| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៧. បឋមនឡកបានសុត្តំ
7. Paṭhamanaḷakapānasuttaṃ
៦៧. ឯកំ សមយំ ភគវា កោសលេសុ ចារិកំ ចរមានោ មហតា ភិក្ខុសង្ឃេន សទ្ធិំ យេន នឡកបានំ នាម កោសលានំ និគមោ តទវសរិ។ តត្រ សុទំ ភគវា នឡកបានេ វិហរតិ បលាសវនេ។ តេន ខោ បន សមយេន ភគវា តទហុបោសថេ ភិក្ខុសង្ឃបរិវុតោ និសិន្នោ ហោតិ។ អថ ខោ ភគវា ពហុទេវ រត្តិំ ភិក្ខូនំ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេត្វា សមាទបេត្វា សមុត្តេជេត្វា សម្បហំសេត្វា តុណ្ហីភូតំ តុណ្ហីភូតំ ភិក្ខុសង្ឃំ អនុវិលោកេត្វា អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ អាមន្តេសិ –
67. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena naḷakapānaṃ nāma kosalānaṃ nigamo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā naḷakapāne viharati palāsavane. Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe bhikkhusaṅghaparivuto nisinno hoti. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtaṃ bhikkhusaṅghaṃ anuviloketvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi –
‘‘វិគតថិនមិទ្ធោ 1 ខោ, សារិបុត្ត, ភិក្ខុសង្ឃោ។ បដិភាតុ តំ, សារិបុត្ត , ភិក្ខូនំ ធម្មី កថា។ បិដ្ឋិ មេ អាគិលាយតិ; តមហំ អាយមិស្សាមី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ ភគវតោ បច្ចស្សោសិ។
‘‘Vigatathinamiddho 2 kho, sāriputta, bhikkhusaṅgho. Paṭibhātu taṃ, sāriputta , bhikkhūnaṃ dhammī kathā. Piṭṭhi me āgilāyati; tamahaṃ āyamissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā sāriputto bhagavato paccassosi.
អថ ខោ ភគវា ចតុគ្គុណំ សង្ឃាដិំ បញ្ញាបេត្វា ទក្ខិណេន បស្សេន សីហសេយ្យំ កប្បេសិ បាទេ បាទំ អច្ចាធាយ សតោ សម្បជានោ ឧដ្ឋានសញ្ញំ មនសិ ករិត្វា។ តត្រ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘អាវុសោ ភិក្ខវេ’’តិ។ ‘‘អាវុសោ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស បច្ចស្សោសុំ។ អាយស្មា សារិបុត្តោ ឯតទវោច –
Atha kho bhagavā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññāpetvā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno uṭṭhānasaññaṃ manasi karitvā. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘យស្ស កស្សចិ, អាវុសោ, សទ្ធា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី 3 នត្ថិ… ឱត្តប្បំ នត្ថិ … វីរិយំ 4 នត្ថិ… បញ្ញា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, ហានិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ វុទ្ធិ។ សេយ្យថាបិ, អាវុសោ, កាឡបក្ខេ ចន្ទស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, ហាយតេវ វណ្ណេន ហាយតិ មណ្ឌលេន ហាយតិ អាភាយ ហាយតិ អារោហបរិណាហេន; ឯវមេវំ ខោ, អាវុសោ, យស្ស កស្សចិ សទ្ធា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី នត្ថិ… ឱត្តប្បំ នត្ថិ… វីរិយំ នត្ថិ… បញ្ញា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, ហានិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ វុទ្ធិ។
‘‘Yassa kassaci, āvuso, saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī 5 natthi… ottappaṃ natthi … vīriyaṃ 6 natthi… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi. Seyyathāpi, āvuso, kāḷapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāyateva vaṇṇena hāyati maṇḍalena hāyati ābhāya hāyati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, āvuso, yassa kassaci saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī natthi… ottappaṃ natthi… vīriyaṃ natthi… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi.
‘‘អស្សទ្ធោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘អហិរិកោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘អនោត្តប្បី បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘កុសីតោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘ទុប្បញ្ញោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘កោធនោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘ឧបនាហី បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘បាបិច្ឆោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘បាបមិត្តោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ; ‘មិច្ឆាទិដ្ឋិកោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, បរិហានមេតំ។
‘‘Assaddho purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘ahiriko purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘anottappī purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘kusīto purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘duppañño purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘kodhano purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘upanāhī purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘pāpiccho purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘pāpamitto purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘micchādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ.
‘‘យស្ស កស្សចិ, អាវុសោ, សទ្ធា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី អត្ថិ… ឱត្តប្បំ អត្ថិ… បញ្ញា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, វុទ្ធិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ បរិហានិ។ សេយ្យថាបិ, អាវុសោ, ជុណ្ហបក្ខេ ចន្ទស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, វឌ្ឍតេវ វណ្ណេន វឌ្ឍតិ មណ្ឌលេន វឌ្ឍតិ អាភាយ វឌ្ឍតិ អារោហបរិណាហេន; ឯវមេវំ ខោ, អាវុសោ, យស្ស កស្សចិ សទ្ធា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី អត្ថិ… ឱត្តប្បំ អត្ថិ… វីរិយំ អត្ថិ… បញ្ញា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, វុទ្ធិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ បរិហានិ។
‘‘Yassa kassaci, āvuso, saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni. Seyyathāpi, āvuso, juṇhapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vaḍḍhateva vaṇṇena vaḍḍhati maṇḍalena vaḍḍhati ābhāya vaḍḍhati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, āvuso, yassa kassaci saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… vīriyaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni.
