| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੭. ਪਠਮਮਹਾਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
7. Paṭhamamahāpañhasuttavaṇṇanā
੨੭. ਸਤ੍ਤਮੇ વੁਚ੍ਚੇਥਾਤਿ વੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ। ਦੁਤਿਯਪਦੇਪੀਤਿ ‘‘ਅਨੁਸਾਸਨਿਯਾ વਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਦੁਤਿਯવਾਕ੍ਯੇਪਿ। ਤੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ। ਨ ਚੇવ ਸਮ੍ਪਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਚੇવ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਪਕਾਰੇਹਿ ਗਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਕਥੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਅવਿਸਯੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વਿਘਾਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਰਾਧਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਪਚ੍ਚਯਨਾਮਰੂਪਾਨਂ ਯਾਥਾવਤੋ ਅવਬੋਧੋ ਏવ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਪવੇਦਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਆਰਾਧਨਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾવਪવੇਦਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤੋਸਨਂ।
27. Sattame vuccethāti vucceyya. Dutiyapadepīti ‘‘anusāsaniyā vā anusāsani’’nti evaṃ dutiyavākyepi. Te kira bhikkhū. Na ceva sampāyissantīti na ceva sammadeva pakārehi gahessanti ñāpessanti. Tenāha ‘‘sampādetvā kathetuṃ na sakkhissantī’’ti. Yasmā avisaye pañhaṃ pucchitā honti, tasmā vighātaṃ āpajjissantīti yojanā. Aññathā ārādhanaṃ nāma natthīti iminā sapaccayanāmarūpānaṃ yāthāvato avabodho eva ito bāhirakānaṃ natthi, kuto pavedanāti dasseti. Ārādhananti yāthāvapavedanena cittassa paritosanaṃ.
ਏਕੋ ਪਞ੍ਹੋਤਿ ਏਕੋ ਪਞ੍ਹਮਗ੍ਗੋ, ਏਕਂ ਪਞ੍ਹਗવੇਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਕੋ ਉਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਏਕਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨਂ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤવਚਨਂ। વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨਂ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਕਥਨਂ। ਹੇਤੁਨਾਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਤવਨ੍ਤਤੋ ਅਨਚ੍ਚਨ੍ਤਿਕਤੋ ਤਾવਕਾਲਿਕਤੋ ਨਿਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿ ਏવਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਥਾ ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਏਤਰਹਿ, ਏવਂ ਅਤੀਤੇ ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖਯਧਮ੍ਮਾ વਯਧਮ੍ਮਾ વਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇਸੁ ਨਯੇਨ।
Eko pañhoti eko pañhamaggo, ekaṃ pañhagavesananti attho. Eko uddesoti ekaṃ uddisanaṃ atthassa saṃkhittavacanaṃ. Veyyākaraṇanti niddisanaṃ atthassa vivaritvā kathanaṃ. Hetunāti ‘‘antavantato anaccantikato tāvakālikato niccappaṭikkhepato’’ti evamādinā nayena yathā ime saṅkhārā etarahi, evaṃ atīte anāgate ca aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammāti atītānāgatesu nayena.
ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨવਸੇਸਾ ਸਤ੍ਤਾ। ਤੇ ਪਨ ਭવਭੇਦਤੋ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇવ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮਭવਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ । ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਉਰਸਿਲੋਮੋ’’ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਹਾਰਤੋ ਠਿਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ। ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ વਾ ਠਿਤਿ, ਆਹਾਰੋ ਠਿਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਏવਂ વਾ ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਸવਿਗ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਿਤਿਕਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਹੇਤ੍ਥ ਆਹਾਰਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਯਮਾਹਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੩੨) વਿਯ। ਏવਞ੍ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮੋ। ਤੇਨਾਹੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧ વੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡવਣ੍ਣਨਾ; વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੧੩੬)। ਯਦਿ ਏવਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਦੇਸਨਾਤਿ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ। ਤੇਨੇવਾਹ – ‘‘ਏਕਧਮ੍ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ વਿਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ વਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾવੀ ਸਮ੍ਮਦਤ੍ਥਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਹੋਤਿ। ਕਤਮਸ੍ਮਿਂ ਏਕਧਮ੍ਮੇ? ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ। ਯ੍વਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਥਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਆਹਾਰਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਆਹਾਰੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮੋ।
Sabbe sattāti anavasesā sattā. Te pana bhavabhedato saṅkhepeneva bhinditvā dassento ‘‘kāmabhavādīsū’’tiādimāha . Byadhikaraṇānampi bāhiratthasamāso hoti yathā ‘‘urasilomo’’ti āha ‘‘āhārato ṭhiti etesanti āhāraṭṭhitikā’’ti. Tiṭṭhati etenāti vā ṭhiti, āhāro ṭhiti etesanti āhāraṭṭhitikāti evaṃ vā ettha samāsaviggaho daṭṭhabbo. Āhāraṭṭhitikāti paccayaṭṭhitikā, paccayāyattavuttikāti attho. Paccayattho hettha āhārasaddo ‘‘ayamāhāro anuppannassa vā kāmacchandassa uppādāyā’’tiādīsu (saṃ. ni. 4.232) viya. Evañhi ‘‘sabbe sattā’’ti iminā asaññasattā pariggahitā honti. Sā panāyaṃ āhāraṭṭhitikatā nippariyāyato saṅkhāradhammo. Tenāhu aṭṭhakathācariyā ‘‘āhāraṭṭhitikāti āgataṭṭhāne saṅkhāraloko veditabbo’’ti (pārā. aṭṭha. 1.1 verañjakaṇḍavaṇṇanā; visuddhi. 1.136). Yadi evaṃ ‘‘sabbe sattā’’ti idaṃ kathanti? Puggalādhiṭṭhānadesanāti nāyaṃ doso. Tenevāha – ‘‘ekadhamme, bhikkhave, bhikkhu sammā nibbindamāno sammā virajjamāno sammā vimuccamāno sammā pariyantadassāvī sammadatthaṃ abhisamecca diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamasmiṃ ekadhamme? Sabbe sattā āhāraṭṭhitikā’’ti. Yvāyaṃ puggalādhiṭṭhānāya kathāya sabbesaṃ saṅkhārānaṃ paccayāyattavuttitāya āhārapariyāyena sāmaññato paccayadhammo vutto, ayaṃ āhāro nāma eko dhammo.
ਚੋਦਕੋ વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਯਾਥਾવਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਜ੍ਝਮਾਨੋ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਨੀਤਤ੍ਥਤੋ ਦਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਚਨਮਤ੍ਤੇ ਠਤ੍વਾ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚੋਦੇਤਿ। ਆਚਰਿਯੋ ਅવਿਪਰੀਤਂ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਥਂ ਪવੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਝਾਨਂ ਆਹਾਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕવੋਕਾਰਭવਾવਹਂ ਸਞ੍ਞਾਯ વਿਰਜ੍ਜਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਰੂਪਾવਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨਾਹਾਰਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਅਸਞ੍ਞਭવੇ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਆਹਾਰਾਨਂ ਅਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਇਦਂ ਸਾਸਨੇ ਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਸੇਸਤੋ ਆਹਾਰਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿ ਤੇਯੇવ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਦੋਸਮਾਪਨ੍ਨੋ। ਅਥ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੋ ਆਹਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਇਮਾਯ ਆਹਾਰਪਾਲ਼ਿਯਾ વਿਰੋਧੋ ਆਪਨ੍ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ। ‘‘ਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ વਿવਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਾਦੀਨਂ ਓਜਟ੍ਠਮਕਰੂਪਾਹਰਣਾਦਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਆਹਾਰਭਾવੋ। ਯਥਾ ਹਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ ਓਜਟ੍ਠਮਕਰੂਪਾਹਰਣੇਨ ਰੂਪਕਾਯਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ વੇਦਨਾਦਿਆਹਰਣੇਨ ਨਾਮਕਾਯਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਿ ਜਨਕਭਾવੇ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਭਾવੋ ਓਜਾਦੀਸੁ ਸਾਤਿਸਯੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਮੁਖ੍ਯੋ ਆਹਾਰਟ੍ਠੋਤਿ ਤੇ ਏવ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਆਹਾਰਲਕ੍ਖਣਾ ਧਮ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਾ।
Codako vuttampi atthaṃ yāthāvato appaṭivijjhamāno neyyatthaṃ suttapadaṃ nītatthato dahanto ‘‘sabbe sattā’’ti vacanamatte ṭhatvā ‘‘nanu cā’’tiādinā codeti. Ācariyo aviparītaṃ tattha yathādhippetamatthaṃ pavedento ‘‘na virujjhatī’’ti vatvā ‘‘tesañhi jhānaṃ āhāro hotī’’ti āha. Jhānanti ekavokārabhavāvahaṃ saññāya virajjanavasena pavattarūpāvacaracatutthajjhānaṃ. Pāḷiyaṃ pana ‘‘anāhārā’’ti vacanaṃ asaññabhave catunnaṃ āhārānaṃ abhāvaṃ sandhāya vuttaṃ, na paccayāhārassa abhāvato. Evaṃ santepīti idaṃ sāsane yesu dhammesu visesato āhārasaddo niruḷho, ‘‘āhāraṭṭhitikā’’ti ettha yadi teyeva gayhanti, abyāpitadosamāpanno. Atha sabbopi paccayadhammo āhāroti adhippeto, imāya āhārapāḷiyā virodho āpannoti dassetuṃ āraddhaṃ. ‘‘Na virujjhatī’’ti yenādhippāyena vuttaṃ, taṃ vivaranto ‘‘etasmiñhi sutte’’tiādimāha. Kabaḷīkārāhārādīnaṃ ojaṭṭhamakarūpāharaṇādi nippariyāyena āhārabhāvo. Yathā hi kabaḷīkārāhāro ojaṭṭhamakarūpāharaṇena rūpakāyaṃ upatthambhenti, evaṃ phassādayo vedanādiāharaṇena nāmakāyaṃ upatthambheti, tasmā satipi janakabhāve upatthambhakabhāvo ojādīsu sātisayo labbhamāno mukhyo āhāraṭṭhoti te eva nippariyāyena āhāralakkhaṇā dhammā vuttā.
ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਆਹਾਰੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬੋ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਆਹਰਤੀਤਿ ਇਮਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਲਭਤੀਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ। ਇਦਾਨਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨੇવਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰੋ। ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋਪਿ ਗਹਿਤੋવ ਹੋਤੀਤਿ ਯਾવਤਾ ਸੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾવੇਨੇવ ਜਨਕੋ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕੋ ਚ ਹੁਤ੍વਾ ਤਂ ਤਂ ਫਲਂ ਆਹਰਤੀਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ।
