Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
੮. ਪਠਮਨਕੁਹਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Paṭhamanakuhanasuttavaṇṇanā
੩੫. ਅਟ੍ਠਮੇ ਨਯਿਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਇਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ‘‘વੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ। ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਸੁਭਗવਨੇ ਸਾਲਰਾਜਮੂਲੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੫੦੧) ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਓਰਮਤ੍ਤਕਂ ਸੀਲਮਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੭) ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਆਗਤੋ।
35. Aṭṭhame nayidanti ettha naiti paṭisedhe nipāto, tassa ‘‘vussatī’’ti iminā sambandho, yakāro padasandhikaro. Idaṃ-saddo ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhagavane sālarājamūle’’tiādīsu (ma. ni. 1.501) nipātamattaṃ. ‘‘Idaṃ kho taṃ, bhikkhave, appamattakaṃ oramattakaṃ sīlamattaka’’ntiādīsu (dī. ni. 1.27) yathāvutte āsannapaccakkhe āgato.
‘‘ਇਦਞ੍ਹਿ ਤਂ ਜੇਤવਨਂ, ਇਸਿਸਙ੍ਘਨਿਸੇવਿਤਂ।
‘‘Idañhi taṃ jetavanaṃ, isisaṅghanisevitaṃ;
ਆવੁਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜੇਨ, ਪੀਤਿਸਞ੍ਜਨਨਂ ਮਮਾ’’ਤਿ॥ –
Āvutthaṃ dhammarājena, pītisañjananaṃ mamā’’ti. –
ਆਦੀਸੁ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੪੮) વਕ੍ਖਮਾਨੇ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ। ਇਧਾਪਿ વਕ੍ਖਮਾਨੇਯੇવ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
Ādīsu (saṃ. ni. 1.48) vakkhamāne āsannapaccakkhe. Idhāpi vakkhamāneyeva āsannapaccakkhe daṭṭhabbo.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ-ਸਦ੍ਦੋ –
Brahmacariya-saddo –
‘‘ਕਿਂ ਤੇ વਤਂ ਕਿਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ,
‘‘Kiṃ te vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ,
ਕਿਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ વਿਪਾਕੋ।
Kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;
ਇਦ੍ਧੀ ਜੁਤੀ ਬਲવੀਰਿਯੂਪਪਤ੍ਤਿ,
Iddhī jutī balavīriyūpapatti,
ਇਦਞ੍ਚ ਤੇ ਨਾਗ ਮਹਾવਿਮਾਨਂ॥
Idañca te nāga mahāvimānaṃ.
‘‘ਅਹਞ੍ਚ ਭਰਿਯਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ,
‘‘Ahañca bhariyā ca manussaloke,
ਸਦ੍ਧਾ ਉਭੋ ਦਾਨਪਤੀ ਅਹੁਮ੍ਹਾ।
Saddhā ubho dānapatī ahumhā;
ਓਪਾਨਭੂਤਂ ਮੇ ਘਰਂ ਤਦਾਸਿ,
Opānabhūtaṃ me gharaṃ tadāsi,
ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ॥
Santappitā samaṇabrāhmaṇā ca.
‘‘ਤਂ ਮੇ વਤਂ ਤਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ,
‘‘Taṃ me vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ,
ਤਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ વਿਪਾਕੋ।
Tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;
ਇਦ੍ਧੀ ਜੁਤੀ ਬਲવੀਰਿਯੂਪਪਤ੍ਤਿ,
Iddhī jutī balavīriyūpapatti,
ਇਦਞ੍ਚ ਮੇ ਧੀਰ ਮਹਾવਿਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ॥ (ਜਾ॰ ੨.੨੨.੧੫੯੨-੧੫੯੩, ੧੫੯੫) –
Idañca me dhīra mahāvimāna’’nti. (jā. 2.22.1592-1593, 1595) –
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਣ੍ਣਕਜਾਤਕੇ ਦਾਨੇ ਆਗਤੋ।
Imasmiṃ puṇṇakajātake dāne āgato.
