| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
9. පඨමකොසලසුත්‌තං
9. Paṭhamakosalasuttaṃ
29. ‘‘යාවතා, භික්‌ඛවෙ, කාසිකොසලා, යාවතා රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස විජිතං 1, රාජා තත්‌ථ පසෙනදි කොසලො අග්‌ගමක්‌ඛායති. රඤ්‌ඤොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
29. ‘‘Yāvatā, bhikkhave, kāsikosalā, yāvatā rañño pasenadissa kosalassa vijitaṃ 2, rājā tattha pasenadi kosalo aggamakkhāyati. Raññopi kho, bhikkhave, pasenadissa kosalassa attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘යාවතා, භික්‌ඛවෙ, චන්‌දිමසූරියා පරිහරන්‌ති දිසා භන්‌ති විරොචමානා, තාව සහස්‌සධා ලොකො. තස්‌මිං සහස්‌සධා ලොකෙ සහස්‌සං චන්‌දානං සහස්‌සං සූරියානං 3 සහස්‌සං සිනෙරුපබ්‌බතරාජානං සහස්‌සං ජම්‌බුදීපානං සහස්‌සං අපරගොයානානං සහස්‌සං උත්‌තරකුරූනං සහස්‌සං පුබ්‌බවිදෙහානං චත්‌තාරි මහාසමුද්‌දසහස්‌සානි චත්‌තාරි මහාරාජසහස්‌සානි සහස්‌සං චාතුමහාරාජිකානං සහස්‌සං තාවතිංසානං සහස්‌සං යාමානං සහස්‌සං තුසිතානං සහස්‌සං නිම්‌මානරතීනං සහස්‌සං පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනං සහස්‌සං බ්‍රහ්‌මලොකානං. යාවතා, භික්‌ඛවෙ, සහස්‌සී ලොකධාතු, මහාබ්‍රහ්‌මා තත්‌ථ අග්‌ගමක්‌ඛායති. මහාබ්‍රහ්‌මුනොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Yāvatā, bhikkhave, candimasūriyā pariharanti disā bhanti virocamānā, tāva sahassadhā loko. Tasmiṃ sahassadhā loke sahassaṃ candānaṃ sahassaṃ sūriyānaṃ 4 sahassaṃ sinerupabbatarājānaṃ sahassaṃ jambudīpānaṃ sahassaṃ aparagoyānānaṃ sahassaṃ uttarakurūnaṃ sahassaṃ pubbavidehānaṃ cattāri mahāsamuddasahassāni cattāri mahārājasahassāni sahassaṃ cātumahārājikānaṃ sahassaṃ tāvatiṃsānaṃ sahassaṃ yāmānaṃ sahassaṃ tusitānaṃ sahassaṃ nimmānaratīnaṃ sahassaṃ paranimmitavasavattīnaṃ sahassaṃ brahmalokānaṃ. Yāvatā, bhikkhave, sahassī lokadhātu, mahābrahmā tattha aggamakkhāyati. Mahābrahmunopi kho, bhikkhave, attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘හොති සො, භික්‌ඛවෙ, සමයො යං අයං ලොකො සංවට්‌ටති. සංවට්‌ටමානෙ, භික්‌ඛවෙ, ලොකෙ යෙභුය්‍යෙන සත්‌තා ආභස්‌සරසංවත්‌තනිකා 5 භවන්‌ති. තෙ තත්‌ථ හොන්‌ති මනොමයා පීතිභක්‌ඛා සයංපභා අන්‌තලික්‌ඛෙචරා සුභට්‌ඨායිනො චිරං දීඝමද්‌ධානං තිට්‌ඨන්‌ති. සංවට්‌ටමානෙ, භික්‌ඛවෙ, ලොකෙ ආභස්‌සරා දෙවා අග්‌ගමක්‌ඛායන්‌ති. ආභස්‌සරානම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, දෙවානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති . තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Hoti so, bhikkhave, samayo yaṃ ayaṃ loko saṃvaṭṭati. Saṃvaṭṭamāne, bhikkhave, loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā 6 bhavanti. Te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhecarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti. Saṃvaṭṭamāne, bhikkhave, loke ābhassarā devā aggamakkhāyanti. Ābhassarānampi kho, bhikkhave, devānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati . Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
7 ‘‘දසයිමානි, භික්‌ඛවෙ, කසිණායතනානි. කතමානි දස? පථවීකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති උද්‌ධං අධො තිරියං අද්‌වයං අප්‌පමාණං; ආපොකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති…පෙ.… තෙජොකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… වායොකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… නීලකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… පීතකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… ලොහිතකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… ඔදාතකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… ආකාසකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති… විඤ්‌ඤාණකසිණමෙකො සඤ්‌ජානාති උද්‌ධං අධො තිරියං අද්‌වයං අප්‌පමාණං. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, දස කසිණායතනානි.
