Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఉదాన-అట్ఠకథా • Udāna-aṭṭhakathā

    ౮. పాటలిగామియవగ్గో

    8. Pāṭaligāmiyavaggo

    ౧. పఠమనిబ్బానపటిసంయుత్తసుత్తవణ్ణనా

    1. Paṭhamanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā

    ౭౧. పాటలిగామియవగ్గస్స పఠమే నిబ్బానపటిసంయుత్తాయాతి అమతధాతుసన్నిస్సితాయ అసఙ్ఖతధాతుయా పవేదనవసేన పవత్తాయ. ధమ్మియా కథాయాతి ధమ్మదేసనాయ. సన్దస్సేతీతి సభావసరసలక్ఖణతో నిబ్బానం దస్సేతి. సమాదపేతీతి తమేవ అత్థం తే భిక్ఖూ గణ్హాపేతి. సముత్తేజేతీతి తదత్థగహణే ఉస్సాహం జనేన్తో తేజేతి జోతేతి. సమ్పహంసేతీతి నిబ్బానగుణేహి సమ్మదేవ సబ్బప్పకారేహి తోసేతి.

    71. Pāṭaligāmiyavaggassa paṭhame nibbānapaṭisaṃyuttāyāti amatadhātusannissitāya asaṅkhatadhātuyā pavedanavasena pavattāya. Dhammiyā kathāyāti dhammadesanāya. Sandassetīti sabhāvasarasalakkhaṇato nibbānaṃ dasseti. Samādapetīti tameva atthaṃ te bhikkhū gaṇhāpeti. Samuttejetīti tadatthagahaṇe ussāhaṃ janento tejeti joteti. Sampahaṃsetīti nibbānaguṇehi sammadeva sabbappakārehi toseti.

    అథ వా సన్దస్సేతీతి ‘‘సో సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గా తణ్హక్ఖయో విరాగో నిరోధో’’తిఆదినా (మ॰ ని॰ ౧.౨౮౧; ౨.౩౩౭; మహావ॰ ౮) నయేనేవ సబ్బథా తేన తేన పరియాయేన తేసం తేసం అజ్ఝాసయానురూపం సమ్మా దస్సేతి. సమాదపేతీతి ‘‘ఇమినా అరియమగ్గేన తం అధిగన్తబ్బ’’న్తి అధిగమపటిపదాయ సద్ధిం తత్థ భిక్ఖూ నిన్నపోణపబ్భారే కరోన్తో సమ్మా ఆదపేతి గణ్హాపేతి. సముత్తేజేతీతి ఏతం దుక్కరం దురభిసమ్భవన్తి ‘‘మా సమ్మాపటిపత్తియం పమాదం అన్తరావోసానం ఆపజ్జథ, ఉపనిస్సయసమ్పన్నస్స వీరియవతో నయిదం దుక్కరం, తస్మా సీలవిసుద్ధిఆదివిసుద్ధిపటిపదాయ ఉట్ఠహథ ఘటయథ వాయమేయ్యాథా’’తి నిబ్బానాధిగమాయ ఉస్సాహేతి, తత్థ వా చిత్తం వోదపేతి. సమ్పహంసేతీతి ‘‘మదనిమ్మదనో పిపాసవినయో ఆలయసముగ్ఘాతో’’తి (అ॰ ని॰ ౪.౩౪; ఇతివు॰ ౯౦), రాగక్ఖయో దోసక్ఖయో మోహక్ఖయోతి (సం॰ ని॰ ౪.౩౬౭; ఇతివు॰ ౪౪), అసఙ్ఖతన్తి (సం॰ ని॰ ౪.౩౬౭), అమతఞ్చ సన్తన్తిఆదినా చ అనేకపరియాయేన (సం॰ ని॰ ౪.౪౦౯) నిబ్బానానిసంసప్పకాసనేన తేసం భిక్ఖూనం చిత్తం తోసేన్తో హాసేన్తో సమ్పహంసేతి సమస్సాసేతి.

    Atha vā sandassetīti ‘‘so sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggā taṇhakkhayo virāgo nirodho’’tiādinā (ma. ni. 1.281; 2.337; mahāva. 8) nayeneva sabbathā tena tena pariyāyena tesaṃ tesaṃ ajjhāsayānurūpaṃ sammā dasseti. Samādapetīti ‘‘iminā ariyamaggena taṃ adhigantabba’’nti adhigamapaṭipadāya saddhiṃ tattha bhikkhū ninnapoṇapabbhāre karonto sammā ādapeti gaṇhāpeti. Samuttejetīti etaṃ dukkaraṃ durabhisambhavanti ‘‘mā sammāpaṭipattiyaṃ pamādaṃ antarāvosānaṃ āpajjatha, upanissayasampannassa vīriyavato nayidaṃ dukkaraṃ, tasmā sīlavisuddhiādivisuddhipaṭipadāya uṭṭhahatha ghaṭayatha vāyameyyāthā’’ti nibbānādhigamāya ussāheti, tattha vā cittaṃ vodapeti. Sampahaṃsetīti ‘‘madanimmadano pipāsavinayo ālayasamugghāto’’ti (a. ni. 4.34; itivu. 90), rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayoti (saṃ. ni. 4.367; itivu. 44), asaṅkhatanti (saṃ. ni. 4.367), amatañca santantiādinā ca anekapariyāyena (saṃ. ni. 4.409) nibbānānisaṃsappakāsanena tesaṃ bhikkhūnaṃ cittaṃ tosento hāsento sampahaṃseti samassāseti.

    తేధాతి తే ఇధ. అట్ఠిం కత్వాతి ‘‘అత్థి కిఞ్చి అయం నో అత్థో అధిగన్తబ్బో’’తి ఏవం సల్లక్ఖేత్వా తాయ దేసనాయ అత్థికా హుత్వా. మనసి కత్వాతి చిత్తే ఠపేత్వా అనఞ్ఞవిహితా తం దేసనం అత్తనో చిత్తగతమేవ కత్వా. సబ్బం చేతసో సమన్నాహరిత్వాతి సబ్బేన కారకచిత్తేన ఆదితో పట్ఠాయ యావ పరియోసానా దేసనం ఆవజ్జేత్వా, తగ్గతమేవ ఆభోగం కత్వాతి అత్థో. అథ వా సబ్బం చేతసో సమన్నాహరిత్వాతి సబ్బస్మా చిత్తతో దేసనం సమ్మా అను అను ఆహరిత్వా. ఇదం వుత్తం హోతి – దేసేన్తస్స యేహి చిత్తేహి దేసనా కతా, సబ్బస్మా చిత్తతో పవత్తం దేసనం బహి గన్తుం అదేన్తో సమ్మా అవిపరీతం అను అను ఆహరిత్వా అత్తనో చిత్తసన్తానం ఆహరిత్వా యథాదేసితదేసితం దేసనం సుట్ఠు ఉపధారేత్వా. ఓహితసోతాతి అవహితసోతా, సుట్ఠు ఉపితసోతా. ఓహితసోతాతి వా అవిక్ఖిత్తసోతా. తమేవ ఉపలబ్భమానోపి హి సవనే అవిక్ఖేపో సతిసంవరో వియ చక్ఖున్ద్రియాదీసు సోతిన్ద్రియేపి వత్తుమరహతీతి. ఏత్థ చ ‘‘అట్ఠిం కత్వా’’తిఆదీహి చతూహిపి పదేహి తేసం భిక్ఖూనం తప్పరభావతో సవనే ఆదరదీపనేన సక్కచ్చసవనం దస్సేతి.