‘‘ਕੇਨ ਪਾਣਿ ਕਾਮਦਦੋ, ਕੇਨ ਪਾਣਿ ਮਧੁਸ੍ਸવੋ।
‘‘Kena pāṇi kāmadado, kena pāṇi madhussavo;
ਕੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤਿ॥
Kena te brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhati.
‘‘ਤੇਨ ਪਾਣਿ ਕਾਮਦਦੋ, ਤੇਨ ਪਾਣਿ ਮਧੁਸ੍ਸવੋ।
‘‘Tena pāṇi kāmadado, tena pāṇi madhussavo;
ਤੇਨ ਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ॥ (ਪੇ॰ વ॰ ੨੭੫, ੨੭੭) –
Tena me brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhatī’’ti. (pe. va. 275, 277) –
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਙ੍ਕੁਰਪੇਤવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚੇ। ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਿਤ੍ਤਿਰਿਯਂ ਨਾਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੧੧) ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤਿਤ੍ਤਿਰਜਾਤਕੇ ਪਞ੍ਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਲੇ। ‘‘ਤਂ ਖੋ ਪਨ, ਪਞ੍ਚਸਿਖ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨੇવ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਨ વਿਰਾਗਾਯ…ਪੇ॰… ਯਾવਦੇવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੨੯) ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਗੋવਿਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰੇ। ‘‘ਪਰੇ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੮੩) ਸਲ੍ਲੇਖਸੁਤ੍ਤੇ ਮੇਥੁਨવਿਰਤਿਯਂ।
Imasmiṃ aṅkurapetavatthusmiṃ veyyāvacce. ‘‘Idaṃ kho taṃ, bhikkhave, tittiriyaṃ nāma brahmacariyaṃ ahosī’’ti (cūḷava. 311) imasmiṃ tittirajātake pañcasikkhāpadasīle. ‘‘Taṃ kho pana, pañcasikha, brahmacariyaṃ neva nibbidāya na virāgāya…pe… yāvadeva brahmalokūpapattiyā’’ti (dī. ni. 2.329) imasmiṃ mahāgovindasutte brahmavihāre. ‘‘Pare abrahmacārī bhavissanti, mayamettha brahmacārino bhavissāmā’’ti (ma. ni. 1.83) sallekhasutte methunaviratiyaṃ.
‘‘ਮਯਞ੍ਚ ਭਰਿਯਾ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਾਮ,
‘‘Mayañca bhariyā nātikkamāma,
ਅਮ੍ਹੇ ਚ ਭਰਿਯਾ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ।
Amhe ca bhariyā nātikkamanti;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਾਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਾਮ,
Aññatra tāhi brahmacariyaṃ carāma,
ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਅਮ੍ਹਂ ਦਹਰਾ ਨ ਮੀਯਰੇ’’ਤਿ॥ (ਜਾ॰ ੧.੧੦.੯੭) –
Tasmā hi amhaṃ daharā na mīyare’’ti. (jā. 1.10.97) –
ਮਹਾਧਮ੍ਮਪਾਲਜਾਤਕੇ ਸਦਾਰਸਨ੍ਤੋਸੇ। ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤਾ – ਤਪਸ੍ਸੀ ਸੁਦਂ ਹੋਮੀ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੫੫) ਲੋਮਹਂਸਸੁਤ੍ਤੇ વੀਰਿਯੇ।
Mahādhammapālajātake sadārasantose. ‘‘Abhijānāmi kho panāhaṃ, sāriputta, caturaṅgasamannāgataṃ brahmacariyaṃ caritā – tapassī sudaṃ homī’’ti (ma. ni. 1.155) lomahaṃsasutte vīriye.