8 ‘‘Dasayimāni, bhikkhave, kasiṇāyatanāni. Katamāni dasa? Pathavīkasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ; āpokasiṇameko sañjānāti…pe… tejokasiṇameko sañjānāti… vāyokasiṇameko sañjānāti… nīlakasiṇameko sañjānāti… pītakasiṇameko sañjānāti… lohitakasiṇameko sañjānāti… odātakasiṇameko sañjānāti… ākāsakasiṇameko sañjānāti… viññāṇakasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ. Imāni kho, bhikkhave, dasa kasiṇāyatanāni.
‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙසං දසන්‌නං කසිණායතනානං යදිදං විඤ්‌ඤාණකසිණං එකො සඤ්‌ජානාති උද්‌ධං අධො තිරියං අද්‌වයං අප්‌පමාණං. එවංසඤ්‌ඤිනොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සන්‌ති සත්‌තා. එවංසඤ්‌ඤීනම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං , භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imesaṃ dasannaṃ kasiṇāyatanānaṃ yadidaṃ viññāṇakasiṇaṃ eko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ. Evaṃsaññinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃsaññīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ , bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
9 ‘‘අට්‌ඨිමානි, භික්‌ඛවෙ, අභිභායතනානි. කතමානි අට්‌ඨ? අජ්‌ඣත්‌තං රූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති පරිත්‌තානි සුවණ්‌ණදුබ්‌බණ්‌ණානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං පඨමං අභිභායතනං.
10 ‘‘Aṭṭhimāni, bhikkhave, abhibhāyatanāni. Katamāni aṭṭha? Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ paṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං රූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති අප්‌පමාණානි සුවණ්‌ණදුබ්‌බණ්‌ණානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං දුතියං අභිභායතනං.
‘‘Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ dutiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති පරිත්‌තානි සුවණ්‌ණදුබ්‌බණ්‌ණානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං තතියං අභිභායතනං.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ tatiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති අප්‌පමාණානි සුවණ්‌ණදුබ්‌බණ්‌ණානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං චතුත්‌ථං අභිභායතනං.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ catutthaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති නීලානි නීලවණ්‌ණානි නීලනිදස්‌සනානි නීලනිභාසානි. සෙය්‍යථාපි නාම උමාපුප්‌ඵං නීලං නීලවණ්‌ණං නීලනිදස්‌සනං නීලනිභාසං, සෙය්‍යථා වා පන තං වත්‌ථං බාරාණසෙය්‍යකං උභතොභාගවිමට්‌ඨං නීලං නීලවණ්‌ණං නීලනිදස්‌සනං නීලනිභාසං; එවමෙවං අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති නීලානි නීලවණ්‌ණානි නීලනිදස්‌සනානි නීලනිභාසානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං පඤ්‌චමං අභිභායතනං.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni. Seyyathāpi nāma umāpupphaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ pañcamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති පීතානි පීතවණ්‌ණානි පීතනිදස්‌සනානි පීතනිභාසානි. සෙය්‍යථාපි නාම කණිකාරපුප්‌ඵං පීතං පීතවණ්‌ණං පීතනිදස්‌සනං පීතනිභාසං, සෙය්‍යථා වා පන තං වත්‌ථං බාරාණසෙය්‍යකං උභතොභාගවිමට්‌ඨං පීතං පීතවණ්‌ණං පීතනිදස්‌සනං පීතනිභාසං; එවමෙවං අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති පීතානි පීතවණ්‌ණානි පීතනිදස්‌සනානි පීතනිභාසානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං ඡට්‌ඨං අභිභායතනං.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni. Seyyathāpi nāma kaṇikārapupphaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ chaṭṭhaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති ලොහිතකානි ලොහිතකවණ්‌ණානි ලොහිතකනිදස්‌සනානි ලොහිතකනිභාසානි. සෙය්‍යථාපි නාම බන්‌ධුජීවකපුප්‌ඵං ලොහිතකං ලොහිතකවණ්‌ණං ලොහිතකනිදස්‌සනං ලොහිතකනිභාසං, සෙය්‍යථා වා පන තං වත්‌ථං බාරාණසෙය්‍යකං උභතොභාගවිමට්‌ඨං ලොහිතකං ලොහිතකවණ්‌ණං ලොහිතකනිදස්‌සනං ලොහිතකනිභාසං; එවමෙවං අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති ලොහිතකානි ලොහිතකවණ්‌ණානි ලොහිතකනිදස්‌සනානි ලොහිතකනිභාසානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං සත්‌තමං අභිභායතනං.