| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
3. සරණානිවග්‌ගො
3. Saraṇānivaggo
1. පඨමමහානාමසුත්‌තං
1. Paṭhamamahānāmasuttaṃ
1017. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සක්‌කෙසු විහරති කපිලවත්‌ථුස්‌මිං නිග්‍රොධාරාමෙ. අථ ඛො මහානාමො සක්‌කො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො මහානාමො සක්‌කො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉදං, භන්‌තෙ, කපිලවත්‌ථු ඉද්‌ධඤ්‌චෙව ඵීතඤ්‌ච බාහුජඤ්‌ඤං ආකිණ්‌ණමනුස්‌සං සම්‌බාධබ්‍යූහං. සො ඛ්‌වාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං වා පයිරුපාසිත්‌වා මනොභාවනීයෙ වා භික්‌ඛූ සායන්‌හසමයං කපිලවත්‌ථුං පවිසන්‌තො; භන්‌තෙනපි 1 හත්‌ථිනා සමාගච්‌ඡාමි ; භන්‌තෙනපි අස්‌සෙන සමාගච්‌ඡාමි; භන්‌තෙනපි රථෙන සමාගච්‌ඡාමි; භන්‌තෙනපි සකටෙන සමාගච්‌ඡාමි; භන්‌තෙනපි පුරිසෙන සමාගච්‌ඡාමි. තස්‌ස මය්‌හං, භන්‌තෙ, තස්‌මිං සමයෙ මුස්‌සතෙව 2 භගවන්‌තං ආරබ්‌භ සති, මුස්‌සති 3 ධම්‌මං ආරබ්‌භ සති, මුස්‌සති සඞ්‌ඝං ආරබ්‌භ සති. තස්‌ස මය්‌හං, භන්‌තෙ, එවං හොති – ‘ඉමම්‌හි චාහං සමයෙ කාලං කරෙය්‍යං, කා මය්‌හං ගති, කො අභිසම්‌පරායො’’’ති?
1017. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ, bhante, kapilavatthu iddhañceva phītañca bāhujaññaṃ ākiṇṇamanussaṃ sambādhabyūhaṃ. So khvāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ vā payirupāsitvā manobhāvanīye vā bhikkhū sāyanhasamayaṃ kapilavatthuṃ pavisanto; bhantenapi 4 hatthinā samāgacchāmi ; bhantenapi assena samāgacchāmi; bhantenapi rathena samāgacchāmi; bhantenapi sakaṭena samāgacchāmi; bhantenapi purisena samāgacchāmi. Tassa mayhaṃ, bhante, tasmiṃ samaye mussateva 5 bhagavantaṃ ārabbha sati, mussati 6 dhammaṃ ārabbha sati, mussati saṅghaṃ ārabbha sati. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘imamhi cāhaṃ samaye kālaṃ kareyyaṃ, kā mayhaṃ gati, ko abhisamparāyo’’’ti?
‘‘මා භායි, මහානාම, මා භායි, මහානාම! අපාපකං තෙ මරණං භවිස්‌සති අපාපිකා කාලංකිරියා 7. යස්‌ස කස්‌සචි, මහානාම, දීඝරත්‌තං සද්‌ධාපරිභාවිතං චිත්‌තං සීලපරිභාවිතං චිත්‌තං සුතපරිභාවිතං චිත්‌තං චාගපරිභාවිතං චිත්‌තං පඤ්‌ඤාපරිභාවිතං චිත්‌තං, තස්‌ස යො හි ඛ්‌වායං කායො රූපී චාතුමහාභූතිකො 8 මාතාපෙත්‌තිකසම්‌භවො ඔදනකුම්‌මාසූපචයො අනිච්‌චුච්‌ඡාදනපරිමද්‌දනභෙදනවිද්‌ධංසනධම්‌මො. තං ඉධෙව කාකා වා ඛාදන්‌ති ගිජ්‌ඣා වා ඛාදන්‌ති කුලලා වා ඛාදන්‌ති සුනඛා වා ඛාදන්‌ති සිඞ්‌ගාලා 9 වා ඛාදන්‌ති විවිධා වා පාණකජාතා ඛාදන්‌ති; යඤ්‌ච ඛ්‌වස්‌ස චිත්‌තං දීඝරත්‌තං සද්‌ධාපරිභාවිතං…පෙ.… පඤ්‌ඤාපරිභාවිතං තං උද්‌ධගාමි හොති විසෙසගාමි.
