| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ਪਠਮਮਗ੍ਗવੀਸਤਿਮਹਾਨਯੋ
Paṭhamamaggavīsatimahānayo
੩੫੭. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਨ ਕੇવਲਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਟ੍ਠੇਨ ਝਾਨਂਯੇવ ਭਾવੇਤਿ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੇਨ ਪਨ ਮਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਭਾવੇਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ, ਪਦਹਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਮ੍ਪਿ, ਇਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਮ੍ਪਿ, ਅਧਿਪਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍ਪਿ, ਅਕਮ੍ਪਿਯਟ੍ਠੇਨ ਬਲਮ੍ਪਿ, ਬੁਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਮ੍ਪਿ, ਤਥਟ੍ਠੇਨ ਸਚ੍ਚਮ੍ਪਿ, ਅવਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਸਮਥਮ੍ਪਿ, ਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ, ਰਾਸਟ੍ਠੇਨ ਖਨ੍ਧਮ੍ਪਿ, ਆਯਤਨਟ੍ਠੇਨ ਆਯਤਨਮ੍ਪਿ, ਸੁਞ੍ਞਸਭਾવਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ ਧਾਤੁਮ੍ਪਿ, ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੇਨ ਆਹਾਰਮ੍ਪਿ, ਫੁਸਨਟ੍ਠੇਨ ਫਸ੍ਸਮ੍ਪਿ, વੇਦਯਿਤਟ੍ਠੇਨ વੇਦਨਮ੍ਪਿ, ਸਞ੍ਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਸਞ੍ਞਮ੍ਪਿ, ਚੇਤਯਿਤਟ੍ਠੇਨ ਚੇਤਨਮ੍ਪਿ, વਿਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਭਾવੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤੇਸਂ ਏਕੂਨવੀਸਤਿਯਾ ਪਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਕਤਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਭਾવੇਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਭਾવੇਤੀ’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਚੇવ ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸੇਨ ਚ વੀਸਤਿ ਨਯਾ ਦੇਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ । ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਦੇવਪਰਿਸਾਯ ਹਿ ਯੇ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ‘ਝਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਕਥਿਤੇ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਕਥਿਤਂ…ਪੇ॰… ਯੇ વਿਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ‘ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਥਿਤਂ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ‘ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯੋ’।
357. Idāni yasmā lokuttarakusalaṃ bhāvento na kevalaṃ upanijjhāyanaṭṭhena jhānaṃyeva bhāveti, niyyānaṭṭhena pana maggampi bhāveti, upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānampi, padahanaṭṭhena sammappadhānampi, ijjhanaṭṭhena iddhipādampi, adhipatiyaṭṭhena indriyampi, akampiyaṭṭhena balampi, bujjhanaṭṭhena bojjhaṅgampi, tathaṭṭhena saccampi, avikkhepaṭṭhena samathampi, suññataṭṭhena dhammampi, rāsaṭṭhena khandhampi, āyatanaṭṭhena āyatanampi, suññasabhāvanissattaṭṭhena dhātumpi, paccayaṭṭhena āhārampi, phusanaṭṭhena phassampi, vedayitaṭṭhena vedanampi, sañjānanaṭṭhena saññampi, cetayitaṭṭhena cetanampi, vijānanaṭṭhena cittampi bhāveti, tasmā etesaṃ ekūnavīsatiyā padānaṃ dassanatthaṃ puna katame dhammā kusalātiādi vuttaṃ. Evaṃ ‘idampi bhāveti, idampi bhāvetī’ti puggalajjhāsayena ceva desanāvilāsena ca vīsati nayā desitā honti . Dhammaṃ sotuṃ nisinnadevaparisāya hi ye upanijjhāyanaṭṭhena lokuttaraṃ ‘jhāna’nti kathite bujjhanti, tesaṃ sappāyavasena jhānanti kathitaṃ…pe… ye vijānanaṭṭhena ‘citta’nti vutte bujjhanti, tesaṃ sappāyavasena cittanti kathitaṃ. Ayamettha ‘puggalajjhāsayo’.
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੋਧਿਤਾਯ ਦਸਬਲਚਤੁવੇਸਾਰਜ੍ਜਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਤਾਯ ਛਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਯੋਗੇਨ ਚ ਦੇਸਨਂ ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… વਿਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ‘ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸੋ’ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਯਥੇવ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦਸ ਨਯਾ વਿਭਤ੍ਤਾ, ਏવਂ ਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁਪਿ ਤੇਯੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਤਿ વੀਸਤਿਯਾ ਠਾਨੇਸੁ ਦਸ ਦਸ ਕਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਨਯਸਤਾਨਿ વਿਭਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ।
Sammāsambuddho pana attano buddhasubodhitāya dasabalacatuvesārajjacatupaṭisambhidatāya chaasādhāraṇañāṇayogena ca desanaṃ yadicchakaṃ niyametvā dasseti. Icchanto upanijjhāyanaṭṭhena lokuttaraṃ jhānanti dasseti, icchanto niyyānaṭṭhena…pe… vijānanaṭṭhena lokuttaraṃ cittanti. Ayaṃ ‘desanāvilāso’ nāma. Tattha yatheva lokuttaraṃ jhānanti vuttaṭṭhāne dasa nayā vibhattā, evaṃ maggādīsupi teyeva veditabbā. Iti vīsatiyā ṭhānesu dasa dasa katvā dve nayasatāni vibhattāni honti.
੩੫੮. ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਪਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪੁਨ ਕਤਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਂ ਧੁਰਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਝਾਨਂ ਛਨ੍ਦਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ। ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਇਤਿ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਦ੍ਧਿਕੇ ਦ੍વੇਨਯਸਤਾਨਿ ਛਨ੍ਦਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾਦੀਸੁਪਿ ਦ੍વੇ ਦ੍વੇਤਿ ਨਯਸਹਸ੍ਸੇਨ ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਪਠਮਮਗ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ।
358. Idāni adhipatibhedaṃ dassetuṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tattha chandaṃ dhuraṃ jeṭṭhakaṃ pubbaṅgamaṃ katvā nibbattitaṃ lokuttaraṃ jhānaṃ chandādhipateyyaṃ nāma. Sesesupi eseva nayo. Iti purimasmiṃ suddhike dvenayasatāni chandādhipateyyādīsupi dve dveti nayasahassena bhājetvā paṭhamamaggaṃ dassesi dhammarājā.
ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Paṭhamamaggo niṭṭhito.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਪਾਲ਼ਿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਂ • Lokuttarakusalaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ਪਠਮਮਗ੍ਗવੀਸਤਿਮਹਾਨਯવਣ੍ਣਨਾ • Paṭhamamaggavīsatimahānayavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ਪਠਮਮਗ੍ਗવੀਸਤਿਮਹਾਨਯવਣ੍ਣਨਾ • Paṭhamamaggavīsatimahānayavaṇṇanā