    Tedhāti te idha. Aṭṭhiṃ katvāti ‘‘atthi kiñci ayaṃ no attho adhigantabbo’’ti evaṃ sallakkhetvā tāya desanāya atthikā hutvā. Manasi katvāti citte ṭhapetvā anaññavihitā taṃ desanaṃ attano cittagatameva katvā. Sabbaṃ cetaso samannāharitvāti sabbena kārakacittena ādito paṭṭhāya yāva pariyosānā desanaṃ āvajjetvā, taggatameva ābhogaṃ katvāti attho. Atha vā sabbaṃ cetaso samannāharitvāti sabbasmā cittato desanaṃ sammā anu anu āharitvā. Idaṃ vuttaṃ hoti – desentassa yehi cittehi desanā katā, sabbasmā cittato pavattaṃ desanaṃ bahi gantuṃ adento sammā aviparītaṃ anu anu āharitvā attano cittasantānaṃ āharitvā yathādesitadesitaṃ desanaṃ suṭṭhu upadhāretvā. Ohitasotāti avahitasotā, suṭṭhu upitasotā. Ohitasotāti vā avikkhittasotā. Tameva upalabbhamānopi hi savane avikkhepo satisaṃvaro viya cakkhundriyādīsu sotindriyepi vattumarahatīti. Ettha ca ‘‘aṭṭhiṃ katvā’’tiādīhi catūhipi padehi tesaṃ bhikkhūnaṃ tapparabhāvato savane ādaradīpanena sakkaccasavanaṃ dasseti.

    ఏతమత్థం విదిత్వాతి ఏతం తేసం భిక్ఖూనం తస్సా నిబ్బానపటిసంయుత్తాయ ధమ్మకథాయ సవనే ఆదరకారితం సబ్బాకారతో విదిత్వా. ఇమం ఉదానన్తి ఇమం నిబ్బానస్స తబ్బిధురధమ్మదేసనాముఖేన పరమత్థతో విజ్జమానభావవిభావనం ఉదానం ఉదానేసి.

    Etamatthaṃ viditvāti etaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ tassā nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammakathāya savane ādarakāritaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti imaṃ nibbānassa tabbidhuradhammadesanāmukhena paramatthato vijjamānabhāvavibhāvanaṃ udānaṃ udānesi.

    తత్థ అత్థీతి విజ్జతి, పరమత్థతో ఉపలబ్భతీతి అత్థో. భిక్ఖవేతి తేసం భిక్ఖూనం ఆలపనం. నను చ ఉదానం నామ పీతిసోమనస్ససముట్ఠాపితో వా ధమ్మసంవేగసముట్ఠాపితో వా ధమ్మపటిగ్గాహకనిరపేక్ఖో ఉదాహారో, తథా చేవ ఏత్తకేసు సుత్తేసు ఆగతం, ఇధ కస్మా భగవా ఉదానేన్తో తే భిక్ఖూ ఆమన్తేసీతి? తేసం భిక్ఖూనం సఞ్ఞాపనత్థం. నిబ్బానపటిసంయుత్తఞ్హి భగవా తేసం భిక్ఖూనం ధమ్మం దేసేత్వా నిబ్బానగుణానుస్సరణేన ఉప్పన్నపీతిసోమనస్సా ఉదానం ఉదానేసి. ఇధ నిబ్బానవజ్జో సబ్బో సభావధమ్మో పచ్చయాయత్తవుత్తికోవ ఉపలబ్భతి, న పచ్చయనిరపేక్ఖో. అయం పన నిబ్బానధమ్మో కతమపచ్చయే ఉపలబ్భతీతి తేసం భిక్ఖూనం చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ తే చ సఞ్ఞాపేతుకామో ‘‘అత్థి, భిక్ఖవే, తదాయతన’’న్తిఆదిమాహ, న ఏకన్తతోవ తే పటిగ్గాహకే కత్వాతి వేదితబ్బం. తదాయతనన్తి తం కారణం. కారో పదసన్ధికరో. నిబ్బానఞ్హి మగ్గఫలఞాణాదీనం ఆరమ్మణపచ్చయభావతో రూపాదీని వియ చక్ఖువిఞ్ఞాణాదీనం ఆరమ్మణపచ్చయభూతానీతి కారణట్ఠేన ‘‘ఆయతన’’న్తి వుచ్చతి. ఏత్తావతా చ భగవా తేసం భిక్ఖూనం అసఙ్ఖతాయ ధాతుయా పరమత్థతో అత్థిభావం పవేదేసి.

