| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੭. ਮਿਗਜਾਲવਗ੍ਗੋ
7. Migajālavaggo
੧. ਪਠਮਮਿਗਜਾਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Paṭhamamigajālasuttavaṇṇanā
੬੩. ਮਿਗਜਾਲવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ। ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਇਟ੍ਠਾਤਿ ਪਰਿਯਿਟ੍ਠਾ વਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਮਾ વਾ, ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਕਮਨੀਯਾ। ਮਨਾਪਾਤਿ ਮਨવਡ੍ਢਨਕਾ। ਪਿਯਰੂਪਾਤਿ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ। ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਕਾਮੇਨ ਉਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾਤਿ ਰਞ੍ਜਨੀਯਾ, ਰਾਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਭੂਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਨ੍ਦੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਨਨ੍ਦੀ। ਸਂਯੋਗੋਤਿ ਸਂਯੋਜਨਂ। ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਨ੍ਦੀਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧੋ। ਅਰਞ੍ਞવਨਪਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ ਚ વਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਚ। ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਬਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲਾ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ (વਿਭ॰ ੫੨੯) વੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਯਂ ਤਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕਂ ਪਚ੍ਛਿਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੪) ਅਰਞ੍ਞਕਙ੍ਗਨਿਪ੍ਫਾਦਕਂ ਸੇਨਾਸਨਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਦੇવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨੁਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਨ ਕਸੀਯਤਿ ਨ વਪੀਯਤਿ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
63. Migajālavaggassa paṭhame cakkhuviññeyyāti cakkhuviññāṇena passitabbā. Sotaviññeyyādīsupi eseva nayo. Iṭṭhāti pariyiṭṭhā vā hontu mā vā, iṭṭhārammaṇabhūtāti attho. Kantāti kamanīyā. Manāpāti manavaḍḍhanakā. Piyarūpāti piyajātikā. Kāmūpasaṃhitāti ārammaṇaṃ katvā uppajjamānena kāmena upasaṃhitā rajanīyāti rañjanīyā, rāguppattikāraṇabhūtāti attho. Nandīti taṇhānandī. Saṃyogoti saṃyojanaṃ. Nandisaṃyojanasaṃyuttoti nandībandhanena baddho. Araññavanapatthānīti araññāni ca vanapatthāni ca. Tattha kiñcāpi abhidhamme nippariyāyena ‘‘nikkhamitvā bahi indakhīlā sabbametaṃ arañña’’nti (vibha. 529) vuttaṃ, tathāpi yaṃ taṃ ‘‘pañcadhanusatikaṃ pacchima’’nti (pārā. 654) araññakaṅganipphādakaṃ senāsanaṃ vuttaṃ, tadeva adhippetanti veditabbaṃ. Vanapatthanti gāmantaṃ atikkamitvā manussānaṃ anupacāraṭṭhānaṃ, yattha na kasīyati na vapīyati. Vuttampi cetaṃ –
‘‘વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦੂਰਾਨਮੇਤਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਂ ਅਧਿવਚਨਂ। વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ વਨਸਣ੍ਡਾਨਮੇਤਂ, વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਭਿਂਸਨਕਾਨਮੇਤਂ, વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਲੋਮਹਂਸਾਨਮੇਤਂ, વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਮੇਤਂ, વਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸੂਪਚਾਰਾਨਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (વਿਭ॰ ੫੩੧)।
‘‘Vanapatthanti dūrānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ. Vanapatthanti vanasaṇḍānametaṃ, vanapatthanti bhiṃsanakānametaṃ, vanapatthanti salomahaṃsānametaṃ, vanapatthanti pariyantānametaṃ, vanapatthanti amanussūpacārānaṃ senāsanānametaṃ adhivacana’’nti (vibha. 531).
ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਏਕਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਪਰਿਯਾਯੇਹਿ વਨਪਤ੍ਥਾਨਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਪਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਿ ਅਤਿਦੂਰਾਨਿ। ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨੀਤਿ ਉਦੁਕ੍ਖਲਮੁਸਲਦਾਰਕਸਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਅਭਾવੇਨ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ। ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨੀਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਨਿਨ੍ਨਾਦਮਹਾਨਿਗ੍ਘੋਸਸ੍ਸ ਅਭਾવੇਨ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ। વਿਜਨવਾਤਾਨੀਤਿ ਸਞ੍ਚਰਣਜਨਸ੍ਸ ਸਰੀਰવਾਤવਿਰਹਿਤਾਨਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨੀਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਰਹੋਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਾਨਿ। ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਨਿਲੀਯਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ।
Ettha ca pariyantānanti imaṃ ekaṃ pariyāyaṃ ṭhapetvā sesapariyāyehi vanapatthāni veditabbāni. Pantānīti pariyantāni atidūrāni. Appasaddānīti udukkhalamusaladārakasaddādīnaṃ abhāvena appasaddāni. Appanigghosānīti tesaṃ tesaṃ ninnādamahānigghosassa abhāvena appanigghosāni. Vijanavātānīti sañcaraṇajanassa sarīravātavirahitāni. Manussarāhasseyyakānīti manussānaṃ rahokammassa anucchavikāni. Paṭisallānasāruppānīti nilīyanasāruppāni.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਪਠਮਮਿਗਜਾਲਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Paṭhamamigajālasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧. ਪਠਮਮਿਗਜਾਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamamigajālasuttavaṇṇanā
