| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
3. පඨමනානාකරණසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Paṭhamanānākaraṇasuttavaṇṇanā
123. තතියෙ තදස්‌සාදෙතීති තං ඣානං සුඛස්‌සාදෙන අස්‌සාදෙති. නිකාමෙතීති පත්‌ථෙති. විත්‌තිං ආපජ්‌ජතීති තුට්‌ඨිං ආපජ්‌ජති. තදධිමුත්‌තොති තස්‌මිං අධිමුත්‌තො, තං වා අධිමුත්‌තො. තබ්‌බහුලවිහාරීති තෙන ඣානෙන බහුලං විහරන්‌තො. සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජතීති සහභාවං ගච්‌ඡති, තත්‌ථ නිබ්‌බත්‌තතීති අත්‌ථො. කප්‌පො ආයුප්‌පමාණන්‌ති එත්‌ථ පඨමජ්‌ඣානං අත්‌ථි හීනං, අත්‌ථි මජ්‌ඣිමං, අත්‌ථි පණීතං. තත්‌ථ හීනෙන උප්‌පන්‌නානං කප්‌පස්‌ස තතියො කොට්‌ඨාසො ආයුප්‌පමාණං, මජ්‌ඣිමෙන උපඩ්‌ඪකප්‌පො, පණීතෙන කප්‌පො. තං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. නිරයම්‌පි ගච්‌ඡතීති නිරයගමනීයස්‌ස කම්‌මස්‌ස අප්‌පහීනත්‌තා අපරාපරං ගච්‌ඡති, න අනන්‌තරමෙව. තස්‌මිංයෙව භවෙ පරිනිබ්‌බායතීති තස්‌මිංයෙව රූපභවෙ ඨත්‌වා පරිනිබ්‌බායති, න හෙට්‌ඨා ඔතරති. යදිදං ගතියා උපපත්‌තියා සතීති යං ඉදං ගතියා ච උපපත්‌තියා ච සති සෙඛස්‌ස අරියසාවකස්‌ස පටිසන්‌ධිවසෙන හෙට්‌ඨා අනොතරිත්‌වා තස්‌මිංයෙව රූපභවෙ උපරි දුතියතතියාදීසු අඤ්‌ඤතරස්‌මිං බ්‍රහ්‌මලොකෙ පරිනිබ්‌බානං, පුථුජ්‌ජනස්‌ස පන නිරයාදිගමනං, ඉදං නානාකරණන්‌ති අත්‌ථො.
123. Tatiye tadassādetīti taṃ jhānaṃ sukhassādena assādeti. Nikāmetīti pattheti. Vittiṃāpajjatīti tuṭṭhiṃ āpajjati. Tadadhimuttoti tasmiṃ adhimutto, taṃ vā adhimutto. Tabbahulavihārīti tena jhānena bahulaṃ viharanto. Sahabyataṃ upapajjatīti sahabhāvaṃ gacchati, tattha nibbattatīti attho. Kappo āyuppamāṇanti ettha paṭhamajjhānaṃ atthi hīnaṃ, atthi majjhimaṃ, atthi paṇītaṃ. Tattha hīnena uppannānaṃ kappassa tatiyo koṭṭhāso āyuppamāṇaṃ, majjhimena upaḍḍhakappo, paṇītena kappo. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Nirayampi gacchatīti nirayagamanīyassa kammassa appahīnattā aparāparaṃ gacchati, na anantarameva. Tasmiṃyeva bhave parinibbāyatīti tasmiṃyeva rūpabhave ṭhatvā parinibbāyati, na heṭṭhā otarati. Yadidaṃ gatiyā upapattiyā satīti yaṃ idaṃ gatiyā ca upapattiyā ca sati sekhassa ariyasāvakassa paṭisandhivasena heṭṭhā anotaritvā tasmiṃyeva rūpabhave upari dutiyatatiyādīsu aññatarasmiṃ brahmaloke parinibbānaṃ, puthujjanassa pana nirayādigamanaṃ, idaṃ nānākaraṇanti attho.
