Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
9. පඨමමරණස්සතිසුත්තං
9. Paṭhamamaraṇassatisuttaṃ
19. එකං සමයං භගවා නාතිකෙ 1 විහරති ගිඤ්ජකාවසථෙ. තත්ර ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘භික්ඛවො’’ති . ‘‘භදන්තෙ’’ති තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච – ‘‘මරණස්සති, භික්ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා. භාවෙථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, මරණස්සති’’න්ති?
19. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 2 viharati giñjakāvasathe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti . ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘maraṇassati, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā. Bhāvetha no tumhe, bhikkhave, maraṇassati’’nti?
එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහං ඛො, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති. ‘‘යථා කථං පන ත්වං, භික්ඛු, භාවෙසි මරණස්සති’’න්ති? ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ , එවං හොති – ‘අහො වතාහං රත්තින්දිවං ජීවෙය්යං, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante , evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
අඤ්ඤතරොපි ඛො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහම්පි ඛො, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති. ‘‘යථා කථං පන ත්වං, භික්ඛු, භාවෙසි මරණස්සති’’න්ති? ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, එවං හොති – ‘අහො වතාහං දිවසං ජීවෙය්යං, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
අඤ්ඤතරොපි ඛො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහම්පි ඛො, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති. ‘‘යථා කථං පන ත්වං, භික්ඛු, භාවෙසි මරණස්සති’’න්ති ? ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, එවං හොති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං එකපිණ්ඩපාතං භුඤ්ජාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti ? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
අඤ්ඤතරොපි ඛො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහම්පි ඛො, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති. ‘‘යථා කථං පන ත්වං, භික්ඛු, භාවෙසි මරණස්සති’’න්ති? ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, එවං හොති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං චත්තාරො පඤ්ච ආලොපෙ සඞ්ඛාදිත්වා 3 අජ්ඣොහරාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā 4 ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
අඤ්ඤතරොපි ඛො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහම්පි ඛො, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති. ‘‘යථා කථං පන ත්වං, භික්ඛු, භාවෙසි මරණස්සති’’න්ති? ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, එවං හොති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං එකං ආලොපං සඞ්ඛාදිත්වා 5 අජ්ඣොහරාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā 6 ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
අඤ්ඤතරොපි ඛො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහම්පි ඛො, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති. ‘‘යථා කථං පන ත්වං, භික්ඛු, භාවෙසි මරණස්සති’’න්ති? ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ , එවං හොති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං අස්සසිත්වා වා පස්සසාමි පස්සසිත්වා වා අස්සසාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, භාවෙමි මරණස්සති’’න්ති.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante , evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
එවං වුත්තෙ භගවා තෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘යො චායං 7, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවං මරණස්සතිං භාවෙති – ‘අහො වතාහං රත්තින්දිවං ජීවෙය්යං, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’’’ති.
Evaṃ vutte bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘yo cāyaṃ 8, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’’’ti.
‘‘යො චායං 9, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවං මරණස්සතිං භාවෙති – ‘අහො වතාහං දිවසං ජීවෙය්යං, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’’’ති.
‘‘Yo cāyaṃ 10, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’’’ti.
‘‘යො චායං, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවං මරණස්සතිං භාවෙති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං එකපිණ්ඩපාතං භුඤ්ජාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’’’ති.
‘‘Yo cāyaṃ, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’’’ti.
‘‘යො චායං, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවං මරණස්සතිං භාවෙති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං චත්තාරො පඤ්ච ආලොපෙ සඞ්ඛාදිත්වා අජ්ඣොහරාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං , බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. ඉමෙ වුච්චන්ති, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ පමත්තා විහරන්ති දන්ධං මරණස්සතිං භාවෙන්ති ආසවානං ඛයාය.
‘‘Yo cāyaṃ, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ , bahu vata me kataṃ assā’ti. Ime vuccanti, bhikkhave, bhikkhū pamattā viharanti dandhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya.
‘‘යො ච ඛ්වායං 11, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවං මරණස්සතිං භාවෙති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං එකං ආලොපං සඞ්ඛාදිත්වා අජ්ඣොහරාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’’’ති.
‘‘Yo ca khvāyaṃ 12, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’’’ti.
‘‘යො චායං, භික්ඛවෙ, භික්ඛු එවං මරණස්සතිං භාවෙති – ‘අහො වතාහං තදන්තරං ජීවෙය්යං යදන්තරං අස්සසිත්වා වා පස්සසාමි පස්සසිත්වා වා අස්සසාමි, භගවතො සාසනං මනසි කරෙය්යං, බහු වත මෙ කතං අස්සා’ති. ඉමෙ වුච්චන්ති, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ අප්පමත්තා විහරන්ති තික්ඛං මරණස්සතිං භාවෙන්ති ආසවානං ඛයාය.
‘‘Yo cāyaṃ, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Ime vuccanti, bhikkhave, bhikkhū appamattā viharanti tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya.
‘‘තස්මාතිහ , භික්ඛවෙ, එවං සික්ඛිතබ්බං – ‘අප්පමත්තා විහරිස්සාම, තික්ඛං මරණස්සතිං භාවෙස්සාම ආසවානං ඛයායා’ති. එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බ’’න්ති. නවමං.
‘‘Tasmātiha , bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘appamattā viharissāma, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāvessāma āsavānaṃ khayāyā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (අට්ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. පඨමමරණස්සතිසුත්තවණ්ණනා • 9. Paṭhamamaraṇassatisuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 9. පඨමමරණස්සතිසුත්තවණ්ණනා • 9. Paṭhamamaraṇassatisuttavaṇṇanā