    Tattha atthīti vijjati, paramatthato upalabbhatīti attho. Bhikkhaveti tesaṃ bhikkhūnaṃ ālapanaṃ. Nanu ca udānaṃ nāma pītisomanassasamuṭṭhāpito vā dhammasaṃvegasamuṭṭhāpito vā dhammapaṭiggāhakanirapekkho udāhāro, tathā ceva ettakesu suttesu āgataṃ, idha kasmā bhagavā udānento te bhikkhū āmantesīti? Tesaṃ bhikkhūnaṃ saññāpanatthaṃ. Nibbānapaṭisaṃyuttañhi bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ desetvā nibbānaguṇānussaraṇena uppannapītisomanassā udānaṃ udānesi. Idha nibbānavajjo sabbo sabhāvadhammo paccayāyattavuttikova upalabbhati, na paccayanirapekkho. Ayaṃ pana nibbānadhammo katamapaccaye upalabbhatīti tesaṃ bhikkhūnaṃ cetoparivitakkamaññāya te ca saññāpetukāmo ‘‘atthi, bhikkhave, tadāyatana’’ntiādimāha, na ekantatova te paṭiggāhake katvāti veditabbaṃ. Tadāyatananti taṃ kāraṇaṃ. Dakāro padasandhikaro. Nibbānañhi maggaphalañāṇādīnaṃ ārammaṇapaccayabhāvato rūpādīni viya cakkhuviññāṇādīnaṃ ārammaṇapaccayabhūtānīti kāraṇaṭṭhena ‘‘āyatana’’nti vuccati. Ettāvatā ca bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ asaṅkhatāya dhātuyā paramatthato atthibhāvaṃ pavedesi.

    తత్రాయం ధమ్మన్వయో – ఇధ సఙ్ఖతధమ్మానం విజ్జమానత్తా అసఙ్ఖతాయపి ధాతుయా భవితబ్బం తప్పటిపక్ఖత్తా సభావధమ్మానం. యథా హి దుక్ఖే విజ్జమానే తప్పటిపక్ఖభూతం సుఖమ్పి విజ్జతియేవ , తథా ఉణ్హే విజ్జమానే సీతమ్పి విజ్జతి, పాపధమ్మేసు విజ్జమానేసు కల్యాణధమ్మాపి విజ్జన్తి ఏవ. వుత్తఞ్చేతం –

    Tatrāyaṃ dhammanvayo – idha saṅkhatadhammānaṃ vijjamānattā asaṅkhatāyapi dhātuyā bhavitabbaṃ tappaṭipakkhattā sabhāvadhammānaṃ. Yathā hi dukkhe vijjamāne tappaṭipakkhabhūtaṃ sukhampi vijjatiyeva , tathā uṇhe vijjamāne sītampi vijjati, pāpadhammesu vijjamānesu kalyāṇadhammāpi vijjanti eva. Vuttañcetaṃ –

    ‘‘యథాపి దుక్ఖే విజ్జన్తే, సుఖం నామపి విజ్జతి;

    ‘‘Yathāpi dukkhe vijjante, sukhaṃ nāmapi vijjati;

    ఏవం భవే విజ్జమానే, విభవోపి ఇచ్ఛితబ్బకో.

    Evaṃ bhave vijjamāne, vibhavopi icchitabbako.

    ‘‘యథాపి ఉణ్హే విజ్జన్తే, అపరం విజ్జతి సీతలం;

    ‘‘Yathāpi uṇhe vijjante, aparaṃ vijjati sītalaṃ;

    ఏవం తివిధగ్గి విజ్జన్తే, నిబ్బానం ఇచ్ఛితబ్బకం.