‘‘Mā bhāyi, mahānāma, mā bhāyi, mahānāma! Apāpakaṃ te maraṇaṃ bhavissati apāpikā kālaṃkiriyā 10. Yassa kassaci, mahānāma, dīgharattaṃ saddhāparibhāvitaṃ cittaṃ sīlaparibhāvitaṃ cittaṃ sutaparibhāvitaṃ cittaṃ cāgaparibhāvitaṃ cittaṃ paññāparibhāvitaṃ cittaṃ, tassa yo hi khvāyaṃ kāyo rūpī cātumahābhūtiko 11 mātāpettikasambhavo odanakummāsūpacayo aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammo. Taṃ idheva kākā vā khādanti gijjhā vā khādanti kulalā vā khādanti sunakhā vā khādanti siṅgālā 12 vā khādanti vividhā vā pāṇakajātā khādanti; yañca khvassa cittaṃ dīgharattaṃ saddhāparibhāvitaṃ…pe… paññāparibhāvitaṃ taṃ uddhagāmi hoti visesagāmi.
‘‘සෙය්‍යථාපි, මහානාම, පුරිසො සප්‌පිකුම්‌භං වා තෙලකුම්‌භං වා ගම්‌භීරං උදකරහදං ඔගාහිත්‌වා භින්‌දෙය්‍ය. තත්‍ර යා අස්‌ස සක්‌ඛරා වා කඨලා 13 වා සා අධොගාමී අස්‌ස, යඤ්‌ච ඛ්‌වස්‌ස තත්‍ර සප්‌පි වා තෙලං වා තං උද්‌ධගාමි අස්‌ස විසෙසගාමි. එවමෙව ඛො, මහානාම, යස්‌ස කස්‌සචි දීඝරත්‌තං සද්‌ධාපරිභාවිතං චිත්‌තං…පෙ.… පඤ්‌ඤාපරිභාවිතං චිත්‌තං තස්‌ස යො හි ඛ්‌වායං කායො රූපී චාතුමහාභූතිකො මාතාපෙත්‌තිකසම්‌භවො ඔදනකුම්‌මාසූපචයො අනිච්‌චුච්‌ඡාදනපරිමද්‌දනභෙදනවිද්‌ධංසනධම්‌මො තං ඉධෙව කාකා වා ඛාදන්‌ති ගිජ්‌ඣා වා ඛාදන්‌ති කුලලා වා ඛාදන්‌ති සුනඛා වා ඛාදන්‌ති සිඞ්‌ගාලා වා ඛාදන්‌ති විවිධා වා පාණකජාතා ඛාදන්‌ති; යඤ්‌ච ඛ්‌වස්‌ස චිත්‌තං දීඝරත්‌තං සද්‌ධාපරිභාවිතං…පෙ.… පඤ්‌ඤාපරිභාවිතං තං උද්‌ධගාමි හොති විසෙසගාමි. තුය්‌හං ඛො පන, මහානාම, දීඝරත්‌තං සද්‌ධාපරිභාවිතං චිත්‌තං…පෙ.… පඤ්‌ඤාපරිභාවිතං චිත්‌තං . මා භායි, මහානාම , මා භායි, මහානාම! අපාපකං තෙ මරණං භවිස්‌සති, අපාපිකා කාලංකිරියා’’ති. පඨමං.
‘‘Seyyathāpi, mahānāma, puriso sappikumbhaṃ vā telakumbhaṃ vā gambhīraṃ udakarahadaṃ ogāhitvā bhindeyya. Tatra yā assa sakkharā vā kaṭhalā 14 vā sā adhogāmī assa, yañca khvassa tatra sappi vā telaṃ vā taṃ uddhagāmi assa visesagāmi. Evameva kho, mahānāma, yassa kassaci dīgharattaṃ saddhāparibhāvitaṃ cittaṃ…pe… paññāparibhāvitaṃ cittaṃ tassa yo hi khvāyaṃ kāyo rūpī cātumahābhūtiko mātāpettikasambhavo odanakummāsūpacayo aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammo taṃ idheva kākā vā khādanti gijjhā vā khādanti kulalā vā khādanti sunakhā vā khādanti siṅgālā vā khādanti vividhā vā pāṇakajātā khādanti; yañca khvassa cittaṃ dīgharattaṃ saddhāparibhāvitaṃ…pe… paññāparibhāvitaṃ taṃ uddhagāmi hoti visesagāmi. Tuyhaṃ kho pana, mahānāma, dīgharattaṃ saddhāparibhāvitaṃ cittaṃ…pe… paññāparibhāvitaṃ cittaṃ . Mā bhāyi, mahānāma , mā bhāyi, mahānāma! Apāpakaṃ te maraṇaṃ bhavissati, apāpikā kālaṃkiriyā’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1-2. පඨමමහානාමසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-2. Paṭhamamahānāmasuttādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1-2. පඨමමහානාමසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-2. Paṭhamamahānāmasuttādivaṇṇanā
