanti pāḷiyaṃ panā’’ti. Sā panesā kathā ‘‘evarūpā navasurā pītā ratijananī hotī’’ti assādavasena na vaṭṭati, ādīnavavasena pana ‘‘ummattakasaṃvattanikā’’tiādinā nayena vaṭṭati. Tenāha ‘‘anekavidhaṃ…pe… ādīnavavasena vaṭṭatī’’ti. Visikhāti gharasanniveso. Visikhāgahaṇena ca tannivāsino gahitā ‘‘gāmo āgato’’tiādīsu viya. Tenevāha ‘‘sūrā samatthā’’ti ca ‘‘saddhā pasannā’’ti ca. Kumbhaṭṭhānappadesena kumbhadāsiyo vuttāti āha ‘‘kumbhadāsikathā vā’’ti.
ರಾಜಕಥಾದಿಪುರಿಮಕಥಾಯ , ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಾದಿಪಚ್ಛಿಮಕಥಾಯ ವಾ ವಿನಿಮುತ್ತಾ ಪುರಿಮಪಚ್ಛಿಮಕಥಾ ವಿಮುತ್ತಾ। ಉಪ್ಪತ್ತಿಠಿತಿಸಂಹಾರಾದಿವಸೇನ ಲೋಕಂ ಅಕ್ಖಾಯತೀತಿ ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಾ। ಅಸುಕೇನ ನಾಮಾತಿ ಪಜಾಪತಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ, ಇಸ್ಸರೇನ ವಾ। ವಿತಣ್ಡಸಲ್ಲಾಪಕಥಾತಿ ‘‘ಅಟ್ಠೀನಂ ಸೇತತ್ತಾ ಸೇತೋತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ಪತ್ತಾನಂ ಕಾಳತ್ತಾ ಕಾಳೋತಿ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಏವಮಾದಿಕಾ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಸೇಲಪುಪ್ಫಲಕಾನಿ ವಿಯ ಜೀವಿದಾವಿರಪಾರಯತ್ತಿವಿಸಾಲಾ ನತ್ಥಿ, ಯಂ ಯೋ ಕೋಚಿ ತಿರಿಯಾಮಾನಾ ಕತತ್ತಾ’’ತಿ ಏವಮಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಸಾಗರದೇವೇನಾತಿ ಸಾಗರಪುತ್ತರಾಜೂಹಿ। ಖತೋತಿ ಏತಂ ಏಕವಚನಂ ತೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಖತತ್ತಾ ‘‘ಸಾಗರದೇವೇನ ಖತತ್ತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಹಮುದ್ದಾ ಸಮುದ್ದೋತಿ ವುತ್ತೋ। ಭವತಿ ವದ್ಧತಿ ಏತೇನಾತಿ ಭವೋ। ಭವಾಭವಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಇತಿಭವಾಭವಕಥಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಭವೋತಿ ಸಸ್ಸತಂ, ಅಭವೋತಿ ಉಚ್ಛೇದಂ। ಭವೋತಿ ವುದ್ಧಿ, ಅಭವೋತಿ ಹಾನಿ। ಭವೋತಿ ಕಾಮಸುಖಂ, ಅಭವೋತಿ ಅತ್ತಕಿಲಮಥೋತಿ ಇತಿ ಇಮಾಯ ಛಬ್ಬಿಧಾಯ ಇತಿಭವಾಭವಕಥಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಬಾತ್ತಿಂಸ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥ ವಾ ಪಾಳಿಯಂ ಸರೂಪತೋ ಅನಾಗತಾಪಿ ಅರಞ್ಞಪಬ್ಬತನದೀದೀಪಕಥಾ ಇತಿಸದ್ದೇನ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಬಾತ್ತಿಂಸ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾ ವುತ್ತಾ। ದಸಮೇ ನತ್ಥಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ।
Rājakathādipurimakathāya , lokakkhāyikādipacchimakathāya vā vinimuttā purimapacchimakathā vimuttā. Uppattiṭhitisaṃhārādivasena lokaṃ akkhāyatīti lokakkhāyikā. Asukena nāmāti pajāpatinā brahmunā, issarena vā. Vitaṇḍasallāpakathāti ‘‘aṭṭhīnaṃ setattā setoti na vattabbo, pattānaṃ kāḷattā kāḷoti pana vattabbo’’ti evamādikā. Ādi-saddena ‘‘selapupphalakāni viya jīvidāvirapārayattivisālā natthi, yaṃ yo koci tiriyāmānā katattā’’ti evamādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Sāgaradevenāti sāgaraputtarājūhi. Khatoti etaṃ ekavacanaṃ tehi paccekaṃ khatattā ‘‘sāgaradevena khatattā’’ti vuttaṃ. Sahamuddā samuddoti vutto. Bhavati vaddhati etenāti bhavo. Bhavābhavā hontīti itibhavābhavakathā. Ettha ca bhavoti sassataṃ, abhavoti ucchedaṃ. Bhavoti vuddhi, abhavoti hāni. Bhavoti kāmasukhaṃ, abhavoti attakilamathoti iti imāya chabbidhāya itibhavābhavakathāya saddhiṃ bāttiṃsa tiracchānakathā nāma honti. Atha vā pāḷiyaṃ sarūpato anāgatāpi araññapabbatanadīdīpakathā itisaddena saṅgaṇhitvā bāttiṃsa tiracchānakathā vuttā. Dasame natthi vattabbaṃ.
ಪಠಮಕಥಾವತ್ಥುಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamakathāvatthusuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ಯಮಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Yamakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೯. ಪಠಮಕಥಾವತ್ಥುಸುತ್ತಂ • 9. Paṭhamakathāvatthusuttaṃ
೧೦. ದುತಿಯಕಥಾವತ್ಥುಸುತ್ತಂ • 10. Dutiyakathāvatthusuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೯-೧೦. ಕಥಾವತ್ಥುಸುತ್ತದ್ವಯವಣ್ಣನಾ • 9-10. Kathāvatthusuttadvayavaṇṇanā