‘‘ਹੀਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਖਤ੍ਤਿਯੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ।
‘‘Hīnena brahmacariyena, khattiye upapajjati;
ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਚ ਦੇવਤ੍ਤਂ, ਉਤ੍ਤਮੇਨ વਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ॥ (ਜਾ॰ ੧.੮.੭੫) –
Majjhimena ca devattaṃ, uttamena visujjhatī’’ti. (jā. 1.8.75) –
ਨਿਮਿਜਾਤਕੇ ਅਤ੍ਤਦਮਨવਸੇਨ ਕਤੇ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਉਪੋਸਥੇ। ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਪਞ੍ਚਸਿਖ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਏਕਨ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ વਿਰਾਗਾਯ…ਪੇ॰… ਅਯਮੇવ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੨੯) ਮਹਾਗੋવਿਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤੇਯੇવ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ। ‘‘ਤਯਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇવ ਫੀਤਞ੍ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ ਯਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੭੪) ਪਾਸਾਦਿਕਸੁਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹੇ ਸਕਲਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ। ਇਧਾਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਸਾਸਨੇ ਚ વਤ੍ਤਤਿ।
Nimijātake attadamanavasena kate aṭṭhaṅgikauposathe. ‘‘Idaṃ kho pana, pañcasikha, brahmacariyaṃ ekantanibbidāya virāgāya…pe… ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo’’ti (dī. ni. 2.329) mahāgovindasutteyeva ariyamagge. ‘‘Tayidaṃ brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsita’’nti (dī. ni. 3.174) pāsādikasutte sikkhattayasaṅgahe sakalasmiṃ sāsane. Idhāpi ariyamagge sāsane ca vattati.
વੁਸ੍ਸਤੀਤਿ વਸੀਯਤਿ, ਚਰੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਜਨਕੁਹਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਹੋ ਅਯ੍ਯੋ ਸੀਲવਾ વਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾવੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਜਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ વਿਮ੍ਹਾਪਨਤ੍ਥਂ। ਜਨਲਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ‘‘ਏવਰੂਪਸ੍ਸ ਨਾਮ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ‘‘ਕੇਨਤ੍ਥੋ, ਕਿਂ ਆਹਰੀਯਤੂ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ વਦਾਪਨਤ੍ਥਂ। ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਾਨਿਸਂਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਯ੍વਾਯਂ ‘‘ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ‘ਲਾਭੀ ਅਸ੍ਸਂ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’ਨ੍ਤਿ, ਸੀਲੇ-ਸ੍વੇવਸ੍ਸ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੬੫) ਸੀਲਾਨਿਸਂਸਭਾવੇਨ વੁਤ੍ਤੋ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਲਾਭੋ, ਯੋ ਚ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤੋ ਆਦਰਬਹੁਮਾਨਗਰੁਕਰਣਸਙ੍ਖਾਤੋ ਚ ਸਕ੍ਕਾਰੋ, ਯੋ ਚ ‘‘ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਸੁਤਧਰੋ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਉਗ੍ਗਤਥੁਤਿਘੋਸਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਿਲੋਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ, ਤਦਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂਤਿ ‘‘ਏવਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੇ ਸਤਿ ‘ਅਯਂ ਸੀਲવਾ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੁ ਸਮ੍ਭਾવੇਤੂ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਗੁਣવਸੇਨ ਸਮ੍ਭਾવਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ વੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Vussatīti vasīyati, carīyatīti attho. Janakuhanatthanti ‘‘aho ayyo sīlavā vattasampanno appiccho santuṭṭho mahiddhiko mahānubhāvo’’tiādinā janassa sattalokassa vimhāpanatthaṃ. Janalapanatthanti ‘‘evarūpassa nāma ayyassa dinnaṃ mahapphalaṃ bhavissatī’’ti pasannacittehi ‘‘kenattho, kiṃ āharīyatū’’ti manussehi vadāpanatthaṃ. Lābhasakkārasilokānisaṃsatthanti yvāyaṃ ‘‘ākaṅkheyya ce, bhikkhave, bhikkhu ‘lābhī assaṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’nti, sīle-svevassa paripūrakārī’’ti (ma. ni. 1.65) sīlānisaṃsabhāvena vutto catupaccayalābho, yo ca catunnaṃ paccayānaṃ sakkaccadānasaṅkhāto ādarabahumānagarukaraṇasaṅkhāto ca sakkāro, yo ca ‘‘sīlasampanno bahussuto sutadharo āraddhavīriyo’’tiādinā nayena uggatathutighosasaṅkhāto siloko brahmacariyaṃ carantānaṃ diṭṭhadhammiko ānisaṃso, tadatthaṃ. Iti maṃ jano jānātūti ‘‘evaṃ brahmacariyavāse sati ‘ayaṃ sīlavā kalyāṇadhammo’tiādinā maṃ jano jānātu sambhāvetū’’ti attano santaguṇavasena sambhāvanatthampi na idaṃ brahmacariyaṃ vussatīti sambandho.
ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਜਨਕੁਹਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਇਰਿਯਾਪਥਨਿਸ੍ਸਿਤਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇવਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਤਿવਿਧੇਨ ਕੁਹਨવਤ੍ਥੁਨਾ ਕੁਹਨਭਾવੇਨ ਜਨਸ੍ਸ વਿਮ੍ਹਾਪਨਤ੍ਥਂ। ਜਨਲਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਂ ਪਰਿਕਥੋਭਾਸਾਦਿવਸੇਨ ਲਪਨਭਾવੇਨ ਉਪਲਾਪਨਭਾવੇਨ વਾ ਜਨਸ੍ਸ ਲਪਨਤ੍ਥਂ। ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਾਨਿਸਂਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ ਲਾਭਾਦਿਗਰੁਤਾਯ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸਉਦਯਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾવਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘ਇਤਿ ਏવਂ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’ਤਿ ਨ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ વੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤਿ। ਪੁਰਿਮੋਯੇવ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਰਤਰੋ।
Keci pana ‘‘janakuhanatthanti pāpicchassa icchāpakatassa sato sāmantajappanairiyāpathanissitapaccayapaṭisevanasaṅkhātena tividhena kuhanavatthunā kuhanabhāvena janassa vimhāpanatthaṃ. Janalapanatthanti pāpicchasseva sato paccayatthaṃ parikathobhāsādivasena lapanabhāvena upalāpanabhāvena vā janassa lapanatthaṃ. Lābhasakkārasilokānisaṃsatthanti pāpicchasseva sato lābhādigarutāya lābhasakkārasilokasaṅkhātassa ānisaṃsaudayassa nipphādanatthaṃ. Iti maṃ jano jānātūti pāpicchasseva sato asantaguṇasambhāvanādhippāyena ‘iti evaṃ maṃ jano jānātū’ti na idaṃ brahmacariyaṃ vussatī’’ti evamettha atthaṃ vadanti. Purimoyeva pana attho sārataro.
ਅਥ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਥਾਤਿ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਖੋਤਿ ਅવਧਾਰਣੇ। ਤੇਨ ਕੁਹਨਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥਾਯੇવ ਪਨ ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ વੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਂવਰਤ੍ਥਞ੍ਚੇવ ਪਹਾਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚવਿਧੋ ਸਂવਰੋ – ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰੋ, ਸਤਿਸਂવਰੋ, ਞਾਣਸਂવਰੋ, ਖਨ੍ਤਿਸਂવਰੋ, વੀਰਿਯਸਂવਰੋਤਿ।
Atha khoti ettha athāti aññadatthe nipāto, khoti avadhāraṇe. Tena kuhanādito aññadatthāyeva pana idaṃ, bhikkhave, brahmacariyaṃ vussatīti dasseti. Idāni taṃ payojanaṃ dassento ‘‘saṃvaratthañceva pahānatthañcā’’ti āha. Tattha pañcavidho saṃvaro – pātimokkhasaṃvaro, satisaṃvaro, ñāṇasaṃvaro, khantisaṃvaro, vīriyasaṃvaroti.
ਤਤ੍ਥ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰੇਨ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮੁਪੇਤੋ’’ਤਿ (વਿਭ॰ ੫੧੧) ਹਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਗਤੋ ਅਯਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰੋ ਨਾਮ, ਯੋ ਸੀਲਸਂવਰੋਤਿ ਚ ਪવੁਚ੍ਚਤਿ। ‘‘ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੧੩; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੯੫; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੩੯; ਅ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੬) ਆਗਤੋ ਅਯਂ ਸਤਿਸਂવਰੋ।
Tattha ‘‘iminā pātimokkhasaṃvarena upeto hoti samupeto’’ti (vibha. 511) hi ādinā nayena āgato ayaṃ pātimokkhasaṃvaro nāma, yo sīlasaṃvaroti ca pavuccati. ‘‘Rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjatī’’ti (dī. ni. 1.213; ma. ni. 1.295; saṃ. ni. 4.239; a. ni. 3.16) āgato ayaṃ satisaṃvaro.
