| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
7. පඨමනළකපානසුත්‌තං
7. Paṭhamanaḷakapānasuttaṃ
67. එකං සමයං භගවා කොසලෙසු චාරිකං චරමානො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං යෙන නළකපානං නාම කොසලානං නිගමො තදවසරි. තත්‍ර සුදං භගවා නළකපානෙ විහරති පලාසවනෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා තදහුපොසථෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝපරිවුතො නිසින්‌නො හොති. අථ ඛො භගවා බහුදෙව රත්‌තිං භික්‌ඛූනං ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සෙත්‌වා සමාදපෙත්‌වා සමුත්‌තෙජෙත්‌වා සම්‌පහංසෙත්‌වා තුණ්‌හීභූතං තුණ්‌හීභූතං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං අනුවිලොකෙත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං ආමන්‌තෙසි –
67. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena naḷakapānaṃ nāma kosalānaṃ nigamo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā naḷakapāne viharati palāsavane. Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe bhikkhusaṅghaparivuto nisinno hoti. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtaṃ bhikkhusaṅghaṃ anuviloketvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi –
‘‘විගතථිනමිද්‌ධො 1 ඛො, සාරිපුත්‌ත, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො. පටිභාතු තං, සාරිපුත්‌ත , භික්‌ඛූනං ධම්‌මී කථා. පිට්‌ඨි මෙ ආගිලායති; තමහං ආයමිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි.
‘‘Vigatathinamiddho 2 kho, sāriputta, bhikkhusaṅgho. Paṭibhātu taṃ, sāriputta , bhikkhūnaṃ dhammī kathā. Piṭṭhi me āgilāyati; tamahaṃ āyamissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā sāriputto bhagavato paccassosi.
අථ ඛො භගවා චතුග්‌ගුණං සඞ්‌ඝාටිං පඤ්‌ඤාපෙත්‌වා දක්‌ඛිණෙන පස්‌සෙන සීහසෙය්‍යං කප්‌පෙසි පාදෙ පාදං අච්‌චාධාය සතො සම්‌පජානො උට්‌ඨානසඤ්‌ඤං මනසි කරිත්‌වා. තත්‍ර ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘ආවුසො භික්‌ඛවෙ’’ති. ‘‘ආවුසො’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස පච්‌චස්‌සොසුං. ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො එතදවොච –
Atha kho bhagavā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññāpetvā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno uṭṭhānasaññaṃ manasi karitvā. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘යස්‌ස කස්‌සචි, ආවුසො, සද්‌ධා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී 3 නත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං නත්‌ථි … වීරියං 4 නත්‌ථි… පඤ්‌ඤා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, හානියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො වුද්‌ධි. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, කාළපක්‌ඛෙ චන්‌දස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, හායතෙව වණ්‌ණෙන හායති මණ්‌ඩලෙන හායති ආභාය හායති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, ආවුසො, යස්‌ස කස්‌සචි සද්‌ධා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී නත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං නත්‌ථි… වීරියං නත්‌ථි… පඤ්‌ඤා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, හානියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො වුද්‌ධි.
‘‘Yassa kassaci, āvuso, saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī 5 natthi… ottappaṃ natthi … vīriyaṃ 6 natthi… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi. Seyyathāpi, āvuso, kāḷapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāyateva vaṇṇena hāyati maṇḍalena hāyati ābhāya hāyati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, āvuso, yassa kassaci saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī natthi… ottappaṃ natthi… vīriyaṃ natthi… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi.
‘‘අස්‌සද්‌ධො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘අහිරිකො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘අනොත්‌තප්‌පී පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘කුසීතො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘දුප්‌පඤ්‌ඤො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘කොධනො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘උපනාහී පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘පාපිච්‌ඡො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘පාපමිත්‌තො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං; ‘මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, පරිහානමෙතං.
‘‘Assaddho purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘ahiriko purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘anottappī purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘kusīto purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘duppañño purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘kodhano purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘upanāhī purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘pāpiccho purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘pāpamitto purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ; ‘micchādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, āvuso, parihānametaṃ.
‘‘යස්‌ස කස්‌සචි, ආවුසො, සද්‌ධා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී අත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං අත්‌ථි… පඤ්‌ඤා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, වුද්‌ධියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො පරිහානි. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, ජුණ්‌හපක්‌ඛෙ චන්‌දස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, වඩ්‌ඪතෙව වණ්‌ණෙන වඩ්‌ඪති මණ්‌ඩලෙන වඩ්‌ඪති ආභාය වඩ්‌ඪති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, ආවුසො, යස්‌ස කස්‌සචි සද්‌ධා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී අත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං අත්‌ථි… වීරියං අත්‌ථි… පඤ්‌ඤා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, වුද්‌ධියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො පරිහානි.
‘‘Yassa kassaci, āvuso, saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni. Seyyathāpi, āvuso, juṇhapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vaḍḍhateva vaṇṇena vaḍḍhati maṇḍalena vaḍḍhati ābhāya vaḍḍhati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, āvuso, yassa kassaci saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… vīriyaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni.
