| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
7. පඨමනාථසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Paṭhamanāthasuttavaṇṇanā
17. සත්‌තමෙ සනාථාති සඤාතකා බහුඤාතිවග්‌ගා හුත්‌වා විහරථ. නාථං කරොන්‌තීති නාථකරණා, අත්‌තනො සනාථභාවකරා පතිට්‌ඨාකරාති අත්‌ථො. කල්‍යාණමිත්‌තොතිආදීසු සීලාදිගුණසම්‌පන්‌නා කල්‍යාණා මිත්‌තා අස්‌සාති කල්‍යාණමිත්‌තො. තෙවස්‌ස ඨානනිසජ්‌ජාදීසු සහ අයනතො සහායාති කල්‍යාණසහායො. චිත්‌තෙන චෙව කායෙන ච කල්‍යාණමිත්‌තෙසුයෙව සම්‌පවඞ්‌කො ඔණතොති කල්‍යාණසම්‌පවඞ්‌කො. සුවචො හොතීති සුඛෙන වත්‌තබ්‌බො හොති, සුඛෙන අනුසාසිතබ්‌බො. ඛමොති ගාළ්‌හෙන ඵරුසෙන කක්‌ඛළෙන වුත්‌තො ඛමති න කුප්‌පති. පදක්‌ඛිණග්‌ගාහී අනුසාසනින්‌ති යථා එකච්‌චො ඔවදියමානො වාමතො ගණ්‌හාති, පටිප්‌ඵරති වා, අස්‌සුණන්‌තො වා ගච්‌ඡති, එවං අකත්‌වා ‘‘ඔවදථ , භන්‌තෙ, අනුසාසථ, තුම්‌හෙසු අනොවදන්‌තෙසු කො අඤ්‌ඤො ඔවදිස්‌සතී’’ති පදක්‌ඛිණං ගණ්‌හාති.
17. Sattame sanāthāti sañātakā bahuñātivaggā hutvā viharatha. Nāthaṃ karontīti nāthakaraṇā, attano sanāthabhāvakarā patiṭṭhākarāti attho. Kalyāṇamittotiādīsu sīlādiguṇasampannā kalyāṇā mittā assāti kalyāṇamitto. Tevassa ṭhānanisajjādīsu saha ayanato sahāyāti kalyāṇasahāyo. Cittena ceva kāyena ca kalyāṇamittesuyeva sampavaṅko oṇatoti kalyāṇasampavaṅko. Suvacohotīti sukhena vattabbo hoti, sukhena anusāsitabbo. Khamoti gāḷhena pharusena kakkhaḷena vutto khamati na kuppati. Padakkhiṇaggāhī anusāsaninti yathā ekacco ovadiyamāno vāmato gaṇhāti, paṭippharati vā, assuṇanto vā gacchati, evaṃ akatvā ‘‘ovadatha , bhante, anusāsatha, tumhesu anovadantesu ko añño ovadissatī’’ti padakkhiṇaṃ gaṇhāti.
උච්‌චාවචානීති උච්‌චනීචානි. කිංකරණීයානීති ‘‘කිං කරොමී’’ති එවං වත්‌වා කත්‌තබ්‌බකම්‌මානි. තත්‌ථ උච්‌චකම්‌මං නාම චීවරස්‌ස කරණං රජනං, චෙතියෙ සුධාකම්‌මං, උපොසථාගාරචෙතියඝරබොධිඝරෙසු කත්‌තබ්‌බකම්‌මන්‌ති එවමාදි. අවචකම්‌මං නාම පාදධොවනමක්‌ඛනාදිඛුද්‌දකකම්‌මං. තත්‍රූපායායාති තත්‍රුපගමනියාය. අලං කාතුන්‌ති කාතුං සමත්‌ථො හොති. අලං සංවිධාතුන්‌ති විචාරෙතුං සමත්‌ථො හොති.
Uccāvacānīti uccanīcāni. Kiṃkaraṇīyānīti ‘‘kiṃ karomī’’ti evaṃ vatvā kattabbakammāni. Tattha uccakammaṃ nāma cīvarassa karaṇaṃ rajanaṃ, cetiye sudhākammaṃ, uposathāgāracetiyagharabodhigharesu kattabbakammanti evamādi. Avacakammaṃ nāma pādadhovanamakkhanādikhuddakakammaṃ. Tatrūpāyāyāti tatrupagamaniyāya. Alaṃ kātunti kātuṃ samattho hoti. Alaṃ saṃvidhātunti vicāretuṃ samattho hoti.
ධම්‌මෙ අස්‌ස කාමො සිනෙහොති ධම්‌මකාමො, තෙපිටකං බුද්‌ධවචනං පියායතීති අත්‌ථො. පියසමුදාහාරොති පරස්‌මිං කථෙන්‌තෙ සක්‌කච්‌චං සුණාති, සයඤ්‌ච පරෙසං දෙසෙතුකාමො හොතීති අත්‌ථො . අභිධම්‌මෙ අභිවිනයෙති එත්‌ථ ධම්‌මො අභිධම්‌මො, විනයො අභිවිනයොති චතුක්‌කං වෙදිතබ්‌බං. තත්‌ථ ධම්‌මොති සුත්‌තන්‌තපිටකං. අභිධම්‌මොති සත්‌ත පකරණානි. විනයොති උභතොවිභඞ්‌ගො. අභිවිනයොති ඛන්‌ධකපරිවාරා. අථ වා සුත්‌තන්‌තපිටකම්‌පි අභිධම්‌මපිටකම්‌පි ධම්‌මො එව, මග්‌ගඵලානි අභිධම්‌මො. සකලවිනයපිටකං විනයො, කිලෙසවූපසමකරණං අභිවිනයො. ඉති සබ්‌බස්‌මිම්‌පි එත්‌ථ ධම්‌මෙ ච අභිධම්‌මෙ ච විනයෙ ච අභිවිනයෙ ච උළාරපාමොජ්‌ජො හොතීති අත්‌ථො. කුසලෙසු ධම්‌මෙසූති කාරණත්‌ථෙ භුම්‌මං, චාතුභූමකකුසලධම්‌මකාරණා තෙසං අධිගමත්‌ථාය අනික්‌ඛිත්‌තධුරො හොතීති අත්‌ථො.
Dhamme assa kāmo sinehoti dhammakāmo, tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ piyāyatīti attho. Piyasamudāhāroti parasmiṃ kathente sakkaccaṃ suṇāti, sayañca paresaṃ desetukāmo hotīti attho . Abhidhamme abhivinayeti ettha dhammo abhidhammo, vinayo abhivinayoti catukkaṃ veditabbaṃ. Tattha dhammoti suttantapiṭakaṃ. Abhidhammoti satta pakaraṇāni. Vinayoti ubhatovibhaṅgo. Abhivinayoti khandhakaparivārā. Atha vā suttantapiṭakampi abhidhammapiṭakampi dhammo eva, maggaphalāni abhidhammo. Sakalavinayapiṭakaṃ vinayo, kilesavūpasamakaraṇaṃ abhivinayo. Iti sabbasmimpi ettha dhamme ca abhidhamme ca vinaye ca abhivinaye ca uḷārapāmojjo hotīti attho. Kusalesu dhammesūti kāraṇatthe bhummaṃ, cātubhūmakakusaladhammakāraṇā tesaṃ adhigamatthāya anikkhittadhuro hotīti attho.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 7. පඨමනාථසුත්‌තං • 7. Paṭhamanāthasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 7-8. පඨමනාථසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 7-8. Paṭhamanāthasuttādivaṇṇanā