    Evaṃ tividhaggi vijjante, nibbānaṃ icchitabbakaṃ.

    ‘‘యథాపి పాపే విజ్జన్తే, కల్యాణమపి విజ్జతి;

    ‘‘Yathāpi pāpe vijjante, kalyāṇamapi vijjati;

    ఏవమేవ జాతి విజ్జన్తే, అజాతిమపి ఇచ్ఛితబ్బక’’న్తిఆది. (బు॰ వం॰ ౨.౧౦-౧౨) –

    Evameva jāti vijjante, ajātimapi icchitabbaka’’ntiādi. (bu. vaṃ. 2.10-12) –

    అపిచ నిబ్బానస్స పరమత్థతో అత్థిభావవిచారణం పరతో ఆవిభవిస్సతి.

    Apica nibbānassa paramatthato atthibhāvavicāraṇaṃ parato āvibhavissati.

    ఏవం భగవా అసఙ్ఖతాయ ధాతుయా పరమత్థతో అత్థిభావం సమ్ముఖేన దస్సేత్వా ఇదాని తబ్బిధురధమ్మాపోహనముఖేనస్స సభావం దస్సేతుం, ‘‘యత్థ నేవ పథవీ న ఆపో’’తిఆదిమాహ. తత్థ యస్మా నిబ్బానం సబ్బసఙ్ఖారవిధురసభావం యథా సఙ్ఖతధమ్మేసు కత్థచి నత్థి, తథా తత్థపి సబ్బే సఙ్ఖతధమ్మా. న హి సఙ్ఖతాసఙ్ఖతధమ్మానం సమోధానం సమ్భవతి. తత్రాయం అత్థవిభావనా – యత్థ యస్మిం నిబ్బానే యస్సం అసఙ్ఖతధాతుయం నేవ కక్ఖళలక్ఖణా పథవీధాతు అత్థి, న పగ్ఘరణలక్ఖణా ఆపోధాతు, న ఉణ్హలక్ఖణా తేజోధాతు, న విత్థమ్భనలక్ఖణా వాయోధాతు అత్థి. ఇతి చతుమహాభూతాభావవచనేన యథా సబ్బస్సపి ఉపాదారూపస్స అభావో వుత్తో హోతి తన్నిస్సితత్తా. ఏవం అనవసేసతో కామరూపభవస్స తత్థ అభావో వుత్తో హోతి తదాయత్తవుత్తిభావతో. న హి మహాభూతనిస్సయేన వినా పఞ్చవోకారభవో ఏకవోకారభవో వా సమ్భవతీతి.

    Evaṃ bhagavā asaṅkhatāya dhātuyā paramatthato atthibhāvaṃ sammukhena dassetvā idāni tabbidhuradhammāpohanamukhenassa sabhāvaṃ dassetuṃ, ‘‘yattha neva pathavī na āpo’’tiādimāha. Tattha yasmā nibbānaṃ sabbasaṅkhāravidhurasabhāvaṃ yathā saṅkhatadhammesu katthaci natthi, tathā tatthapi sabbe saṅkhatadhammā. Na hi saṅkhatāsaṅkhatadhammānaṃ samodhānaṃ sambhavati. Tatrāyaṃ atthavibhāvanā – yattha yasmiṃ nibbāne yassaṃ asaṅkhatadhātuyaṃ neva kakkhaḷalakkhaṇā pathavīdhātu atthi, na paggharaṇalakkhaṇā āpodhātu, na uṇhalakkhaṇā tejodhātu, na vitthambhanalakkhaṇā vāyodhātu atthi. Iti catumahābhūtābhāvavacanena yathā sabbassapi upādārūpassa abhāvo vutto hoti tannissitattā. Evaṃ anavasesato kāmarūpabhavassa tattha abhāvo vutto hoti tadāyattavuttibhāvato. Na hi mahābhūtanissayena vinā pañcavokārabhavo ekavokārabhavo vā sambhavatīti.

