Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౩. పఠమనానాకరణసుత్తం
3. Paṭhamanānākaraṇasuttaṃ
౧౨౩. ‘‘చత్తారోమే, భిక్ఖవే, పుగ్గలా సన్తో సంవిజ్జమానా లోకస్మిం. కతమే చత్తారో? 1 ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో పుగ్గలో వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో తదస్సాదేతి, తం నికామేతి, తేన చ విత్తిం ఆపజ్జతి. తత్థ ఠితో తదధిముత్తో తబ్బహులవిహారీ అపరిహీనో కాలం కురుమానో బ్రహ్మకాయికానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జతి. బ్రహ్మకాయికానం, భిక్ఖవే, దేవానం కప్పో ఆయుప్పమాణం. తత్థ పుథుజ్జనో యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా నిరయమ్పి గచ్ఛతి తిరచ్ఛానయోనిమ్పి గచ్ఛతి పేత్తివిసయమ్పి గచ్ఛతి. భగవతో పన సావకో తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా తస్మింయేవ భవే పరినిబ్బాయతి. అయం ఖో, భిక్ఖవే, విసేసో అయం అధిప్పయాసో ఇదం నానాకరణం సుతవతో అరియసావకస్స అస్సుతవతా పుథుజ్జనేన, యదిదం గతియా ఉపపత్తియా సతి 2.
123. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? 3 Idha, bhikkhave, ekacco puggalo vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati. Tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno brahmakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Brahmakāyikānaṃ, bhikkhave, devānaṃ kappo āyuppamāṇaṃ. Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati. Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā sati 4.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, ఇధేకచ్చో పుగ్గలో వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో తదస్సాదేతి, తం నికామేతి, తేన చ విత్తిం ఆపజ్జతి. తత్థ ఠితో తదధిముత్తో తబ్బహులవిహారీ అపరిహీనో కాలం కురుమానో ఆభస్సరానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జతి. ఆభస్సరానం, భిక్ఖవే, దేవానం ద్వే కప్పా ఆయుప్పమాణం. తత్థ పుథుజ్జనో యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా నిరయమ్పి గచ్ఛతి తిరచ్ఛానయోనిమ్పి గచ్ఛతి పేత్తివిసయమ్పి గచ్ఛతి. భగవతో పన సావకో తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా తస్మింయేవ భవే పరినిబ్బాయతి. అయం ఖో, భిక్ఖవే, విసేసో అయం అధిప్పయాసో ఇదం నానాకరణం సుతవతో అరియసావకస్స అస్సుతవతా పుథుజ్జనేన, యదిదం గతియా ఉపపత్తియా సతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco puggalo vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati. Tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno ābhassarānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Ābhassarānaṃ, bhikkhave, devānaṃ dve kappā āyuppamāṇaṃ. Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati. Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā sati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, ఇధేకచ్చో పుగ్గలో పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహరతి సతో చ సమ్పజానో సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేతి యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’తి తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో తదస్సాదేతి, తం నికామేతి, తేన చ విత్తిం ఆపజ్జతి. తత్థ ఠితో తదధిముత్తో తబ్బహులవిహారీ అపరిహీనో, కాలం కురుమానో సుభకిణ్హానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జతి. సుభకిణ్హానం, భిక్ఖవే, దేవానం చత్తారో కప్పా ఆయుప్పమాణం. తత్థ పుథుజ్జనో యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా నిరయమ్పి గచ్ఛతి తిరచ్ఛానయోనిమ్పి గచ్ఛతి పేత్తివిసయమ్పి గచ్ఛతి. భగవతో పన సావకో తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా తస్మింయేవ భవే పరినిబ్బాయతి. అయం ఖో, భిక్ఖవే, విసేసో అయం అధిప్పయాసో ఇదం నానాకరణం సుతవతో అరియసావకస్స అస్సుతవతా పుథుజ్జనేన, యదిదం గతియా ఉపపత్తియా సతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco puggalo pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati. Tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno, kālaṃ kurumāno subhakiṇhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Subhakiṇhānaṃ, bhikkhave, devānaṃ cattāro kappā āyuppamāṇaṃ. Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati. Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā sati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, ఇధేకచ్చో పుగ్గలో సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో తదస్సాదేతి, తం నికామేతి, తేన చ విత్తిం ఆపజ్జతి. తత్థ ఠితో తదధిముత్తో తబ్బహులవిహారీ అపరిహీనో కాలం కురుమానో వేహప్ఫలానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జతి. వేహప్ఫలానం, భిక్ఖవే, దేవానం పఞ్చ కప్పసతాని ఆయుప్పమాణం. తత్థ పుథుజ్జనో యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా నిరయమ్పి గచ్ఛతి తిరచ్ఛానయోనిమ్పి గచ్ఛతి పేత్తివిసయమ్పి గచ్ఛతి. భగవతో పన సావకో తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా యావతకం తేసం దేవానం ఆయుప్పమాణం తం సబ్బం ఖేపేత్వా తస్మింయేవ భవే పరినిబ్బాయతి. అయం ఖో, భిక్ఖవే, విసేసో అయం అధిప్పయాసో ఇదం నానాకరణం సుతవతో అరియసావకస్స అస్సుతవతా పుథుజ్జనేన, యదిదం గతియా ఉపపత్తియా సతి. ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, చత్తారో పుగ్గలా సన్తో సంవిజ్జమానా లోకస్మి’’న్తి. తతియం.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco puggalo sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati. Tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno vehapphalānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Vehapphalānaṃ, bhikkhave, devānaṃ pañca kappasatāni āyuppamāṇaṃ. Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati. Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā sati. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౩. పఠమనానాకరణసుత్తవణ్ణనా • 3. Paṭhamanānākaraṇasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౩. పఠమనానాకరణసుత్తవణ్ణనా • 3. Paṭhamanānākaraṇasuttavaṇṇanā