Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൩. പഠമമരണസ്സതിസുത്തം
3. Paṭhamamaraṇassatisuttaṃ
൭൩. ഏകം സമയം ഭഗവാ നാതികേ 1 വിഹരതി ഗിഞ്ജകാവസഥേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി . ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘മരണസ്സതി, ഭിക്ഖവേ, ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ മഹപ്ഫലാ ഹോതി മഹാനിസംസാ അമതോഗധാ അമതപരിയോസാനാ. ഭാവേഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, മരണസ്സതി’’ന്തി.
73. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 2 viharati giñjakāvasathe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti . ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘maraṇassati, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā. Bhāvetha no tumhe, bhikkhave, maraṇassati’’nti.
ഏവം വുത്തേ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹം ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം രത്തിന്ദിവം ജീവേയ്യം , ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു 3 വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ , bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu 4 vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം ദിവസം ജീവേയ്യം, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം ഉപഡ്ഢദിവസം ജീവേയ്യം, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ upaḍḍhadivasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി . ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ഏകപിണ്ഡപാതം ഭുഞ്ജാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti . ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം , ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ഉപഡ്ഢപിണ്ഡപാതം ഭുഞ്ജാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ , bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ upaḍḍhapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ചത്താരോ പഞ്ച ആലോപേ സങ്ഖാദിത്വാ 5 അജ്ഝോഹരാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā 6 ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ഏകം ആലോപം സങ്ഖാദിത്വാ 7 അജ്ഝോഹരാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā 8 ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
അഞ്ഞതരോപി ഖോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി. ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഭാവേസി മരണസ്സതി’’ന്തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം അസ്സസിത്വാ വാ പസ്സസാമി, പസ്സസിത്വാ വാ അസ്സസാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ ഭാവേമി മരണസ്സതി’’ന്തി.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi, passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante bhāvemi maraṇassati’’nti.
ഏവം വുത്തേ ഭഗവാ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘യ്വായം 9, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം രത്തിന്ദിവം ജീവേയ്യം, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. യോ ചായം 10, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം ദിവസം ജീവേയ്യം, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി; യോ ചായം 11, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം ഉപഡ്ഢദിവസം ജീവേയ്യം, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. യോ ചായം 12, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ഏകപിണ്ഡപാതം ഭുഞ്ജാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി; യോ ചായം 13, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ഉപഡ്ഢപിണ്ഡപാതം ഭുഞ്ജാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. യോ ചായം 14, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ചത്താരോ പഞ്ച ആലോപേ സങ്ഖാദിത്വാ അജ്ഝോഹരാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി – ഇമേ വുച്ചന്തി, ഭിക്ഖവേ, ‘ഭിക്ഖൂ പമത്താ വിഹരന്തി, ദന്ധം മരണസ്സതിം ഭാവേന്തി ആസവാനം ഖയായ’’’.
Evaṃ vutte bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘yvāyaṃ 15, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 16, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti; yo cāyaṃ 17, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ upaḍḍhadivasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 18, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti; yo cāyaṃ 19, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ upaḍḍhapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 20, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti – ime vuccanti, bhikkhave, ‘bhikkhū pamattā viharanti, dandhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya’’’.
‘‘യോ ച ഖ്വായം 21, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം ഏകം ആലോപം സങ്ഖാദിത്വാ അജ്ഝോഹരാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി. യോ ചായം 22, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഏവം മരണസ്സതിം ഭാവേതി – ‘അഹോ വതാഹം തദന്തരം ജീവേയ്യം യദന്തരം അസ്സസിത്വാ വാ പസ്സസാമി, പസ്സസിത്വാ വാ അസ്സസാമി, ഭഗവതോ സാസനം മനസി കരേയ്യം, ബഹു വത മേ കതം അസ്സാ’തി – ഇമേ വുച്ചന്തി, ഭിക്ഖവേ, ‘ഭിക്ഖൂ അപ്പമത്താ വിഹരന്തി, തിക്ഖം മരണസ്സതിം ഭാവേന്തി ആസവാനം ഖയായ’’’.
‘‘Yo ca khvāyaṃ 23, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 24, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi, passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti – ime vuccanti, bhikkhave, ‘bhikkhū appamattā viharanti, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya’’’.
‘‘തസ്മാതിഹ, ഭിക്ഖവേ, ഏവം സിക്ഖിതബ്ബം – ‘അപ്പമത്താ വിഹരിസ്സാമ, തിക്ഖം മരണസ്സതിം ഭാവയിസ്സാമ ആസവാനം ഖയായാ’തി. ഏവഞ്ഹി വോ, ഭിക്ഖവേ, സിക്ഖിതബ്ബ’’ന്തി. തതിയം.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘appamattā viharissāma, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāvayissāma āsavānaṃ khayāyā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩-൯. മരണസ്സതിസുത്തദ്വയാദിവണ്ണനാ • 3-9. Maraṇassatisuttadvayādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧-൧൦. സദ്ധാസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-10. Saddhāsuttādivaṇṇanā