Idhāti imasmiṃ sutte pariyāyena paccayo āhāroti vutto, sabbo paccayadhammo attano phalaṃ āharatīti imaṃ pariyāyaṃ labhatīti. Tenāha ‘‘sabbadhammānañhī’’tiādi. Tattha sabbadhammānanti sabbesaṃ saṅkhatadhammānaṃ. Idāni yathāvuttamatthaṃ suttena samatthetuṃ ‘‘tenevāhā’’tiādi vuttaṃ. Ayanti paccayāhāro. Nippariyāyāhāropi gahitova hotīti yāvatā sopi paccayabhāveneva janako upatthambhako ca hutvā taṃ taṃ phalaṃ āharatīti vattabbataṃ labhatīti.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋਤਿ ਦ੍વੀਸੁ ਆਹਾਰੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞਭવੇ ਯਦਿਪਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋ ਪਨ ਲਬ੍ਭਤੇવ। ਇਦਾਨਿ ਤਮੇવਤ੍ਥਂ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਿਤ੍ਥਕਰਮਤਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਝਾਨਭਾવਨਾਯ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਾਸਨਿਕਾ ਤਾਦਿਸਂ ਝਾਨਂ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿવਿਸੇਸੇ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਞ੍ਞਾવਿਰਾਗਾવਿਰਾਗੇਸੁ ਆਦੀਨવਾਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਿਨੋવ ਹੁਤ੍વਾ ਅਸਞ੍ਞਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਕ੍ਖਣਭੂਮਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਾਸਨਿਕਾ। વਾਯੋਕਸਿਣੇ ਪਰਿਕ੍ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾਤਿ વਾਯੋਕਸਿਣੇ ਪਠਮਾਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਝਾਨਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਚਿਣ੍ਣવਸੀ ਹੁਤ੍વਾ ਤਤੋ વੁਟ੍ਠਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਾਯ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ’’ਤਿ।
Tatthāti pariyāyāhāro, nippariyāyāhāroti dvīsu āhāresu asaññabhave yadipi nippariyāyāhāro na labbhati, pariyāyāhāro pana labbhateva. Idāni tamevatthaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘anuppanne hi buddhe’’tiādi vuttaṃ. Uppanne buddhe titthakaramatanissitānaṃ jhānabhāvanāya asijjhanato ‘‘anuppanne buddhe’’ti vuttaṃ. Sāsanikā tādisaṃ jhānaṃ na nibbattentīti ‘‘titthāyatane pabbajitā’’ti vuttaṃ. Titthiyā hi upapattivisese vimuttisaññino saññāvirāgāvirāgesu ādīnavānisaṃsadassinova hutvā asaññasamāpattiṃ nibbattetvā akkhaṇabhūmiyaṃ uppajjanti, na sāsanikā. Vāyokasiṇe parikkammaṃ katvāti vāyokasiṇe paṭhamādīni tīṇi jhānāni nibbattetvā tatiyajjhāne ciṇṇavasī hutvā tato vuṭṭhāya catutthajjhānādhigamāya parikammaṃ katvā. Tenevāha ‘‘catutthajjhānaṃ nibbattetvā’’ti.
ਕਸ੍ਮਾ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੬੮-੭੩; ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਅਭਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੬੮-੭੩) ਪਨੇਤ੍ਥ વਾਯੋਕਸਿਣੇਯੇવ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? વੁਚ੍ਚਤੇ, ਯਥੇવ ਹਿ ਰੂਪਪਟਿਭਾਗਭੂਤੇਸੁ ਕਸਿਣવਿਸੇਸੇਸੁ ਰੂਪવਿਭਾવਨੇਨ ਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਸੇਸੋ ਸਚ੍ਛਿਕਰੀਯਤਿ, ਏવਂ ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤવਿਗ੍ਗਹਤਾਯ ਅਰੂਪਪਟਿਭਾਗਭੂਤੇ ਕਸਿਣવਿਸੇਸੇ ਅਰੂਪવਿਭਾવਨੇਨ ਅਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾ ਸਙ੍ਖਾਤੋ ਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਸੇਸੋ ਅਧਿਗਮੀਯਤੀਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਞ੍ਞਾ ਰੋਗੋ, ਸਞ੍ਞਾ ਗਣ੍ਡੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੨੪), ‘‘ਧਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਧਿ વਤੇਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਨਯੇਨ ਅਰੂਪਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਆਦੀਨવਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਦਭਾવੇ ਚ ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਭਾવਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਅਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾ। ਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਚਾਰੇਨ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ વਿਸੇਸੇਨ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਂ। ਯਦਿ ਏવਂ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਕਸਿਣੇਪੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਰੂਪਪਟਿਭਾਗਤਾ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਇਚ੍ਛਿਤਮੇવੇਤਂ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅવਚਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਭਾવੇਨ। ਯਥਾ ਹਿ ਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾ વਿਰਜ੍ਜਨੀਯਧਮ੍ਮਾਭਾવਮਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ, વਿਰਜ੍ਜਨੀਯਧਮ੍ਮਪਰਿਭਾਸਭੂਤੇ ਚ વਿਸਯવਿਸੇਸੇ ਪਾਤੁਭવਤਿ, ਏવਂ ਅਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾਪੀਤਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਨ ਕੋਚਿ વਿਰੋਧੋ। ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹੇવ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਤੇਸਞ੍ਚ વਿਸਯਪਥੇ ਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸੇવ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿવਨ੍ਤੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥੇਯੇવ ਭੂਤਕਸਿਣੇ ਅਰੂਪવਿਰਾਗਭਾવਨਾਪਰਿਕਮ੍ਮਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਕਿਞ੍ਚ વਣ੍ਣਕਸਿਣੇਸੁ વਿਯ ਪੁਰਿਮਭੂਤਕਸਿਣਤ੍ਤਯੇਪਿ વਣ੍ਣਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਯਾવ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲੋਕવੋਹਾਰਾਨੁਰੋਧੇਨੇવ ਪવਤ੍ਤਿਤੋ। ਏવਞ੍ਚ ਕਤ੍વਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੫੭) ਪਥવੀਕਸਿਣਸ੍ਸ ਆਦਾਸਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲੂਪਮવਚਨਞ੍ਚ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਪਨ ਭੂਤਕਸਿਣਂ ਭੂਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਯਮੇવ ਝਾਨਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾવਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇવਂ ਅਰੂਪਪਟਿਭਾਗਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ વਾਯੋਕਸਿਣੇਯੇવ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Kasmā (dī. ni. ṭī. 1.68-73; dī. ni. abhi. ṭī. 1.68-73) panettha vāyokasiṇeyeva parikammaṃ vuttanti? Vuccate, yatheva hi rūpapaṭibhāgabhūtesu kasiṇavisesesu rūpavibhāvanena rūpavirāgabhāvanāsaṅkhāto arūpasamāpattiviseso sacchikarīyati, evaṃ aparibyattaviggahatāya arūpapaṭibhāgabhūte kasiṇavisese arūpavibhāvanena arūpavirāgabhāvanā saṅkhāto rūpasamāpattiviseso adhigamīyatīti. Ettha ca ‘‘saññā rogo, saññā gaṇḍo’’tiādinā (ma. ni. 3.24), ‘‘dhi cittaṃ, dhi vatetaṃ citta’’ntiādinā ca nayena arūpappavattiyā ādīnavadassanena tadabhāve ca santapaṇītabhāvasanniṭṭhānena rūpasamāpattiyā abhisaṅkharaṇaṃ arūpavirāgabhāvanā. Rūpavirāgabhāvanā pana saddhiṃ upacārena arūpasamāpattiyo, tatthāpi visesena paṭhamāruppajjhānaṃ. Yadi evaṃ ‘‘paricchinnākāsakasiṇepī’’ti vattabbaṃ, tassāpi arūpapaṭibhāgatā labbhatīti? Icchitamevetaṃ, kesañci avacanaṃ panettha pubbācariyehi aggahitabhāvena. Yathā hi rūpavirāgabhāvanā virajjanīyadhammābhāvamattena parinipphannā, virajjanīyadhammaparibhāsabhūte ca visayavisese pātubhavati, evaṃ arūpavirāgabhāvanāpīti vuccamāne na koci virodho. Titthiyeheva pana tassā samāpattiyā paṭipajjitabbatāya tesañca visayapathe sūpanibandhanasseva tassa jhānassa paṭipattito diṭṭhivantehi pubbācariyehi catuttheyeva bhūtakasiṇe arūpavirāgabhāvanāparikammaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Kiñca vaṇṇakasiṇesu viya purimabhūtakasiṇattayepi vaṇṇappaṭicchāyāva paṇṇatti ārammaṇaṃ jhānassa lokavohārānurodheneva pavattito. Evañca katvā visuddhimagge (visuddhi. 1.57) pathavīkasiṇassa ādāsacandamaṇḍalūpamavacanañca samatthitaṃ hoti, catutthaṃ pana bhūtakasiṇaṃ bhūtappaṭicchāyameva jhānassa gocarabhāvaṃ gacchatīti tassevaṃ arūpapaṭibhāgatā yuttāti vāyokasiṇeyeva parikammaṃ vuttanti veditabbaṃ.
ਧੀਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਿ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਮਿ। ਧਿ વਤੇਤਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਂ વਤ ਹੋਤੁ। વਤਾਤਿ ਸਮ੍ਭਾવਨੇ। ਤੇਨ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ ਸਮ੍ਭਾવੇਨ੍ਤੋ વਦਤਿ। ਨਾਮਾਤਿ ਚ ਸਮ੍ਭਾવਨੇ ਏવ। ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾવਂ ਸਮ੍ਭਾવੇਤਿ। ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾવਾਭਾવੇਸੁ ਆਦੀਨવਾਨਿਸਂਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਖਨ੍ਤਿਂ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾવੋ ਏવ ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੂਤਿ ਇਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਂ ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਭਿਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ। ਤਥਾ ਭਾવਿਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਾ। ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸੇવ ਤਥਾ ਝਾਨਭਾવਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’ਤਿ। ਪਣਿਹਿਤੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਕਾਲੇ ਠਪਿਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਯਦਿ ਠਾਨਾਦਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਮ੍ਮਬਲੇਨ, ਯਾવ ਭੇਦਾ ਤੇਨੇવਾਕਾਰੇਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਏવਰੂਪਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਏવਂ ਅਚੇਤਨਾਨਮ੍ਪਿ। ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਗੇવ ਸਚੇਤਨਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਕਥਂ ਪਨ ਅਚੇਤਨਾਨਂ ਨੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਕਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤੇਨ ਨ ਕੇવਲਮਾਗਮੋਯੇવ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਾવ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਤੋ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ।
Dhīti jigucchanatthe nipāto, tasmā dhi cittanti cittaṃ jigucchāmi. Dhi vatetaṃ cittanti etaṃ mama cittaṃ jigucchitaṃ vata hotu. Vatāti sambhāvane. Tena jigucchanaṃ sambhāvento vadati. Nāmāti ca sambhāvane eva. Tena cittassa abhāvaṃ sambhāveti. Cittassa bhāvābhāvesu ādīnavānisaṃse dassetuṃ ‘‘cittañhī’’tiādi vuttaṃ. Khantiṃ ruciṃ uppādetvāti cittassa abhāvo eva sādhu suṭṭhūti imaṃ diṭṭhinijjhānakkhantiṃ tattha ca abhiruciṃ uppādetvā. Tathā bhāvitassa jhānassa ṭhitibhāgiyabhāvappattiyā aparihīnajjhānā. Titthāyatane pabbajitasseva tathā jhānabhāvanā hotīti āha ‘‘manussaloke’’ti. Paṇihito ahosīti maraṇassa āsannakāle ṭhapito ahosi. Yadi ṭhānādinā ākārena nibbatteyya kammabalena, yāva bhedā tenevākārena tiṭṭheyyāti āha ‘‘tena iriyāpathenā’’tiādi. Evarūpānampīti evaṃ acetanānampi. Pi-saddena pageva sacetanānanti dasseti. Kathaṃ pana acetanānaṃ nesaṃ paccayāhārassa upakappananti codanaṃ sandhāya tattha nidassanaṃ dassento ‘‘yathā’’tiādimāha. Tena na kevalamāgamoyeva, ayamettha yuttīti dasseti. Tāva tiṭṭhantīti ukkaṃsato pañca mahākappasatāni tiṭṭhanti.
