| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga |
4. නිස්‌සග්‌ගියකණ්‌ඩං
4. Nissaggiyakaṇḍaṃ
1. චීවරවග්‌ගො
1. Cīvaravaggo
1. පඨමකථිනසික්‌ඛාපදං
1. Paṭhamakathinasikkhāpadaṃ
ඉමෙ ඛො පනායස්‌මන්‌තො තිංස නිස්‌සග්‌ගියා පාචිත්‌තියා
Ime kho panāyasmanto tiṃsa nissaggiyā pācittiyā
ධම්‌මා උද්‌දෙසං ආගච්‌ඡන්‌ති.
Dhammā uddesaṃ āgacchanti.
459. තෙනෙ සමයෙන බුද්‌ධො භගවා වෙසාලියං විහරති ගොතමකෙ චෙතියෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවතා භික්‌ඛූනං තිචීවරං අනුඤ්‌ඤාතං හොති. ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛූ – ‘‘භගවතා තිචීවරං අනුඤ්‌ඤාත’’න්‌ති අඤ්‌ඤෙනෙව තිචීවරෙන ගාමං පවිසන්‌ති, අඤ්‌ඤෙන තිචීවරෙන ආරාමෙ අච්‌ඡන්‌ති, අඤ්‌ඤෙන තිචීවරෙන නහානං ඔතරන්‌ති. යෙ තෙ භික්‌ඛූ අප්‌පිච්‌ඡා…පෙ.… තෙ උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛූ අතිරෙකචීවරං ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ ඡබ්‌බග්‌ගියෙ භික්‌ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්‌වා භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං…පෙ.… ‘‘සච්‌චං කිර තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, අතිරෙකචීවරං ධාරෙථා’’ති ? ‘‘සච්‌චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්‌ධො භගවා…පෙ.… කථඤ්‌හි නාම තුම්‌හෙ, මොඝපුරිසා, අතිරෙකචීවරං ධාරෙස්‌සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්‌පසන්‌නානං වා පසාදාය…පෙ.… එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, ඉමං සික්‌ඛාපදං උද්‌දිසෙය්‍යාථ –
459. Tene samayena buddho bhagavā vesāliyaṃ viharati gotamake cetiye. Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ ticīvaraṃ anuññātaṃ hoti. Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā ticīvaraṃ anuññāta’’nti aññeneva ticīvarena gāmaṃ pavisanti, aññena ticīvarena ārāme acchanti, aññena ticīvarena nahānaṃ otaranti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atirekacīvaraṃ dhāressantī’’ti! Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, atirekacīvaraṃ dhārethā’’ti ? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, atirekacīvaraṃ dhāressatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
460. ‘‘යො පන භික්‌ඛු අතිරෙකචීවරං ධාරෙය්‍ය, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තිය’’න්‌ති.
460.‘‘Yo pana bhikkhu atirekacīvaraṃ dhāreyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
එවඤ්‌චිදං භගවතා භික්‌ඛූනං සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤත්‌තං හොති.
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
461. 1 තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස අතිරෙකචීවරං උප්‌පන්‌නං හොති. ආයස්‌මා ච ආනන්‌දො තං චීවරං ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස දාතුකාමො හොති. ආයස්‌මා ච සාරිපුත්‌තො සාකෙතෙ විහරති. අථ ඛො ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස එතදහොසි – ‘‘භගවතා සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤත්‌තං – ‘න අතිරෙකචීවරං ධාරෙතබ්‌බ’න්‌ති. ඉදඤ්‌ච මෙ අතිරෙකචීවරං උප්‌පන්‌නං. අහඤ්‌චිමං චීවරං ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස දාතුකාමො. ආයස්‌මා ච සාරිපුත්‌තො සාකෙතෙ විහරති. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්‌ජිතබ්‌බ’’න්‌ති? අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසි. ‘‘කීවචිරං පනානන්‌ද, සාරිපුත්‌තො ආගච්‌ඡිස්‌සතී’’ති? ‘‘නවමං වා, භගවා, දිවසං දසමං වා’’ති. අථ ඛො භගවා එතස්‌මිං නිදානෙ එතස්‌මිං පකරණෙ ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, දසාහපරමං අතිරෙකචීවරං ධාරෙතුං. එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, ඉමං සික්‌ඛාපදං උද්‌දිසෙය්‍යාථ –
461.2 Tena kho pana samayena āyasmato ānandassa atirekacīvaraṃ uppannaṃ hoti. Āyasmā ca ānando taṃ cīvaraṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmo hoti. Āyasmā ca sāriputto sākete viharati. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ – ‘na atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti. Idañca me atirekacīvaraṃ uppannaṃ. Ahañcimaṃ cīvaraṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmo. Āyasmā ca sāriputto sākete viharati. Kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabba’’nti? Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kīvaciraṃ panānanda, sāriputto āgacchissatī’’ti? ‘‘Navamaṃ vā, bhagavā, divasaṃ dasamaṃ vā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretuṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
462. ‘‘නිට්‌ඨිතචීවරස්‌මිං භික්‌ඛුනා උබ්‌භතස්‌මිං කථිනෙ දසාහපරමං අතිරෙකචීවරං ධාරෙතබ්‌බං. තං අතික්‌කාමයතො නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තිය’’න්‌ති.