    ఇదాని అరూపసభావత్తేపి నిబ్బానస్స అరూపభవపరియాపన్నానం ధమ్మానం తత్థ అభావం దస్సేతుం, ‘‘న ఆకాసానఞ్చాయతనం…పే॰… న నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతన’’న్తి వుత్తం. తత్థ న ఆకాసానఞ్చాయతనన్తి సద్ధిం ఆరమ్మణేన కుసలవిపాకకిరియభేదో తివిధోపి ఆకాసానఞ్చాయతనచిత్తుప్పాదో నత్థీతి అత్థో. సేసేసుపి ఏసేవ నయో. యదగ్గేన చ నిబ్బానే కామలోకాదీనం అభావో హోతి, తదగ్గేన తత్థ ఇధలోకపరలోకానమ్పి అభావోతి ఆహ – ‘‘నాయం లోకో న పరలోకో’’తి. తస్సత్థో – య్వాయం ‘‘ఇత్థత్తం దిట్ఠధమ్మో ఇధలోకో’’తి చ లద్ధవోహారో ఖన్ధాదిలోకో, యో చ ‘‘తతో అఞ్ఞథా పరో అభిసమ్పరాయో’’తి చ లద్ధవోహారో ఖన్ధాదిలోకో, తదుభయమ్పి తత్థ నత్థీతి. న ఉభో చన్దిమసూరియాతి యస్మా రూపగతే సతి తమో నామ సియా, తమస్స చ విధమనత్థం చన్దిమసూరియేహి వత్తితబ్బం. సబ్బేన సబ్బం పన యత్థ రూపగతమేవ నత్థి, కుతో తత్థ తమో. తమస్స వా విధమనా చన్దిమసూరియా, తస్మా చన్దిమా సూరియో చాతి ఉభోపి తత్థ నిబ్బానే నత్థీతి అత్థో. ఇమినా ఆలోకసభావతంయేవ నిబ్బానస్స దస్సేతి.

    Idāni arūpasabhāvattepi nibbānassa arūpabhavapariyāpannānaṃ dhammānaṃ tattha abhāvaṃ dassetuṃ, ‘‘na ākāsānañcāyatanaṃ…pe… na nevasaññānāsaññāyatana’’nti vuttaṃ. Tattha na ākāsānañcāyatananti saddhiṃ ārammaṇena kusalavipākakiriyabhedo tividhopi ākāsānañcāyatanacittuppādo natthīti attho. Sesesupi eseva nayo. Yadaggena ca nibbāne kāmalokādīnaṃ abhāvo hoti, tadaggena tattha idhalokaparalokānampi abhāvoti āha – ‘‘nāyaṃ loko na paraloko’’ti. Tassattho – yvāyaṃ ‘‘itthattaṃ diṭṭhadhammo idhaloko’’ti ca laddhavohāro khandhādiloko, yo ca ‘‘tato aññathā paro abhisamparāyo’’ti ca laddhavohāro khandhādiloko, tadubhayampi tattha natthīti. Na ubho candimasūriyāti yasmā rūpagate sati tamo nāma siyā, tamassa ca vidhamanatthaṃ candimasūriyehi vattitabbaṃ. Sabbena sabbaṃ pana yattha rūpagatameva natthi, kuto tattha tamo. Tamassa vā vidhamanā candimasūriyā, tasmā candimā sūriyo cāti ubhopi tattha nibbāne natthīti attho. Iminā ālokasabhāvataṃyeva nibbānassa dasseti.

