| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
5. පඨමමෙත්‌තාසුත්‌තං
5. Paṭhamamettāsuttaṃ
125. ‘‘චත්‌තාරොමෙ, භික්‌ඛවෙ, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්‌වා විහරති, තථා දුතියං තථා තතියං තථා චතුත්‌ථං. ඉති උද්‌ධමධො තිරියං සබ්‌බධි සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තං ලොකං මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්‌ගතෙන අප්‌පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්‌ජෙන ඵරිත්‌වා විහරති. සො තදස්‌සාදෙති, තං නිකාමෙති, තෙන ච විත්‌තිං ආපජ්‌ජති. තත්‌ථ ඨිතො තදධිමුත්‌තො තබ්‌බහුලවිහාරී අපරිහීනො කාලං කුරුමානො බ්‍රහ්‌මකායිකානං දෙවානං සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජති. බ්‍රහ්‌මකායිකානං, භික්‌ඛවෙ, දෙවානං කප්‌පො ආයුප්‌පමාණං. තත්‌ථ පුථුජ්‌ජනො යාවතායුකං ඨත්‌වා යාවතකං තෙසං දෙවානං ආයුප්‌පමාණං තං සබ්‌බං ඛෙපෙත්‌වා නිරයම්‌පි ගච්‌ඡති තිරච්‌ඡානයොනිම්‌පි ගච්‌ඡති පෙත්‌තිවිසයම්‌පි ගච්‌ඡති. භගවතො පන සාවකො තත්‌ථ යාවතායුකං ඨත්‌වා යාවතකං තෙසං දෙවානං ආයුප්‌පමාණං තං සබ්‌බං ඛෙපෙත්‌වා තස්‌මිංයෙව භවෙ පරිනිබ්‌බායති. අයං ඛො , භික්‌ඛවෙ, විසෙසො අයං අධිප්‌පයාසො ඉදං නානාකරණං සුතවතො අරියසාවකස්‌ස අස්‌සුතවතා පුථුජ්‌ජනෙන, යදිදං ගතියා උපපත්‌තියා සති.
125. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati. Tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno brahmakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Brahmakāyikānaṃ, bhikkhave, devānaṃ kappo āyuppamāṇaṃ. Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati. Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati. Ayaṃ kho , bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā sati.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො කරුණාසහගතෙන චෙතසා…පෙ.… මුදිතාසහගතෙන චෙතසා…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්‌වා විහරති, තථා දුතියං තථා තතියං තථා චතුත්‌ථං. ඉති උද්‌ධමධො තිරියං සබ්‌බධි සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තං ලොකං උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්‌ගතෙන අප්‌පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්‌ජෙන ඵරිත්‌වා විහරති. සො තදස්‌සාදෙති, තං නිකාමෙති, තෙන ච විත්‌තිං ආපජ්‌ජති. තත්‌ථ ඨිතො තදධිමුත්‌තො තබ්‌බහුලවිහාරී අපරිහීනො කාලං කුරුමානො ආභස්‌සරානං 1 දෙවානං සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජති. ආභස්‌සරානං, භික්‌ඛවෙ, දෙවානං ද්‌වෙ කප්‌පා ආයුප්‌පමාණං…පෙ.… සුභකිණ්‌හානං 2 දෙවානං සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජති. සුභකිණ්‌හානං, භික්‌ඛවෙ, දෙවානං චත්‌තාරො කප්‌පා ආයුප්‌පමාණං…පෙ.… වෙහප්‌ඵලානං දෙවානං සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජති. වෙහප්‌ඵලානං, භික්‌ඛවෙ, දෙවානං පඤ්‌ච කප්‌පසතානි ආයුප්‌පමාණං. තත්‌ථ පුථුජ්‌ජනො යාවතායුකං ඨත්‌වා යාවතකං තෙසං දෙවානං ආයුප්‌පමාණං තං සබ්‌බං ඛෙපෙත්‌වා නිරයම්‌පි ගච්‌ඡති තිරච්‌ඡානයොනිම්‌පි ගච්‌ඡති පෙත්‌තිවිසයම්‌පි ගච්‌ඡති. භගවතො පන සාවකො තත්‌ථ යාවතායුකං ඨත්‌වා යාවතකං තෙසං දෙවානං ආයුප්‌පමාණං තං සබ්‌බං ඛෙපෙත්‌වා තස්‌මිංයෙව භවෙ පරිනිබ්‌බායති. අයං ඛො, භික්‌ඛවෙ, විසෙසො අයං අධිප්‌පයාසො ඉදං නානාකරණං සුතවතො අරියසාවකස්‌ස අස්‌සුතවතා පුථුජ්‌ජනෙන, යදිදං ගතියා උපපත්‌තියා සති. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මි’’න්‌ති. පඤ්‌චමං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco puggalo karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati. Tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno ābhassarānaṃ 3 devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Ābhassarānaṃ, bhikkhave, devānaṃ dve kappā āyuppamāṇaṃ…pe… subhakiṇhānaṃ 4 devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Subhakiṇhānaṃ, bhikkhave, devānaṃ cattāro kappā āyuppamāṇaṃ…pe… vehapphalānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Vehapphalānaṃ, bhikkhave, devānaṃ pañca kappasatāni āyuppamāṇaṃ. Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati. Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā sati. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5-6. මෙත්‌තාසුත්‌තද්‌වයවණ්‌ණනා • 5-6. Mettāsuttadvayavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4-6. දුතියනානාකරණසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 4-6. Dutiyanānākaraṇasuttādivaṇṇanā