‘‘‘සද්‌ධො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘හිරීමා පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘ඔත්‌තප්‌පී පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘ආරද්‌ධවීරියො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘පඤ්‌ඤවා පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘අක්‌කොධනො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘අනුපනාහී පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘අප්‌පිච්‌ඡො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘කල්‍යාණමිත්‌තො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙතං; ‘සම්‌මාදිට්‌ඨිකො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, ආවුසො, අපරිහානමෙත’’න්‌ති.
‘‘‘Saddho purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘hirīmā purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘ottappī purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘āraddhavīriyo purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘paññavā purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘akkodhano purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘anupanāhī purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘appiccho purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘kalyāṇamitto purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānametaṃ; ‘sammādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, āvuso, aparihānameta’’nti.
අථ ඛො භගවා පච්‌චුට්‌ඨාය ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං ආමන්‌තෙසි – ‘‘සාධු සාධු, සාරිපුත්‌ත! යස්‌ස කස්‌සචි, සාරිපුත්‌ත, සද්‌ධා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී නත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං නත්‌ථි… වීරියං නත්‌ථි… පඤ්‌ඤා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, හානියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො වුද්‌ධි. සෙය්‍යථාපි, සාරිපුත්‌ත, කාළපක්‌ඛෙ චන්‌දස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, හායතෙව වණ්‌ණෙන හායති මණ්‌ඩලෙන හායති ආභාය හායති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, සාරිපුත්‌ත, යස්‌ස කස්‌සචි සද්‌ධා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු…පෙ.… පඤ්‌ඤා නත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා …පෙ.… නො වුද්‌ධි.
Atha kho bhagavā paccuṭṭhāya āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘sādhu sādhu, sāriputta! Yassa kassaci, sāriputta, saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī natthi… ottappaṃ natthi… vīriyaṃ natthi… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi. Seyyathāpi, sāriputta, kāḷapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāyateva vaṇṇena hāyati maṇḍalena hāyati ābhāya hāyati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, sāriputta, yassa kassaci saddhā natthi kusalesu dhammesu…pe… paññā natthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā …pe… no vuddhi.
‘‘‘අස්‌සද්‌ධො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, සාරිපුත්‌ත, පරිහානමෙතං; අහිරිකො… අනොත්‌තප්‌පී… කුසීතො… දුප්‌පඤ්‌ඤො… කොධනො… උපනාහී… පාපිච්‌ඡො… පාපමිත්‌තො… ‘මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, සාරිපුත්‌ත, පරිහානමෙතං.
‘‘‘Assaddho purisapuggalo’ti, sāriputta, parihānametaṃ; ahiriko… anottappī… kusīto… duppañño… kodhano… upanāhī… pāpiccho… pāpamitto… ‘micchādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, sāriputta, parihānametaṃ.
‘‘යස්‌ස කස්‌සචි, සාරිපුත්‌ත, සද්‌ධා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී අත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං අත්‌ථි… වීරියං අත්‌ථි… පඤ්‌ඤා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, වුද්‌ධියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො පරිහානි. සෙය්‍යථාපි, සාරිපුත්‌ත, ජුණ්‌හපක්‌ඛෙ චන්‌දස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, වඩ්‌ඪතෙව වණ්‌ණෙන වඩ්‌ඪති මණ්‌ඩලෙන වඩ්‌ඪති ආභාය වඩ්‌ඪති ආරොහපරිණාහෙන; එවමෙවං ඛො, සාරිපුත්‌ත, යස්‌ස කස්‌සචි සද්‌ධා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, හිරී අත්‌ථි… ඔත්‌තප්‌පං අත්‌ථි… වීරියං අත්‌ථි… පඤ්‌ඤා අත්‌ථි කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, තස්‌ස යා රත්‌ති වා දිවසො වා ආගච්‌ඡති, වුද්‌ධියෙව පාටිකඞ්‌ඛා කුසලෙසු ධම්‌මෙසු නො පරිහානි.
‘‘Yassa kassaci, sāriputta, saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… vīriyaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni. Seyyathāpi, sāriputta, juṇhapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vaḍḍhateva vaṇṇena vaḍḍhati maṇḍalena vaḍḍhati ābhāya vaḍḍhati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, sāriputta, yassa kassaci saddhā atthi kusalesu dhammesu, hirī atthi… ottappaṃ atthi… vīriyaṃ atthi… paññā atthi kusalesu dhammesu, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni.
‘‘‘සද්‌ධො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, සාරිපුත්‌ත, අපරිහානමෙතං; හිරීමා… ඔත්‌තප්‌පී… ආරද්‌ධවීරියො… පඤ්‌ඤවා… අක්‌කොධනො… අනුපනාහී… අප්‌පිච්‌ඡො… කල්‍යාණමිත්‌තො… ‘සම්‌මාදිට්‌ඨිකො පුරිසපුග්‌ගලො’ති, සාරිපුත්‌ත, අපරිහානමෙත’’න්‌ති. සත්‌තමං.
‘‘‘Saddho purisapuggalo’ti, sāriputta, aparihānametaṃ; hirīmā… ottappī… āraddhavīriyo… paññavā… akkodhano… anupanāhī… appiccho… kalyāṇamitto… ‘sammādiṭṭhiko purisapuggalo’ti, sāriputta, aparihānameta’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5-7. පඨමසුඛසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 5-7. Paṭhamasukhasuttādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-7. අවිජ්‌ජාසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-7. Avijjāsuttādivaṇṇanā
