| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā |
४. पाचित्तियकण्डं (भिक्खुनीविभङ्गवण्णना)
4. Pācittiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)
१. लसुणवग्गो
1. Lasuṇavaggo
१. पठमलसुणसिक्खापदवण्णना
1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
तिंसकानन्तरं धम्मा, छसट्ठिसतसङ्गहा।
Tiṃsakānantaraṃ dhammā, chasaṭṭhisatasaṅgahā;
सङ्गीता ये अयं दानि, होति तेसम्पि वण्णना॥
Saṅgītā ye ayaṃ dāni, hoti tesampi vaṇṇanā.
७९३. तत्थ लसुणवग्गस्स ताव पठमसिक्खापदे – द्वे तयो भण्डिकेति द्वे वा तयो वा पोट्टलिके; सम्पुण्णमिञ्जानमेतं अधिवचनं। न मत्तं जानित्वाति पमाणं अजानित्वा खेत्तपालस्स वारेन्तस्स बहुं लसुणं हरापेसि।
793. Tattha lasuṇavaggassa tāva paṭhamasikkhāpade – dve tayo bhaṇḍiketi dve vā tayo vā poṭṭalike; sampuṇṇamiñjānametaṃ adhivacanaṃ. Na mattaṃ jānitvāti pamāṇaṃ ajānitvā khettapālassa vārentassa bahuṃ lasuṇaṃ harāpesi.
अञ्ञतरं हंसयोनिन्ति सुवण्णहंसयोनिं। सो तासं एकेकन्ति सो हंसो जातिस्सरो अहोसि, अथ पुब्बसिनेहेन आगन्त्वा तासं एकेकं पत्तं देति, तं तापनतालनच्छेदनक्खमं सुवण्णमेव होति।
Aññataraṃ haṃsayoninti suvaṇṇahaṃsayoniṃ. So tāsaṃ ekekanti so haṃso jātissaro ahosi, atha pubbasinehena āgantvā tāsaṃ ekekaṃ pattaṃ deti, taṃ tāpanatālanacchedanakkhamaṃ suvaṇṇameva hoti.
७९५. मागधकन्ति मगधेसु जातं। मगधरट्ठे जातलसुणमेव हि इध लसुणन्ति अधिप्पेतं, तम्पि भण्डिकलसुणमेव, न एकद्वितिमिञ्जकं। कुरुन्दियं पन जातदेसं अवत्वा ‘‘मागधकं नाम भण्डिकलसुण’’न्ति वुत्तं। अज्झोहारे अज्झोहारेति एत्थ सचे द्वे तयो भण्डिके एकतोयेव सङ्खादित्वा अज्झोहरति, एकं पाचित्तियं। भिन्दित्वा एकेकं मिञ्जं खादन्तिया पन पयोगगणनाय पाचित्तियानीति।
795.Māgadhakanti magadhesu jātaṃ. Magadharaṭṭhe jātalasuṇameva hi idha lasuṇanti adhippetaṃ, tampi bhaṇḍikalasuṇameva, na ekadvitimiñjakaṃ. Kurundiyaṃ pana jātadesaṃ avatvā ‘‘māgadhakaṃ nāma bhaṇḍikalasuṇa’’nti vuttaṃ. Ajjhohāre ajjhohāreti ettha sace dve tayo bhaṇḍike ekatoyeva saṅkhāditvā ajjhoharati, ekaṃ pācittiyaṃ. Bhinditvā ekekaṃ miñjaṃ khādantiyā pana payogagaṇanāya pācittiyānīti.
७९७. पलण्डुकादीनं वण्णेन वा मिञ्जाय वा नानत्तं वेदितब्बं – वण्णेन ताव पलण्डुको पण्डुवण्णो होति। भञ्जनको लोहितवण्णो। हरितको हरितपण्णवण्णो। मिञ्जाय पन पलण्डुकस्स एका मिञ्जा होति, भञ्जनकस्स द्वे, हरितकस्स तिस्सो। चापलसुणो अमिञ्जको, अङ्कुरमत्तमेव हि तस्स होति। महापच्चरियादीसु पन ‘‘पलण्डुकस्स तीणि मिञ्जानि, भञ्जनकस्स द्वे, हरितकस्स एक’’न्ति वुत्तं । एते पलण्डुकादयो सभावेनेव वट्टन्ति। सूपसम्पाकादीसु पन मागधकम्पि वट्टति। तञ्हि पच्चमानेसु मुग्गसूपादीसु वा मच्छमंसविकतिया वा तेलादीसु वा बदरसाळवादीसु वा अम्बिलसाकादीसु वा उत्तरिभङ्गेसु वा यत्थ कत्थचि अन्तमसो यागुभत्तेपि पक्खिपितुं वट्टति। सेसमेत्थ उत्तानमेव।
797.Palaṇḍukādīnaṃ vaṇṇena vā miñjāya vā nānattaṃ veditabbaṃ – vaṇṇena tāva palaṇḍuko paṇḍuvaṇṇo hoti. Bhañjanako lohitavaṇṇo. Haritako haritapaṇṇavaṇṇo. Miñjāya pana palaṇḍukassa ekā miñjā hoti, bhañjanakassa dve, haritakassa tisso. Cāpalasuṇo amiñjako, aṅkuramattameva hi tassa hoti. Mahāpaccariyādīsu pana ‘‘palaṇḍukassa tīṇi miñjāni, bhañjanakassa dve, haritakassa eka’’nti vuttaṃ . Ete palaṇḍukādayo sabhāveneva vaṭṭanti. Sūpasampākādīsu pana māgadhakampi vaṭṭati. Tañhi paccamānesu muggasūpādīsu vā macchamaṃsavikatiyā vā telādīsu vā badarasāḷavādīsu vā ambilasākādīsu vā uttaribhaṅgesu vā yattha katthaci antamaso yāgubhattepi pakkhipituṃ vaṭṭati. Sesamettha uttānameva.
एळकलोमसमुट्ठानं – किरियं, नोसञ्ञाविमोक्खं, अचित्तकं, पण्णत्तिवज्जं, कायकम्मं, तिचित्तं, तिवेदनन्ति।
Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ – kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
लसुणसिक्खापदं पठमं।
Lasuṇasikkhāpadaṃ paṭhamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga / १. पठमसिक्खापदं • 1. Paṭhamasikkhāpadaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / १. लसुणवग्गवण्णना • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / १. पठमलसुणसिक्खापदवण्णना • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / १. पठमलसुणादिसिक्खापदवण्णना • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / १. पठमसिक्खापद-अत्थयोजना • 1. Paṭhamasikkhāpada-atthayojanā
