Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๓-๔. ปฐมขตสุตฺตาทิวณฺณนา
3-4. Paṭhamakhatasuttādivaṇṇanā
๓-๔. ตติเย กลินฺติ อปราธํฯ วิจินาตีติ อาจิโนติ ปสวติฯ เตน จ กลินา สุขํ น ปฎิลภตีติ เตน อปราเธน สุขํ น วินฺทติฯ นินฺทิยปฺปสํสาย หิ ปสํสิยนินฺทาย จ สมโกว วิปาโกฯ ปสํสิยนินฺทาติ จ สมฺปนฺนคุณปริธํสนวเสน ปวตฺติยา มหาสาวชฺชตาย กฎุกตรวิปากาฯ นินฺทิยปฺปสํสา ปน กถํ ตาย สมวิปากาติ เจ? ตสฺมิํ อวิชฺชมานคุณสมาโรปเนน อตฺตโน ปเรสญฺจ มิจฺฉาปฎิปตฺติเหตุภาวโต ปสํสิเยน ตสฺส สพฺภาวกรณโต จฯ โลเกปิ หิ อสูรํ สูเรน สมํ กโรโนฺต คารโยฺห โหติ, ปเคว ทุปฺปฎิปนฺนํ สุปฺปฎิปเนฺนน สมํ กโรโนฺตติฯ สเกน ธเนนาติ อตฺตโน สาปเตเยฺยนฯ อปฺปมตฺตโกว กลีติ ทิฎฺฐธมฺมิกตฺตา สปฺปฎิการตฺตา จ อปฺปมตฺตโก อปราโธฯ อยํ…เป.… มหนฺตตโร กลิ กตูปจิตตฺตา สมฺปรายิกตฺตา อปฺปฎิการตฺตา จฯ
3-4. Tatiye kalinti aparādhaṃ. Vicinātīti ācinoti pasavati. Tena ca kalinā sukhaṃ na paṭilabhatīti tena aparādhena sukhaṃ na vindati. Nindiyappasaṃsāya hi pasaṃsiyanindāya ca samakova vipāko. Pasaṃsiyanindāti ca sampannaguṇaparidhaṃsanavasena pavattiyā mahāsāvajjatāya kaṭukataravipākā. Nindiyappasaṃsā pana kathaṃ tāya samavipākāti ce? Tasmiṃ avijjamānaguṇasamāropanena attano paresañca micchāpaṭipattihetubhāvato pasaṃsiyena tassa sabbhāvakaraṇato ca. Lokepi hi asūraṃ sūrena samaṃ karonto gārayho hoti, pageva duppaṭipannaṃ suppaṭipannena samaṃ karontoti. Sakena dhanenāti attano sāpateyyena. Appamattakova kalīti diṭṭhadhammikattā sappaṭikārattā ca appamattako aparādho. Ayaṃ…pe… mahantataro kali katūpacitattā samparāyikattā appaṭikārattā ca.
นิรพฺพุโทติ คณนาวิเสโส เอโสติ อาห ‘‘นิรพฺพุทคณนายา’’ติ, สตสหสฺสํ นิรพฺพุทาติ อโตฺถฯ นิรพฺพุทปริมาณํ ปน วสฺสคณนาย เอวํ เวทิตพฺพํฯ ยเถว หิ สตํ สตสหสฺสานํ โกฎิ โหติ, เอวํ สตํ สตสหสฺสานํ โกฎิโย ปโกฎิ นาม โหติ, สตํ สตสหสฺสานํ ปโกฎิโย โกฎิปโกฎิ, สตํ สตสหสฺสโกฎิปโกฎิโย นหุตํ, สตํ สตสหสฺสนหุตานิ นินฺนหุตํ, สตํ สตสหสฺสนินฺนหุตานิ เอกํ อพฺพุทํ, ตโต วีสติคุณิตํ นิรพฺพุทํฯ ยํ อริเย ครหโนฺต นิรยํ อุปปชฺชตีติ อริเย ครหโนฺต ยํ นิรพฺพุทสงฺขาตํ นิรยํ อุปปชฺชติ, นิรพฺพุโทติ จ ปาฎิเยโกฺก นิรโย นตฺถิ, อวีจิมฺหิเยว ปน นิรพฺพุทคณนาย ปจฺจิตพฺพฎฺฐานเสฺสตํ นามํฯ จตุตฺถํ อุตฺตานเมวฯ
Nirabbudoti gaṇanāviseso esoti āha ‘‘nirabbudagaṇanāyā’’ti, satasahassaṃ nirabbudāti attho. Nirabbudaparimāṇaṃ pana vassagaṇanāya evaṃ veditabbaṃ. Yatheva hi sataṃ satasahassānaṃ koṭi hoti, evaṃ sataṃ satasahassānaṃ koṭiyo pakoṭi nāma hoti, sataṃ satasahassānaṃ pakoṭiyo koṭipakoṭi, sataṃ satasahassakoṭipakoṭiyo nahutaṃ, sataṃ satasahassanahutāni ninnahutaṃ, sataṃ satasahassaninnahutāni ekaṃ abbudaṃ, tato vīsatiguṇitaṃ nirabbudaṃ. Yaṃ ariye garahanto nirayaṃ upapajjatīti ariye garahanto yaṃ nirabbudasaṅkhātaṃ nirayaṃ upapajjati, nirabbudoti ca pāṭiyekko nirayo natthi, avīcimhiyeva pana nirabbudagaṇanāya paccitabbaṭṭhānassetaṃ nāmaṃ. Catutthaṃ uttānameva.
ปฐมขตสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Paṭhamakhatasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๓. ปฐมขตสุตฺตํ • 3. Paṭhamakhatasuttaṃ
๔. ทุติยขตสุตฺตํ • 4. Dutiyakhatasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๓. ปฐมขตสุตฺตวณฺณนา • 3. Paṭhamakhatasuttavaṇṇanā
๔. ทุติยขตสุตฺตวณฺณนา • 4. Dutiyakhatasuttavaṇṇanā