| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೯. ಪಠಮಕೋಸಲಸುತ್ತಂ
9. Paṭhamakosalasuttaṃ
೨೯. ‘‘ಯಾವತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಸಿಕೋಸಲಾ, ಯಾವತಾ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ವಿಜಿತಂ 1, ರಾಜಾ ತತ್ಥ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ। ರಞ್ಞೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
29. ‘‘Yāvatā, bhikkhave, kāsikosalā, yāvatā rañño pasenadissa kosalassa vijitaṃ 2, rājā tattha pasenadi kosalo aggamakkhāyati. Raññopi kho, bhikkhave, pasenadissa kosalassa attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಯಾವತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಪರಿಹರನ್ತಿ ದಿಸಾ ಭನ್ತಿ ವಿರೋಚಮಾನಾ, ತಾವ ಸಹಸ್ಸಧಾ ಲೋಕೋ। ತಸ್ಮಿಂ ಸಹಸ್ಸಧಾ ಲೋಕೇ ಸಹಸ್ಸಂ ಚನ್ದಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಸೂರಿಯಾನಂ 3 ಸಹಸ್ಸಂ ಸಿನೇರುಪಬ್ಬತರಾಜಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಜಮ್ಬುದೀಪಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಅಪರಗೋಯಾನಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಉತ್ತರಕುರೂನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಪುಬ್ಬವಿದೇಹಾನಂ ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾಸಮುದ್ದಸಹಸ್ಸಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾರಾಜಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಹಸ್ಸಂ ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ತಾವತಿಂಸಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಯಾಮಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ತುಸಿತಾನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ನಿಮ್ಮಾನರತೀನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀನಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾನಂ। ಯಾವತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಹಸ್ಸೀ ಲೋಕಧಾತು, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ತತ್ಥ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ। ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮುನೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Yāvatā, bhikkhave, candimasūriyā pariharanti disā bhanti virocamānā, tāva sahassadhā loko. Tasmiṃ sahassadhā loke sahassaṃ candānaṃ sahassaṃ sūriyānaṃ 4 sahassaṃ sinerupabbatarājānaṃ sahassaṃ jambudīpānaṃ sahassaṃ aparagoyānānaṃ sahassaṃ uttarakurūnaṃ sahassaṃ pubbavidehānaṃ cattāri mahāsamuddasahassāni cattāri mahārājasahassāni sahassaṃ cātumahārājikānaṃ sahassaṃ tāvatiṃsānaṃ sahassaṃ yāmānaṃ sahassaṃ tusitānaṃ sahassaṃ nimmānaratīnaṃ sahassaṃ paranimmitavasavattīnaṃ sahassaṃ brahmalokānaṃ. Yāvatā, bhikkhave, sahassī lokadhātu, mahābrahmā tattha aggamakkhāyati. Mahābrahmunopi kho, bhikkhave, attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಹೋತಿ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೋ ಯಂ ಅಯಂ ಲೋಕೋ ಸಂವಟ್ಟತಿ। ಸಂವಟ್ಟಮಾನೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಲೋಕೇ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಸತ್ತಾ ಆಭಸ್ಸರಸಂವತ್ತನಿಕಾ 5 ಭವನ್ತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಹೋನ್ತಿ ಮನೋಮಯಾ ಪೀತಿಭಕ್ಖಾ ಸಯಂಪಭಾ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇಚರಾ ಸುಭಟ್ಠಾಯಿನೋ ಚಿರಂ ದೀಘಮದ್ಧಾನಂ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಸಂವಟ್ಟಮಾನೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಲೋಕೇ ಆಭಸ್ಸರಾ ದೇವಾ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯನ್ತಿ। ಆಭಸ್ಸರಾನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ । ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Hoti so, bhikkhave, samayo yaṃ ayaṃ loko saṃvaṭṭati. Saṃvaṭṭamāne, bhikkhave, loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā 6 bhavanti. Te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhecarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti. Saṃvaṭṭamāne, bhikkhave, loke ābhassarā devā aggamakkhāyanti. Ābhassarānampi kho, bhikkhave, devānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati . Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
7 ‘‘ದಸಯಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಸಿಣಾಯತನಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ದಸ? ಪಥವೀಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ ಉದ್ಧಂ ಅಧೋ ತಿರಿಯಂ ಅದ್ವಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ; ಆಪೋಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ತೇಜೋಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ವಾಯೋಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ನೀಲಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಪೀತಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಲೋಹಿತಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಓದಾತಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ಆಕಾಸಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ… ವಿಞ್ಞಾಣಕಸಿಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ ಉದ್ಧಂ ಅಧೋ ತಿರಿಯಂ ಅದ್ವಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಕಸಿಣಾಯತನಾನಿ।
8 ‘‘Dasayimāni, bhikkhave, kasiṇāyatanāni. Katamāni dasa? Pathavīkasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ; āpokasiṇameko sañjānāti…pe… tejokasiṇameko sañjānāti… vāyokasiṇameko sañjānāti… nīlakasiṇameko sañjānāti… pītakasiṇameko sañjānāti… lohitakasiṇameko sañjānāti… odātakasiṇameko sañjānāti… ākāsakasiṇameko sañjānāti… viññāṇakasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ. Imāni kho, bhikkhave, dasa kasiṇāyatanāni.
‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಕಸಿಣಾಯತನಾನಂ ಯದಿದಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕಸಿಣಂ ಏಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ ಉದ್ಧಂ ಅಧೋ ತಿರಿಯಂ ಅದ್ವಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ। ಏವಂಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ। ಏವಂಸಞ್ಞೀನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imesaṃ dasannaṃ kasiṇāyatanānaṃ yadidaṃ viññāṇakasiṇaṃ eko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ. Evaṃsaññinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃsaññīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ , bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
9 ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಭಿಭಾಯತನಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಅಟ್ಠ? ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪರಿತ್ತಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಪಠಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
10 ‘‘Aṭṭhimāni, bhikkhave, abhibhāyatanāni. Katamāni aṭṭha? Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ paṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
‘‘Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ dutiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪರಿತ್ತಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ತತಿಯಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ tatiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ catutthaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ನೀಲಾನಿ ನೀಲವಣ್ಣಾನಿ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಾನಿ ನೀಲನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಉಮಾಪುಪ್ಫಂ ನೀಲಂ ನೀಲವಣ್ಣಂ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಂ ನೀಲನಿಭಾಸಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ನೀಲಂ ನೀಲವಣ್ಣಂ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಂ ನೀಲನಿಭಾಸಂ; ಏವಮೇವಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ನೀಲಾನಿ ನೀಲವಣ್ಣಾನಿ ನೀಲನಿದಸ್ಸನಾನಿ ನೀಲನಿಭಾಸಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಪಞ್ಚಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni. Seyyathāpi nāma umāpupphaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ pañcamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪೀತಾನಿ ಪೀತವಣ್ಣಾನಿ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಪೀತನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಕಣಿಕಾರಪುಪ್ಫಂ ಪೀತಂ ಪೀತವಣ್ಣಂ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಂ ಪೀತನಿಭಾಸಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ಪೀತಂ ಪೀತವಣ್ಣಂ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಂ ಪೀತನಿಭಾಸಂ; ಏವಮೇವಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಪೀತಾನಿ ಪೀತವಣ್ಣಾನಿ ಪೀತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಪೀತನಿಭಾಸಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಛಟ್ಠಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni. Seyyathāpi nāma kaṇikārapupphaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ chaṭṭhaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಲೋಹಿತಕಾನಿ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬನ್ಧುಜೀವಕಪುಪ್ಫಂ ಲೋಹಿತಕಂ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಂ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಂ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಂ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ಲೋಹಿತಕಂ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಂ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಂ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಂ; ಏವಮೇವಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಲೋಹಿತಕಾನಿ ಲೋಹಿತಕವಣ್ಣಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಲೋಹಿತಕನಿಭಾಸಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಸತ್ತಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni. Seyyathāpi nāma bandhujīvakapupphaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ sattamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಓದಾತಾನಿ ಓದಾತವಣ್ಣಾನಿ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಓದಾತನಿಭಾಸಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಓಸಧಿತಾರಕಾ ಓದಾತಾ ಓದಾತವಣ್ಣಾ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾ ಓದಾತನಿಭಾಸಾ, ಸೇಯ್ಯಥಾ ವಾ ಪನ ತಂ ವತ್ಥಂ ಬಾರಾಣಸೇಯ್ಯಕಂ ಉಭತೋಭಾಗವಿಮಟ್ಠಂ ಓದಾತಂ ಓದಾತವಣ್ಣಂ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಂ ಓದಾತನಿಭಾಸಂ; ಏವಮೇವಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಓದಾತಾನಿ ಓದಾತವಣ್ಣಾನಿ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಓದಾತನಿಭಾಸಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಇದಂ ಅಟ್ಠಮಂ ಅಭಿಭಾಯತನಂ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠ ಅಭಿಭಾಯತನಾನಿ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni. Seyyathāpi nāma osadhitārakā odātā odātavaṇṇā odātanidassanā odātanibhāsā, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ odātaṃ odātavaṇṇaṃ odātanidassanaṃ odātanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ aṭṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ. Imāni kho, bhikkhave, aṭṭha abhibhāyatanāni.
‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಅಭಿಭಾಯತನಾನಂ ಯದಿದಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಏಕೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ ಓದಾತಾನಿ ಓದಾತವಣ್ಣಾನಿ ಓದಾತನಿದಸ್ಸನಾನಿ ಓದಾತನಿಭಾಸಾನಿ; ‘ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ। ಏವಂಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ। ಏವಂಸಞ್ಞೀನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imesaṃ aṭṭhannaṃ abhibhāyatanānaṃ yadidaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Evaṃsaññinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃsaññīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಇಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಟಿಪದಾ। ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ? ದುಕ್ಖಾ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ, ದುಕ್ಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ – ಇಮಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ।
‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā. Katamā catasso? Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā – imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā.
‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಾಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಪಟಿಪದಾನಂ ಯದಿದಂ ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ। ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಾಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ। ಏವಂಪಟಿಪನ್ನಾನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ catunnaṃ paṭipadānaṃ yadidaṃ sukhā paṭipadā khippābhiññā. Evaṃpaṭipannāpi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃpaṭipannānampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಇಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಞಾ। ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ? ಪರಿತ್ತಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ, ಮಹಗ್ಗತಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ, ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ – ಇಮಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತಸ್ಸೋ ಸಞ್ಞಾ।
‘‘Catasso imā, bhikkhave, saññā. Katamā catasso? Parittameko sañjānāti, mahaggatameko sañjānāti, appamāṇameko sañjānāti, ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanameko sañjānāti – imā kho, bhikkhave, catasso saññā.
‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಾಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಸಞ್ಞಾನಂ ಯದಿದಂ ‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಮೇಕೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ। ಏವಂಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ। ಏವಂಸಞ್ಞೀನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ catunnaṃ saññānaṃ yadidaṃ ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanameko sañjānāti. Evaṃsaññinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃsaññīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಏತದಗ್ಗಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾಹಿರಕಾನಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಯದಿದಂ ‘ನೋ ಚಸ್ಸಂ, ನೋ ಚ ಮೇ ಸಿಯಾ, ನ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ, ನ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವಂದಿಟ್ಠಿನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಏತಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಂ – ‘ಯಾ ಚಾಯಂ ಭವೇ ಅಪ್ಪಟಿಕುಲ್ಯತಾ, ಸಾ ಚಸ್ಸ ನ ಭವಿಸ್ಸತಿ; ಯಾ ಚಾಯಂ ಭವನಿರೋಧೇ ಪಾಟಿಕುಲ್ಯತಾ, ಸಾ ಚಸ್ಸ ನ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವಂದಿಟ್ಠಿನೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ। ಏವಂದಿಟ್ಠೀನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Etadaggaṃ , bhikkhave, bāhirakānaṃ diṭṭhigatānaṃ yadidaṃ ‘no cassaṃ, no ca me siyā, na bhavissāmi, na me bhavissatī’ti. Evaṃdiṭṭhino, bhikkhave , etaṃ pāṭikaṅkhaṃ – ‘yā cāyaṃ bhave appaṭikulyatā, sā cassa na bhavissati; yā cāyaṃ bhavanirodhe pāṭikulyatā, sā cassa na bhavissatī’ti. Evaṃdiṭṭhinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃdiṭṭhīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪರಮತ್ಥವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಮತ್ಥವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಾನಂ ಯದಿದಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ತೇ ತದಭಿಞ್ಞಾಯ ತಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಿ। ಏವಂವಾದಿನೋಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ। ಏವಂವಾದೀನಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥೇವ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ ವಿಪರಿಣಾಮೋ। ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಪಗೇವ ಹೀನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā paramatthavisuddhiṃ paññāpenti. Etadaggaṃ, bhikkhave, paramatthavisuddhiṃ paññāpentānaṃ yadidaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Te tadabhiññāya tassa sacchikiriyāya dhammaṃ desenti. Evaṃvādinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃvādīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಾನಂ ಯದಿದಂ ಛನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾಯತನಾನಂ ಸಮುದಯಞ್ಚ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಞ್ಚ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಯಥಾಭೂತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಅನುಪಾದಾ ವಿಮೋಕ್ಖೋ। ಏವಂವಾದಿಂ ಖೋ ಮಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಮಕ್ಖಾಯಿಂ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸತಾ ತುಚ್ಛಾ ಮುಸಾ ಅಭೂತೇನ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನ ಕಾಮಾನಂ ಪರಿಞ್ಞಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತಿ, ನ ರೂಪಾನಂ ಪರಿಞ್ಞಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತಿ, ನ ವೇದನಾನಂ ಪರಿಞ್ಞಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತೀ’ತಿ। ಕಾಮಾನಞ್ಚಾಹಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಞ್ಞಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮಿ, ರೂಪಾನಞ್ಚ ಪರಿಞ್ಞಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮಿ, ವೇದನಾನಞ್ಚ ಪರಿಞ್ಞಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮಿ, ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ನಿಚ್ಛಾತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೀತಿಭೂತೋ ಅನುಪಾದಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮೀ’’ತಿ। ನವಮಂ।
‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññāpenti. Etadaggaṃ, bhikkhave, paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññāpentānaṃ yadidaṃ channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā anupādā vimokkho. Evaṃvādiṃ kho maṃ, bhikkhave, evamakkhāyiṃ eke samaṇabrāhmaṇā asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhanti – ‘samaṇo gotamo na kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na vedanānaṃ pariññaṃ paññāpetī’ti. Kāmānañcāhaṃ , bhikkhave, pariññaṃ paññāpemi, rūpānañca pariññaṃ paññāpemi, vedanānañca pariññaṃ paññāpemi, diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītibhūto anupādā parinibbānaṃ paññāpemī’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಪಠಮಕೋಸಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Paṭhamakosalasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೮-೯. ದುತಿಯಮಹಾಪಞ್ಹಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 8-9. Dutiyamahāpañhasuttādivaṇṇanā