462.‘‘Niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabbaṃ. Taṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
463. නිට්‌ඨිතචීවරස්‌මින්‌ති භික්‌ඛුනො චීවරං කතං වා හොති නට්‌ඨං වා විනට්‌ඨං වා දඩ්‌ඪං වා චීවරාසා වා උපච්‌ඡින්‌නා.
463.Niṭṭhitacīvarasminti bhikkhuno cīvaraṃ kataṃ vā hoti naṭṭhaṃ vā vinaṭṭhaṃ vā daḍḍhaṃ vā cīvarāsā vā upacchinnā.
උබ්‌භතස්‌මිං කථිනෙති අට්‌ඨන්‌නං මාතිකානං අඤ්‌ඤතරාය මාතිකාය උබ්‌භතං හොති, සඞ්‌ඝෙන වා අන්‌තරා උබ්‌භතං හොති.
Ubbhatasmiṃ kathineti aṭṭhannaṃ mātikānaṃ aññatarāya mātikāya ubbhataṃ hoti, saṅghena vā antarā ubbhataṃ hoti.
දසාහපරමන්‌ති දසාහපරමතා ධාරෙතබ්‌බං.
Dasāhaparamanti dasāhaparamatā dhāretabbaṃ.
අතිරෙකචීවරං නාම අනධිට්‌ඨිතං අවිකප්‌පිතං.
Atirekacīvaraṃ nāma anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ.
චීවරං නාම ඡන්‌නං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං, විකප්‌පනුපගං පච්‌ඡිමං.
Cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ, vikappanupagaṃ pacchimaṃ.
තං අතික්‌කාමයතො නිස්‌සග්‌ගියං හොතී 3 ති එකාදසෙ අරුණුග්‌ගමනෙ නිස්‌සග්‌ගියං හොති. නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං සඞ්‌ඝස්‌ස වා ගණස්‌ස වා පුග්‌ගලස්‌ස වා. එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං. තෙන භික්‌ඛුනා සඞ්‌ඝං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා වුඩ්‌ඪානං භික්‌ඛූනං පාදෙ වන්‌දිත්‌වා උක්‌කුටිකං නිසීදිත්‌වා අඤ්‌ජලිං පග්‌ගහෙත්‌වා එවමස්‌ස වචනීයො – ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, චීවරං දසාහාතික්‌කන්‌තං නිස්‌සග්‌ගියං, ඉමාහං සඞ්‌ඝස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජාමී’’ති. නිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා ආපත්‌ති දෙසෙතබ්‌බා. බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිබලෙන ආපත්‌ති පටිග්‌ගහෙතබ්‌බා. නිස්‌සට්‌ඨචීවරං දාතබ්‌බං.
Taṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ hotī4 ti ekādase aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ. Tena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘idaṃ me, bhante, cīvaraṃ dasāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā. Nissaṭṭhacīvaraṃ dātabbaṃ.
464. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො. ඉදං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො නිස්‌සග්‌ගියං සඞ්‌ඝස්‌ස නිස්‌සට්‌ඨං. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො ඉමං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දදෙය්‍යා’’ති.
464. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti.
465. තෙන භික්‌ඛුනා සම්‌බහුලෙ භික්‌ඛූ උපසඞ්‌කමිත්‌වා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා වුඩ්‌ඪානං භික්‌ඛූනං පාදෙ වන්‌දිත්‌වා උක්‌කුටිකං නිසීදිත්‌වා අඤ්‌ජලිං පග්‌ගහෙත්‌වා එවමස්‌සු වචනීයා – ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, චීවරං දසාහාතික්‌කන්‌තං නිස්‌සග්‌ගියං. ඉමාහං ආයස්‌මන්‌තානං නිස්‌සජ්‌ජාමී’’ති. නිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා ආපත්‌ති දෙසෙතබ්‌බා. බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිබලෙන ආපත්‌ති පටිග්‌ගහෙතබ්‌බා. නිස්‌සට්‌ඨචීවරං දාතබ්‌බං.