ද්‌වෙ කප්‌පාති එත්‌ථාපි දුතියජ්‌ඣානං වුත්‌තනයෙනෙව තිවිධං හොති. තත්‌ථ පණීතභාවනෙන නිබ්‌බත්‌තානං අට්‌ඨකප්‌පා ආයුප්‌පමාණං, මජ්‌ඣිමෙන චත්‌තාරො, හීනෙන ද්‌වෙ. තං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. චත්‌තාරො කප්‌පාති එත්‌ථ යං හෙට්‌ඨා වුත්‌තං ‘‘කප්‌පො, ද්‌වෙ කප්‌පා’’ති, තම්‌පි ආහරිත්‌වා අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. කප්‌පොති ච ගුණස්‌සපි නාමං, තස්‌මා කප්‌පො ද්‌වෙ කප්‌පා චත්‌තාරො කප්‌පාති අයමෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. ඉදං වුත්‌තං හොති – යො පඨමං වුත්‌තො කප්‌පො, සො ද්‌වෙ වාරෙ ගණෙත්‌වා එකෙන ගුණෙන ද්‌වෙ කප්‌පා හොන්‌ති, දුතියෙන චත්‌තාරො, පුන තෙ චත්‌තාරො කප්‌පාති ඉමෙහි චතූහි ගුණෙහි ගුණිතා එකෙන ගුණෙන අට්‌ඨ හොන්‌ති, දුතියෙන සොළස, තතියෙන ද්‌වත්‌තිංස, චතුත්‌ථෙන චතුසට්‌ඨීති. එවමිධ පණීතජ්‌ඣානවසෙන චතුසට්‌ඨි කප්‌පා ගහිතාති වෙදිතබ්‌බා. පඤ්‌ච කප්‌පසතානීති ඉදං පණීතස්‌සෙව උපපත්‌තිජ්‌ඣානස්‌ස වසෙන වුත්‌තං. වෙහප්‌ඵලෙසු වා පඨමජ්‌ඣානභූමිආදීසු විය තිණ්‌ණං බ්‍රහ්‌මලොකානං අභාවතො එත්‌තකමෙව ආයුප්‌පමාණං. තස්‌මා එවං වුත්‌තං.
Dve kappāti etthāpi dutiyajjhānaṃ vuttanayeneva tividhaṃ hoti. Tattha paṇītabhāvanena nibbattānaṃ aṭṭhakappā āyuppamāṇaṃ, majjhimena cattāro, hīnena dve. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Cattārokappāti ettha yaṃ heṭṭhā vuttaṃ ‘‘kappo, dve kappā’’ti, tampi āharitvā attho veditabbo. Kappoti ca guṇassapi nāmaṃ, tasmā kappo dve kappā cattāro kappāti ayamettha attho daṭṭhabbo. Idaṃ vuttaṃ hoti – yo paṭhamaṃ vutto kappo, so dve vāre gaṇetvā ekena guṇena dve kappā honti, dutiyena cattāro, puna te cattāro kappāti imehi catūhi guṇehi guṇitā ekena guṇena aṭṭha honti, dutiyena soḷasa, tatiyena dvattiṃsa, catutthena catusaṭṭhīti. Evamidha paṇītajjhānavasena catusaṭṭhi kappā gahitāti veditabbā. Pañca kappasatānīti idaṃ paṇītasseva upapattijjhānassa vasena vuttaṃ. Vehapphalesu vā paṭhamajjhānabhūmiādīsu viya tiṇṇaṃ brahmalokānaṃ abhāvato ettakameva āyuppamāṇaṃ. Tasmā evaṃ vuttaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 3. පඨමනානාකරණසුත්‌තං • 3. Paṭhamanānākaraṇasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3. පඨමනානාකරණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Paṭhamanānākaraṇasuttavaṇṇanā