‘‘‘សទ្ធោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘ហិរីមា បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘ឱត្តប្បី បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘អារទ្ធវីរិយោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘បញ្ញវា បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘អក្កោធនោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘អនុបនាហី បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘អប្បិច្ឆោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘កល្យាណមិត្តោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេតំ; ‘សម្មាទិដ្ឋិកោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, អាវុសោ, អបរិហានមេត’’ន្តិ។
‘‘‘Saddho purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘hirīmā purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘ottappī purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘āraddhavīriyo purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘paññavā purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘akkodhano purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘anupanāhī purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘appiccho purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘kalyāṇamitto purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘sammādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānameta’’nti.
អថ ខោ ភគវា បច្ចុដ្ឋាយ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ អាមន្តេសិ – ‘‘សាធុ សាធុ, សារិបុត្ត! យស្ស កស្សចិ, សារិបុត្ត, សទ្ធា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី នត្ថិ… ឱត្តប្បំ នត្ថិ… វីរិយំ នត្ថិ… បញ្ញា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, ហានិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ វុទ្ធិ។ សេយ្យថាបិ, សារិបុត្ត, កាឡបក្ខេ ចន្ទស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, ហាយតេវ វណ្ណេន ហាយតិ មណ្ឌលេន ហាយតិ អាភាយ ហាយតិ អារោហបរិណាហេន; ឯវមេវំ ខោ, សារិបុត្ត, យស្ស កស្សចិ សទ្ធា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ…បេ.… បញ្ញា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា …បេ.… នោ វុទ្ធិ។
Atha kho bhagavā paccuṭṭhāya āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘sādhu sādhu, sāriputta! Yassa kassaci, sāriputta, saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī natthi… ottappaṃ natthi… vīriyaṃ natthi… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi. Seyyathāpi, sāriputta, kāḷapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāyateva vaṇṇena hāyati maṇḍalena hāyati ābhāya hāyati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, sāriputta, yassa kassaci saddhā natthi kusalesu dhammesu…pe… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā …pe… no vuddhi.
‘‘‘អស្សទ្ធោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, សារិបុត្ត, បរិហានមេតំ; អហិរិកោ… អនោត្តប្បី… កុសីតោ… ទុប្បញ្ញោ… កោធនោ… ឧបនាហី… បាបិច្ឆោ… បាបមិត្តោ… ‘មិច្ឆាទិដ្ឋិកោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, សារិបុត្ត, បរិហានមេតំ។
‘‘‘Assaddho purisapuggalo’ti, sāriputta, parihānametaṃ; ahiriko… anottappī… kusīto… duppañño… kodhano… upanāhī… pāpiccho… pāpamitto… ‘micchādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, sāriputta, parihānametaṃ.
‘‘យស្ស កស្សចិ, សារិបុត្ត, សទ្ធា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី អត្ថិ… ឱត្តប្បំ អត្ថិ… វីរិយំ អត្ថិ… បញ្ញា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, វុទ្ធិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ បរិហានិ។ សេយ្យថាបិ, សារិបុត្ត, ជុណ្ហបក្ខេ ចន្ទស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, វឌ្ឍតេវ វណ្ណេន វឌ្ឍតិ មណ្ឌលេន វឌ្ឍតិ អាភាយ វឌ្ឍតិ អារោហបរិណាហេន; ឯវមេវំ ខោ, សារិបុត្ត, យស្ស កស្សចិ សទ្ធា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី អត្ថិ… ឱត្តប្បំ អត្ថិ… វីរិយំ អត្ថិ… បញ្ញា អត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, តស្ស យា រត្តិ វា ទិវសោ វា អាគច្ឆតិ, វុទ្ធិយេវ បាដិកង្ខា កុសលេសុ ធម្មេសុ នោ បរិហានិ។
‘‘Yassa kassaci, sāriputta, saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… vīriyaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni. Seyyathāpi, sāriputta, juṇhapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vaḍḍhateva vaṇṇena vaḍḍhati maṇḍalena vaḍḍhati ābhāya vaḍḍhati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, sāriputta, yassa kassaci saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… vīriyaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni.
‘‘‘សទ្ធោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, សារិបុត្ត, អបរិហានមេតំ; ហិរីមា… ឱត្តប្បី… អារទ្ធវីរិយោ… បញ្ញវា… អក្កោធនោ… អនុបនាហី… អប្បិច្ឆោ… កល្យាណមិត្តោ… ‘សម្មាទិដ្ឋិកោ បុរិសបុគ្គលោ’តិ, សារិបុត្ត, អបរិហានមេត’’ន្តិ។ សត្តមំ។
‘‘‘Saddho purisapuggalo’ti, sāriputta, aparihānametaṃ; hirīmā… ottappī… āraddhavīriyo… paññavā… akkodhano… anupanāhī… appiccho… kalyāṇamitto… ‘sammādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, sāriputta, aparihānameta’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៥-៧. បឋមសុខសុត្តាទិវណ្ណនា • 5-7. Paṭhamasukhasuttādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៧. អវិជ្ជាសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-7. Avijjāsuttādivaṇṇanā