465. Tena bhikkhunā sambahule bhikkhū upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassu vacanīyā – ‘‘idaṃ me, bhante, cīvaraṃ dasāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ. Imāhaṃ āyasmantānaṃ nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā. Nissaṭṭhacīvaraṃ dātabbaṃ.
466. ‘‘සුණන්‌තු මෙ ආයස්‌මන්‌තා. ඉදං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො නිස්‌සග්‌ගියං ආයස්‌මන්‌තානං නිස්‌සට්‌ඨං. යදායස්‌මන්‌තානං පත්‌තකල්‌ලං, ආයස්‌මන්‌තා ඉමං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දදෙය්‍යු’’න්‌ති.
466. ‘‘Suṇantu me āyasmantā. Idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ āyasmantānaṃ nissaṭṭhaṃ. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti.
467. තෙන භික්‌ඛුනා එකං භික්‌ඛුං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා උක්‌කුටිකං නිසීදිත්‌වා අඤ්‌ජලිං පග්‌ගහෙත්‌වා එවමස්‌ස වචනීයො – ‘‘ඉදං මෙ, ආවුසො, චීවරං දසාහාතික්‌කන්‌තං නිස්‌සග්‌ගියං. ඉමාහං ආයස්‌මතො නිස්‌සජ්‌ජාමී’’ති. නිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා ආපත්‌ති දෙසෙතබ්‌බා. තෙන භික්‌ඛුනා ආපත්‌ති පටිග්‌ගහෙතබ්‌බා. නිස්‌සට්‌ඨචීවරං දාතබ්‌බං – ‘‘ඉමං චීවරං ආයස්‌මතො දම්‌මී’’ති.
467. Tena bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘idaṃ me, āvuso, cīvaraṃ dasāhātikkantaṃ nissaggiyaṃ. Imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Tena bhikkhunā āpatti paṭiggahetabbā. Nissaṭṭhacīvaraṃ dātabbaṃ – ‘‘imaṃ cīvaraṃ āyasmato dammī’’ti.
468. දසාහාතික්‌කන්‌තෙ අතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. දසාහාතික්‌කන්‌තෙ වෙමතිකො, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. දසාහාතික්‌කන්‌තෙ අනතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං . අනධිට්‌ඨිතෙ අධිට්‌ඨිතසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අවිකප්‌පිතෙ විකප්‌පිතසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අවිස්‌සජ්‌ජිතෙ විස්‌සජ්‌ජිතසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අනට්‌ඨෙ නට්‌ඨසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අවිනට්‌ඨෙ විනට්‌ඨසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අදඩ්‌ඪෙ දඩ්‌ඪසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අවිලුත්‌තෙ විලුත්‌තසඤ්‌ඤී, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං.
468. Dasāhātikkante atikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Dasāhātikkante vematiko, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Dasāhātikkante anatikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Anadhiṭṭhite adhiṭṭhitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avikappite vikappitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avissajjite vissajjitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anaṭṭhe naṭṭhasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Adaḍḍhe daḍḍhasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avilutte viluttasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
නිස්‌සග්‌ගියං චීවරං අනිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. දසාහානතික්‌කන්‌තෙ අතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤී, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. දසාහානතික්‌කන්‌තෙ වෙමතිකො, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. දසාහානතික්‌කන්‌තෙ අනතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤී, අනාපත්‌ති.
Nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante atikkantasaññī, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante vematiko, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante anatikkantasaññī, anāpatti.
469. අනාපත්‌ති අන්‌තොදසාහං අධිට්‌ඨෙති, විකප්‌පෙති, විස්‌සජ්‌ජෙති, නස්‌සති, විනස්‌සති, ඩය්‌හති, අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ගණ්‌හන්‌ති, විස්‌සාසං ගණ්‌හන්‌ති, උම්‌මත්‌තකස්‌ස, ආදිකම්‌මිකස්‌සාති.
469. Anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭheti, vikappeti, vissajjeti, nassati, vinassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, ummattakassa, ādikammikassāti.
470. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛූ නිස්‌සට්‌ඨචීවරං න දෙන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. ‘‘න , භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සට්‌ඨචීවරං න දාතබ්‌බං. යො න දදෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති.
470. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nissaṭṭhacīvaraṃ na denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na , bhikkhave, nissaṭṭhacīvaraṃ na dātabbaṃ. Yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
කථිනසික්‌ඛාපදං නිට්‌ඨිතං පඨමං.
Kathinasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. පඨමකථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamakathinasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 1. පඨමකථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamakathinasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 1. පඨමකථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamakathinasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. පඨමකථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamakathinasikkhāpadavaṇṇanā