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni. Seyyathāpi nāma bandhujīvakapupphaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ sattamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති ඔදාතානි ඔදාතවණ්‌ණානි ඔදාතනිදස්‌සනානි ඔදාතනිභාසානි. සෙය්‍යථාපි නාම ඔසධිතාරකා ඔදාතා ඔදාතවණ්‌ණා ඔදාතනිදස්‌සනා ඔදාතනිභාසා, සෙය්‍යථා වා පන තං වත්‌ථං බාරාණසෙය්‍යකං උභතොභාගවිමට්‌ඨං ඔදාතං ඔදාතවණ්‌ණං ඔදාතනිදස්‌සනං ඔදාතනිභාසං; එවමෙවං අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති ඔදාතානි ඔදාතවණ්‌ණානි ඔදාතනිදස්‌සනානි ඔදාතනිභාසානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. ඉදං අට්‌ඨමං අභිභායතනං. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, අට්‌ඨ අභිභායතනානි.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni. Seyyathāpi nāma osadhitārakā odātā odātavaṇṇā odātanidassanā odātanibhāsā, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ odātaṃ odātavaṇṇaṃ odātanidassanaṃ odātanibhāsaṃ; evamevaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Idaṃ aṭṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ. Imāni kho, bhikkhave, aṭṭha abhibhāyatanāni.
‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙසං අට්‌ඨන්‌නං අභිභායතනානං යදිදං අජ්‌ඣත්‌තං අරූපසඤ්‌ඤී එකො බහිද්‌ධා රූපානි පස්‌සති ඔදාතානි ඔදාතවණ්‌ණානි ඔදාතනිදස්‌සනානි ඔදාතනිභාසානි; ‘තානි අභිභුය්‍ය ජානාමි පස්‌සාමී’ති, එවංසඤ්‌ඤී හොති. එවංසඤ්‌ඤිනොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සන්‌ති සත්‌තා. එවංසඤ්‌ඤීනම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imesaṃ aṭṭhannaṃ abhibhāyatanānaṃ yadidaṃ ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni; ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti, evaṃsaññī hoti. Evaṃsaññinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃsaññīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘චතස්‌සො ඉමා, භික්‌ඛවෙ, පටිපදා. කතමා චතස්‌සො? දුක්‌ඛා පටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා, දුක්‌ඛා පටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා, සුඛා පටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා, සුඛා පටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා – ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතස්‌සො පටිපදා.
‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā. Katamā catasso? Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā – imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā.
‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, ඉමාසං චතුන්‌නං පටිපදානං යදිදං සුඛා පටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා. එවංපටිපන්‌නාපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සන්‌ති සත්‌තා. එවංපටිපන්‌නානම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ catunnaṃ paṭipadānaṃ yadidaṃ sukhā paṭipadā khippābhiññā. Evaṃpaṭipannāpi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃpaṭipannānampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘චතස්‌සො ඉමා, භික්‌ඛවෙ, සඤ්‌ඤා. කතමා චතස්‌සො? පරිත්‌තමෙකො සඤ්‌ජානාති, මහග්‌ගතමෙකො සඤ්‌ජානාති, අප්‌පමාණමෙකො සඤ්‌ජානාති, ‘නත්‌ථි කිඤ්‌චී’ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනමෙකො සඤ්‌ජානාති – ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතස්‌සො සඤ්‌ඤා.
‘‘Catasso imā, bhikkhave, saññā. Katamā catasso? Parittameko sañjānāti, mahaggatameko sañjānāti, appamāṇameko sañjānāti, ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanameko sañjānāti – imā kho, bhikkhave, catasso saññā.
‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, ඉමාසං චතුන්‌නං සඤ්‌ඤානං යදිදං ‘නත්‌ථි කිඤ්‌චී’ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනමෙකො සඤ්‌ජානාති. එවංසඤ්‌ඤිනොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සන්‌ති සත්‌තා. එවංසඤ්‌ඤීනම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ catunnaṃ saññānaṃ yadidaṃ ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanameko sañjānāti. Evaṃsaññinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃsaññīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘එතදග්‌ගං , භික්‌ඛවෙ, බාහිරකානං දිට්‌ඨිගතානං යදිදං ‘නො චස්‌සං, නො ච මෙ සියා, න භවිස්‌සාමි, න මෙ භවිස්‌සතී’ති. එවංදිට්‌ඨිනො, භික්‌ඛවෙ , එතං පාටිකඞ්‌ඛං – ‘යා චායං භවෙ අප්‌පටිකුල්‍යතා, සා චස්‌ස න භවිස්‌සති; යා චායං භවනිරොධෙ පාටිකුල්‍යතා, සා චස්‌ස න භවිස්‌සතී’ති. එවංදිට්‌ඨිනොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සන්‌ති සත්‌තා. එවංදිට්‌ඨීනම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Etadaggaṃ , bhikkhave, bāhirakānaṃ diṭṭhigatānaṃ yadidaṃ ‘no cassaṃ, no ca me siyā, na bhavissāmi, na me bhavissatī’ti. Evaṃdiṭṭhino, bhikkhave , etaṃ pāṭikaṅkhaṃ – ‘yā cāyaṃ bhave appaṭikulyatā, sā cassa na bhavissati; yā cāyaṃ bhavanirodhe pāṭikulyatā, sā cassa na bhavissatī’ti. Evaṃdiṭṭhinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃdiṭṭhīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා පරමත්‌ථවිසුද්‌ධිං පඤ්‌ඤාපෙන්‌ති. එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, පරමත්‌ථවිසුද්‌ධිං පඤ්‌ඤාපෙන්‌තානං යදිදං සබ්‌බසො ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. තෙ තදභිඤ්‌ඤාය තස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාය ධම්‌මං දෙසෙන්‌ති. එවංවාදිනොපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සන්‌ති සත්‌තා. එවංවාදීනම්‌පි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං අත්‌ථෙව අඤ්‌ඤථත්‌තං අත්‌ථි විපරිණාමො. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. තස්‌මිං නිබ්‌බින්‌දන්‌තො අග්‌ගෙ විරජ්‌ජති, පගෙව හීනස්‌මිං.
‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā paramatthavisuddhiṃ paññāpenti. Etadaggaṃ, bhikkhave, paramatthavisuddhiṃ paññāpentānaṃ yadidaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Te tadabhiññāya tassa sacchikiriyāya dhammaṃ desenti. Evaṃvādinopi kho, bhikkhave, santi sattā. Evaṃvādīnampi kho, bhikkhave, sattānaṃ attheva aññathattaṃ atthi vipariṇāmo. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako tasmimpi nibbindati. Tasmiṃ nibbindanto agge virajjati, pageva hīnasmiṃ.
‘‘සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා පරමදිට්‌ඨධම්‌මනිබ්‌බානං පඤ්‌ඤාපෙන්‌ති. එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, පරමදිට්‌ඨධම්‌මනිබ්‌බානං පඤ්‌ඤාපෙන්‌තානං යදිදං ඡන්‌නං ඵස්‌සායතනානං සමුදයඤ්‌ච අත්‌ථඞ්‌ගමඤ්‌ච අස්‌සාදඤ්‌ච ආදීනවඤ්‌ච නිස්‌සරණඤ්‌ච යථාභූතං විදිත්‌වා අනුපාදා විමොක්‌ඛො. එවංවාදිං ඛො මං, භික්‌ඛවෙ, එවමක්‌ඛායිං එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා අසතා තුච්‌ඡා මුසා අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛන්‌ති – ‘සමණො ගොතමො න කාමානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤාපෙති, න රූපානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤාපෙති, න වෙදනානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤාපෙතී’ති. කාමානඤ්‌චාහං , භික්‌ඛවෙ, පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤාපෙමි, රූපානඤ්‌ච පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤාපෙමි, වෙදනානඤ්‌ච පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤාපෙමි, දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතිභූතො අනුපාදා පරිනිබ්‌බානං පඤ්‌ඤාපෙමී’’ති. නවමං.
‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññāpenti. Etadaggaṃ, bhikkhave, paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññāpentānaṃ yadidaṃ channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā anupādā vimokkho. Evaṃvādiṃ kho maṃ, bhikkhave, evamakkhāyiṃ eke samaṇabrāhmaṇā asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhanti – ‘samaṇo gotamo na kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na vedanānaṃ pariññaṃ paññāpetī’ti. Kāmānañcāhaṃ , bhikkhave, pariññaṃ paññāpemi, rūpānañca pariññaṃ paññāpemi, vedanānañca pariññaṃ paññāpemi, diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītibhūto anupādā parinibbānaṃ paññāpemī’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. පඨමකොසලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Paṭhamakosalasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 8-9. දුතියමහාපඤ්‌හසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 8-9. Dutiyamahāpañhasuttādivaṇṇanā