‘‘ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ (ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗવਾ),
‘‘Yāni sotāni lokasmiṃ (ajitāti bhagavā),
ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿવਾਰਣਂ।
Sati tesaṃ nivāraṇaṃ;
ਸੋਤਾਨਂ ਸਂવਰਂ ਬ੍ਰੂਮਿ,
Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi,
ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧੀਯਰੇ’’ਤਿ॥ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੧੦੪੧) –
Paññāyete pidhīyare’’ti. (su. ni. 1041) –
ਆਗਤੋ ਅਯਂ ਞਾਣਸਂવਰੋ। ‘‘ਖਮੋ ਹੋਤਿ ਸੀਤਸ੍ਸ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੪; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੧੪; ੬.੫੮) ਨਯੇਨ ਆਗਤੋ ਅਯਂ ਖਨ੍ਤਿਸਂવਰੋ। ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੬; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੧੪; ੬.੫੮) ਨਯੇਨ ਆਗਤੋ ਅਯਂ વੀਰਿਯਸਂવਰੋ। ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਂ ਪਜਹਨવਸੇਨ, વਤ੍ਤਪਟਿવਤ੍ਤਾਨਂ ਕਰਣવਸੇਨ ਚ ਪવਤ੍ਤਾ ਚੇਤਨਾ વਿਰਤਿਯੋ ਚ। ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯવਚੀਸਂਯਮੋ, વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅવੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸੀਲਸਂવਰੋ। ਸਤਿ ਏવ ਸਤਿਸਂવਰੋ, ਸਤਿਪ੍ਪਧਾਨਾ વਾ ਕੁਸਲਾ ਖਨ੍ਧਾ। ਞਾਣਮੇવ ਞਾਣਸਂવਰੋ। ਅਧਿવਾਸਨવਸੇਨ ਅਦੋਸੋ, ਅਦੋਸਪ੍ਪਧਾਨਾ વਾ ਤਥਾ ਪવਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲਾ ਖਨ੍ਧਾ ਖਨ੍ਤਿਸਂવਰੋ, ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਏਕੇ। ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਅਨਧਿવਾਸਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ વੀਰਿਯਮੇવ વੀਰਿਯਸਂવਰੋ। ਤੇਸੁ ਪਠਮੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਸ੍ਸ ਸਂવਰਣਤੋ ਸਂવਰੋ, ਦੁਤਿਯੋ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਤਤਿਯੋ ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਅਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ, ਪਞ੍ਚਮੋ ਕੋਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਸਂવਰਣਤੋ ਪਿਦਹਨਤੋ ਸਂવਰੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਸਂવਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਂવਰਤ੍ਥਂ, ਸਂવਰਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Āgato ayaṃ ñāṇasaṃvaro. ‘‘Khamo hoti sītassa uṇhassā’’tiādinā (ma. ni. 1.24; a. ni. 4.114; 6.58) nayena āgato ayaṃ khantisaṃvaro. ‘‘Uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāsetī’’tiādinā (ma. ni. 1.26; a. ni. 4.114; 6.58) nayena āgato ayaṃ vīriyasaṃvaro. Atthato pana pāṇātipātādīnaṃ pajahanavasena, vattapaṭivattānaṃ karaṇavasena ca pavattā cetanā viratiyo ca. Saṅkhepato sabbo kāyavacīsaṃyamo, vitthārato sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ avītikkamo sīlasaṃvaro. Sati eva satisaṃvaro, satippadhānā vā kusalā khandhā. Ñāṇameva ñāṇasaṃvaro. Adhivāsanavasena adoso, adosappadhānā vā tathā pavattā kusalā khandhā khantisaṃvaro, paññāti eke. Kāmavitakkādīnaṃ anadhivāsanavasena pavattaṃ vīriyameva vīriyasaṃvaro. Tesu paṭhamo kāyaduccaritādidussīlyassa saṃvaraṇato saṃvaro, dutiyo muṭṭhassaccassa, tatiyo aññāṇassa, catuttho akkhantiyā, pañcamo kosajjassa saṃvaraṇato pidahanato saṃvaroti veditabbo. Evametassa saṃvarassa atthāya saṃvaratthaṃ, saṃvaranipphādanatthanti attho.
ਪਹਾਨਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਚવਿਧਂ – ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ, વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਏਕਕਨਿਪਾਤੇ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯਂ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਞ੍ਚવਿਧਸ੍ਸਪਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਟ੍ਠੇਨ વਾ ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਹਾਨਤ੍ਥਂ, ਪਹਾਨਸਾਧਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤ੍ਥ ਸਂવਰੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪવੇਸਨਨਿવਾਰਣਂ ਪਹਾਨੇਨ ਪવੇਸਨਨਿવਾਰਣਞ੍ਚੇવ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਚਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਉਭਯੇਨਾਪਿ ਪਨ ਯਥਾਰਹਂ ਉਭਯਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਏવ ਹਿ ਸਂવਰਣਤੋ ਸਂવਰੋ, ਪਜਹਨਤੋ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ।
Pahānampi pañcavidhaṃ – tadaṅgappahānaṃ, vikkhambhanappahānaṃ, samucchedappahānaṃ, paṭippassaddhippahānaṃ, nissaraṇappahānanti. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā ekakanipāte paṭhamasuttavaṇṇanāyaṃ vuttameva. Tassa pana pañcavidhassapi tathā tathā rāgādikilesānaṃ paṭinissajjanaṭṭhena samatikkamanaṭṭhena vā pahānassa atthāya pahānatthaṃ, pahānasādhanatthanti attho. Tattha saṃvarena kilesānaṃ cittasantāne pavesananivāraṇaṃ pahānena pavesananivāraṇañceva samugghāto cāti vadanti. Ubhayenāpi pana yathārahaṃ ubhayaṃ sampajjatīti daṭṭhabbaṃ. Sīlādidhammā eva hi saṃvaraṇato saṃvaro, pajahanato pahānanti.
ਗਾਥਾਸੁ ਅਨੀਤਿਹਨ੍ਤਿ ਈਤਿਯੋ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਪਦ੍ਦવਾ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ ਚ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਚ। ਈਤਿਯੋ ਹਨਤਿ વਿਨਾਸੇਤਿ ਪਜਹਤੀਤਿ ਈਤਿਹਂ, ਅਨੁ ਈਤਿਹਨ੍ਤਿ ਅਨੀਤਿਹਂ, ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ। ਅਥ વਾ ਈਤੀਹਿ ਅਨਤ੍ਥੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਨਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਈਤਿਹਾ, ਤਣ੍ਹਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਈਤਿਹਾਤਿ ਅਨੀਤਿਹਂ। ਈਤਿਹਾ વਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨਟ੍ਠੇਨ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਮਯਾ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਇਦਂ ਅਨੀਤਿਹਂ। ‘‘ਅਨਿਤਿਹ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ‘‘ਇਤਿਹਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੇਕਂਸਗ੍ਗਾਹਭਾવਤੋ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਇਤਿਹਂ ਨਾਮ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪવੇਦਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਭਾવਸਾਧਨਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਅਨਿਤਿਹਂ, ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ વਿਞ੍ਞੂਹੀ’’ਤਿ ‘‘ਅਤਕ੍ਕਾવਚਰੋ’’ਤਿ ਚ। ਗਾਥਾਸੁਖਤ੍ਥਂ ਪਨ ‘‘ਅਨੀਤਿਹ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਘਂ ਕਤ੍વਾ ਪਠਨ੍ਤਿ।
Gāthāsu anītihanti ītiyo vuccanti upaddavā – diṭṭhadhammikā ca samparāyikā ca. Ītiyo hanati vināseti pajahatīti ītihaṃ, anu ītihanti anītihaṃ, sāsanabrahmacariyaṃ maggabrahmacariyañca. Atha vā ītīhi anatthehi saddhiṃ hananti gacchanti pavattantīti ītihā, taṇhādiupakkilesā. Natthi ettha ītihāti anītihaṃ. Ītihā vā yathāvuttenaṭṭhena titthiyasamayā, tappaṭipakkhato idaṃ anītihaṃ. ‘‘Anitiha’’ntipi pāṭho. Tassattho – ‘‘itihāya’’nti dhammesu anekaṃsaggāhabhāvato vicikicchā itihaṃ nāma, sammāsambuddhappaveditattā yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjantānaṃ nikkaṅkhabhāvasādhanato natthi ettha itihanti anitihaṃ, aparappaccayanti attho. Vuttañhetaṃ ‘‘paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti ‘‘atakkāvacaro’’ti ca. Gāthāsukhatthaṃ pana ‘‘anītiha’’nti dīghaṃ katvā paṭhanti.
ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਓਗਧਂ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਗਾਮੀ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇવ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਾਪਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਗਾਮਿਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ। ਸੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਸਮਤਿਂਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸੋ ਭਗવਾ ਅਦੇਸਯਿ ਦੇਸੇਸਿ। ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧੋਤਿ વਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤੇਨ વਿਨਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਾਹਨਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭવਤੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨਾਲਮ੍ਬਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਨਤੋ, ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਏਕਨ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਗਾਮੀ। ਅਥ વਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਗਾਮਿਨਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਿਨਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ , ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਏવ વਤ੍ਤਤਿ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ। ਮਹਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਮਹਾਆਤੁਮੇਹਿ ਉਲ਼ਾਰਜ੍ਝਾਸਯੇਹਿ। ਮਹਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਮਹਨ੍ਤੇ વਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੇ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗવੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਮਹੇਸਿਨੋ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਅਰਿਯਾ। ਤੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ। ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਭਾવੇਨੇવ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਮਯਾ ਦੇਸਿਤਂ, ਏવਂ ਯੇ ਏਤਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਤਦਤ੍ਥਂ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥੇਹਿ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨਕਾਰਿਨੋ ਓવਾਦਪ੍ਪਟਿਕਰਾ ਸਕਲਸ੍ਸ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ વਾ ਅਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ।
Nibbānasaṅkhātaṃ ogadhaṃ patiṭṭhaṃ pāraṃ gacchatīti nibbānogadhagāmī, vimuttirasattā ekanteneva nibbānasampāpakoti attho. Taṃ nibbānogadhagāminaṃ brahmacariyaṃ. Soti yo so samatiṃsa pāramiyo pūretvā sabbakilese bhinditvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho, so bhagavā adesayi desesi. Nibbānogadhoti vā ariyamaggo vuccati. Tena vinā nibbānogāhanassa asambhavato tassa ca nibbānaṃ anālambitvā appavattanato, tañca taṃ ekantaṃ gacchatīti nibbānogadhagāmī. Atha vā nibbānogadhagāminanti nibbānassa antogāminaṃ maggabrahmacariyaṃ , nibbānaṃ ārammaṇaṃ karitvā tassa anto eva vattati pavattatīti. Mahattehīti mahāātumehi uḷārajjhāsayehi. Mahantaṃ nibbānaṃ, mahante vā sīlakkhandhādike esanti gavesantīti mahesino buddhādayo ariyā. Tehi anuyāto paṭipanno. Yathā buddhena desitanti yathā abhiññeyyādidhamme abhiññeyyādibhāveneva sammāsambuddhena mayā desitaṃ, evaṃ ye etaṃ maggabrahmacariyaṃ tadatthaṃ sāsanabrahmacariyañca paṭipajjanti. Te diṭṭhadhammikasamparāyikatthehi yathārahaṃ anusāsantassa satthu mayhaṃ sāsanakārino ovādappaṭikarā sakalassa vaṭṭadukkhassa antaṃ pariyantaṃ appavattiṃ karissanti, dukkhassa vā antaṃ nibbānaṃ sacchikarissantīti.
ਅਟ੍ਠਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi / ੮. ਪਠਮਨਕੁਹਨਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Paṭhamanakuhanasuttaṃ