| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. පඨමඛමසුත්‌තං
4. Paṭhamakhamasuttaṃ
164. ‘‘චතස්‌සො ඉමා, භික්‌ඛවෙ, පටිපදා. කතමා චතස්‌සො? අක්‌ඛමා පටිපදා, ඛමා පටිපදා, දමා පටිපදා, සමා පටිපදා. කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, අක්‌ඛමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො 1 අක්‌කොසන්‌තං පච්‌චක්‌කොසති, රොසන්‌තං පටිරොසති, භණ්‌ඩන්‌තං පටිභණ්‌ඩති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, අක්‌ඛමා පටිපදා.
164. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā. Katamā catasso? Akkhamā paṭipadā, khamā paṭipadā, damā paṭipadā, samā paṭipadā. Katamā ca, bhikkhave, akkhamā paṭipadā? Idha, bhikkhave, ekacco 2 akkosantaṃ paccakkosati, rosantaṃ paṭirosati, bhaṇḍantaṃ paṭibhaṇḍati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, akkhamā paṭipadā.
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, ඛමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො අක්‌කොසන්‌තං න පච්‌චක්‌කොසති, රොසන්‌තං න පටිරොසති, භණ්‌ඩන්‌තං න පටිභණ්‌ඩති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ඛමා පටිපදා.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, khamā paṭipadā? Idha, bhikkhave, ekacco akkosantaṃ na paccakkosati, rosantaṃ na paṭirosati, bhaṇḍantaṃ na paṭibhaṇḍati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, khamā paṭipadā.
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, දමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා න නිමිත්‌තග්‌ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්‌ජනග්‌ගාහී; යත්‌වාධිකරණමෙනං චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්‌තං අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවෙය්‍යුං, තස්‌ස සංවරාය පටිපජ්‌ජති; රක්‌ඛති චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං; චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියෙ සංවරං ආපජ්‌ජති. සොතෙන සද්‌දං සුත්‌වා… ඝානෙන ගන්‌ධං ඝායිත්‌වා… ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා… කායෙන ඵොට්‌ඨබ්‌බං ඵුසිත්‌වා… මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය න නිමිත්‌තග්‌ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්‌ජනග්‌ගාහී; යත්‌වාධිකරණමෙනං මනින්‌ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්‌තං අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවෙය්‍යුං, තස්‌ස සංවරාය පටිපජ්‌ජති ; රක්‌ඛති මනින්‌ද්‍රියං; මනින්‌ද්‍රියෙ සංවරං ආපජ්‌ජති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, දමා පටිපදා.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, damā paṭipadā? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ; cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati ; rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, damā paṭipadā.
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, සමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු උප්‌පන්‌නං කාමවිතක්‌කං නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති සමෙති බ්‍යන්‌තීකරොති අනභාවං ගමෙති; උප්‌පන්‌නං බ්‍යාපාදවිතක්‌කං…පෙ.… උප්‌පන්‌නං විහිංසාවිතක්‌කං… උප්‌පන්‌නුප්‌පන්‌නෙ පාපකෙ අකුසලෙ ධම්‌මෙ නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති සමෙති බ්‍යන්‌තීකරොති අනභාවං ගමෙති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, සමා පටිපදා. ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතස්‌සො පටිපදා’’ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā paṭipadā? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti; uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā paṭipadā. Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. පඨමඛමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Paṭhamakhamasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4-6. පඨමඛමසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 4-6. Paṭhamakhamasuttādivaṇṇanā
