| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
३-४. पठमखतसुत्तादिवण्णना
3-4. Paṭhamakhatasuttādivaṇṇanā
३-४. ततिये कलिन्ति अपराधं। विचिनातीति आचिनोति पसवति। तेन च कलिना सुखं न पटिलभतीति तेन अपराधेन सुखं न विन्दति। निन्दियप्पसंसाय हि पसंसियनिन्दाय च समकोव विपाको। पसंसियनिन्दाति च सम्पन्नगुणपरिधंसनवसेन पवत्तिया महासावज्जताय कटुकतरविपाका। निन्दियप्पसंसा पन कथं ताय समविपाकाति चे? तस्मिं अविज्जमानगुणसमारोपनेन अत्तनो परेसञ्च मिच्छापटिपत्तिहेतुभावतो पसंसियेन तस्स सब्भावकरणतो च। लोकेपि हि असूरं सूरेन समं करोन्तो गारय्हो होति, पगेव दुप्पटिपन्नं सुप्पटिपन्नेन समं करोन्तोति। सकेन धनेनाति अत्तनो सापतेय्येन। अप्पमत्तकोव कलीति दिट्ठधम्मिकत्ता सप्पटिकारत्ता च अप्पमत्तको अपराधो। अयं…पे॰… महन्ततरो कलि कतूपचितत्ता सम्परायिकत्ता अप्पटिकारत्ता च।
3-4. Tatiye kalinti aparādhaṃ. Vicinātīti ācinoti pasavati. Tena ca kalinā sukhaṃ na paṭilabhatīti tena aparādhena sukhaṃ na vindati. Nindiyappasaṃsāya hi pasaṃsiyanindāya ca samakova vipāko. Pasaṃsiyanindāti ca sampannaguṇaparidhaṃsanavasena pavattiyā mahāsāvajjatāya kaṭukataravipākā. Nindiyappasaṃsā pana kathaṃ tāya samavipākāti ce? Tasmiṃ avijjamānaguṇasamāropanena attano paresañca micchāpaṭipattihetubhāvato pasaṃsiyena tassa sabbhāvakaraṇato ca. Lokepi hi asūraṃ sūrena samaṃ karonto gārayho hoti, pageva duppaṭipannaṃ suppaṭipannena samaṃ karontoti. Sakena dhanenāti attano sāpateyyena. Appamattakova kalīti diṭṭhadhammikattā sappaṭikārattā ca appamattako aparādho. Ayaṃ…pe… mahantataro kali katūpacitattā samparāyikattā appaṭikārattā ca.
निरब्बुदोति गणनाविसेसो एसोति आह ‘‘निरब्बुदगणनाया’’ति, सतसहस्सं निरब्बुदाति अत्थो। निरब्बुदपरिमाणं पन वस्सगणनाय एवं वेदितब्बं। यथेव हि सतं सतसहस्सानं कोटि होति, एवं सतं सतसहस्सानं कोटियो पकोटि नाम होति, सतं सतसहस्सानं पकोटियो कोटिपकोटि, सतं सतसहस्सकोटिपकोटियो नहुतं, सतं सतसहस्सनहुतानि निन्नहुतं, सतं सतसहस्सनिन्नहुतानि एकं अब्बुदं, ततो वीसतिगुणितं निरब्बुदं। यं अरिये गरहन्तो निरयं उपपज्जतीति अरिये गरहन्तो यं निरब्बुदसङ्खातं निरयं उपपज्जति, निरब्बुदोति च पाटियेक्को निरयो नत्थि, अवीचिम्हियेव पन निरब्बुदगणनाय पच्चितब्बट्ठानस्सेतं नामं। चतुत्थं उत्तानमेव।
Nirabbudoti gaṇanāviseso esoti āha ‘‘nirabbudagaṇanāyā’’ti, satasahassaṃ nirabbudāti attho. Nirabbudaparimāṇaṃ pana vassagaṇanāya evaṃ veditabbaṃ. Yatheva hi sataṃ satasahassānaṃ koṭi hoti, evaṃ sataṃ satasahassānaṃ koṭiyo pakoṭi nāma hoti, sataṃ satasahassānaṃ pakoṭiyo koṭipakoṭi, sataṃ satasahassakoṭipakoṭiyo nahutaṃ, sataṃ satasahassanahutāni ninnahutaṃ, sataṃ satasahassaninnahutāni ekaṃ abbudaṃ, tato vīsatiguṇitaṃ nirabbudaṃ. Yaṃ ariye garahanto nirayaṃ upapajjatīti ariye garahanto yaṃ nirabbudasaṅkhātaṃ nirayaṃ upapajjati, nirabbudoti ca pāṭiyekko nirayo natthi, avīcimhiyeva pana nirabbudagaṇanāya paccitabbaṭṭhānassetaṃ nāmaṃ. Catutthaṃ uttānameva.
पठमखतसुत्तादिवण्णना निट्ठिता।
Paṭhamakhatasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya
३. पठमखतसुत्तं • 3. Paṭhamakhatasuttaṃ
४. दुतियखतसुत्तं • 4. Dutiyakhatasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
३. पठमखतसुत्तवण्णना • 3. Paṭhamakhatasuttavaṇṇanā
४. दुतियखतसुत्तवण्णना • 4. Dutiyakhatasuttavaṇṇanā