ਯੇ ਉਟ੍ਠਾਨવੀਰਿਯੇਨ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਮਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਲਭਿਤ੍વਾ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવਿਨੋ। ਯੇ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲਮੇવ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવਿਨੋ। ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਪਨ ਨੇવ ਉਟ੍ਠਾਨવੀਰਿਯવਸੇਨ ਜੀવਿਕਕਪ੍ਪਨਂ, ਪੁਞ੍ਞਫਲਸ੍ਸ ਪਨ ਲੇਸੋਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇ ਪਨ ਨੇਰਯਿਕਾ…ਪੇ॰… ਜੀવੀਤਿ વੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਹਰਣੇਨ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਆਹਾਰੋਤਿ વੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਫਲਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਕਿਂ ਪਞ੍ਚ ਆਹਾਰਾ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤਿ। ਆਚਰਿਯੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ‘‘ਸਿਯਾ ਤવ ਚੋਦਨਾ ਅવਸਰਾ, ਸਾ ਪਨ ਏਤ੍ਥ ਅਨવਸਰਾ’’ਤਿ ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਚ, ਨ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਇਦਂ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰਸ੍ਸੇવ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਨੁ ਪਚ੍ਚਯੋ ਆਹਾਰੋ’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਆਹਾਰੋਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ। ਇਦਾਨਿ વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
Ye uṭṭhānavīriyena divasaṃ vītināmetvā tassa nissandaphalamattaṃ kiñcideva labhitvā jīvikaṃ kappenti, te uṭṭhānaphalūpajīvino. Ye pana attano puññaphalameva upajīvanti, te puññaphalūpajīvino. Nerayikānaṃ pana neva uṭṭhānavīriyavasena jīvikakappanaṃ, puññaphalassa pana lesopi natthīti vuttaṃ ‘‘ye pana nerayikā…pe… jīvīti vuttā’’ti. Paṭisandhiviññāṇassa āharaṇena manosañcetanā āhāroti vuttā, na yassa kassaci phalassāti adhippāyena ‘‘kiṃ pañca āhārā atthī’’ti codeti. Ācariyo nippariyāyāhāre adhippete ‘‘siyā tava codanā avasarā, sā pana ettha anavasarā’’ti ca dassento ‘‘pañca, na pañcāti idaṃ na vattabba’’nti vatvā pariyāyāhārasseva panettha adhippetabhāvaṃ dassento ‘‘nanu paccayo āhāro’ti vuttameta’’nti āha. Tasmāti yassa kassaci paccayassa āhāroti icchitattā. Idāni vuttamevatthaṃ pāḷiyā samatthento ‘‘yaṃ sandhāyā’’tiādimāha.
ਮੁਖ੍ਯਾਹਾਰવਸੇਨਪਿ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਂ…ਪੇ॰… ਸਾਧੇਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਦਿ ਏવਂ ਨੇਰਯਿਕਾ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦਿਨੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਖੇਲ਼ੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਯੋਤਿ ਤਯੋ ਅਰੂਪਾਹਾਰਾ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ। ਅવਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅવਸੇਸਾਨਂ ਕਾਮਭવਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਨਂ। ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣੋਤਿ।
Mukhyāhāravasenapi nerayikānaṃ āhāraṭṭhitikataṃ dassetuṃ ‘‘kabaḷīkārāhāraṃ…pe… sādhetī’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ nerayikā sukhappaṭisaṃvedinopi hontīti? Noti dassetuṃ ‘‘kheḷo hī’’tiādi vuttaṃ. Tayoti tayo arūpāhārā kabaḷīkārāhārassa abhāvato. Avasesānanti asaññasattehi avasesānaṃ kāmabhavādīsu nibbattasattānaṃ. Paccayāhāro hi sabbesaṃ sādhāraṇoti.
ਪਠਮਮਹਾਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭhamamahāpañhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੭. ਪਠਮਮਹਾਪਞ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Paṭhamamahāpañhāsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੭. ਪਠਮਮਹਾਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Paṭhamamahāpañhasuttavaṇṇanā