    ఏత్తావతా చ అనభిసమేతావీనం భిక్ఖూనం అనాదిమతిసంసారే సుపినన్తేపి అననుభూతపుబ్బం పరమగమ్భీరం అతిదుద్దసం సణ్హసుఖుమం అతక్కావచరం అచ్చన్తసన్తం పణ్డితవేదనీయం అతిపణీతం అమతం నిబ్బానం విభావేన్తో పఠమం తావ ‘‘అత్థి, భిక్ఖవే, తదాయతన’’న్తి తస్స అత్థిభావా తేసం అఞ్ఞాణాదీని అపనేత్వా ‘‘యత్థ నేవ పథవీ …పే॰… న ఉభో చన్దిమసూరియా’’తి తదఞ్ఞధమ్మాపోహనముఖేన తం విభావేతి ధమ్మరాజా. తేన పథవీఆదిసబ్బసఙ్ఖతధమ్మవిధురసభావా యా అసఙ్ఖతా ధాతు, తం నిబ్బానన్తి దీపితం హోతి. తేనేవాహ, ‘‘తత్రాపాహం, భిక్ఖవే, నేవ ఆగతిం వదామీ’’తి.

    Ettāvatā ca anabhisametāvīnaṃ bhikkhūnaṃ anādimatisaṃsāre supinantepi ananubhūtapubbaṃ paramagambhīraṃ atiduddasaṃ saṇhasukhumaṃ atakkāvacaraṃ accantasantaṃ paṇḍitavedanīyaṃ atipaṇītaṃ amataṃ nibbānaṃ vibhāvento paṭhamaṃ tāva ‘‘atthi, bhikkhave, tadāyatana’’nti tassa atthibhāvā tesaṃ aññāṇādīni apanetvā ‘‘yattha neva pathavī …pe… na ubho candimasūriyā’’ti tadaññadhammāpohanamukhena taṃ vibhāveti dhammarājā. Tena pathavīādisabbasaṅkhatadhammavidhurasabhāvā yā asaṅkhatā dhātu, taṃ nibbānanti dīpitaṃ hoti. Tenevāha, ‘‘tatrāpāhaṃ, bhikkhave, neva āgatiṃ vadāmī’’ti.

    తత్థ తత్రాతి తస్మిం. అపిసద్దో సముచ్చయే. అహం, భిక్ఖవే, యత్థ సఙ్ఖారపవత్తే కుతోచి కస్సచి ఆగతిం న వదామి యథాపచ్చయం తత్థ ధమ్మమత్తస్స ఉప్పజ్జనతో. ఏవం తస్మిమ్పి ఆయతనే నిబ్బానే కుతోచి ఆగతిం ఆగమనం నేవ వదామి ఆగన్తబ్బట్ఠానతాయ అభావతో. న గతిన్తి కత్థచి గమనం న వదామి గన్తబ్బట్ఠానతాయ అభావతో. న హి తత్థ సత్తానం ఠపేత్వా ఞాణేన ఆరమ్మణకరణం ఆగతిగతియో సమ్భవన్తి, నాపి ఠితిచుతూపపత్తియో వదామి. ‘‘తదాపహ’’న్తిపి పాళి. తస్సత్థో – తమ్పి ఆయతనం గామన్తరతో గామన్తరం వియ న ఆగన్తబ్బతాయ న ఆగతి, న గన్తబ్బతాయ న గతి, పథవీపబ్బతాది వియ అపతిట్ఠానతాయ న ఠితి, అపచ్చయత్తా వా ఉప్పాదాభావో, తతో అమతసభావత్తా చవనాభావో, ఉప్పాదనిరోధాభావతో చేవ తదుభయపరిచ్ఛిన్నాయ ఠితియా చ అభావతో న ఠితిం న చుతిం న ఉపపత్తిం వదామి. కేవలం పన తం అరూపసభావత్తా అపచ్చయత్తా చ న కత్థచి పతిట్ఠితన్తి అప్పతిట్ఠం. తత్థ పవత్తాభావతో పవత్తప్పటిపక్ఖతో చ అప్పవత్తం. అరూపసభావత్తేపి వేదనాదయో వియ కస్సచిపి ఆరమ్మణస్స అనాలమ్బనతో ఉపత్థమ్భనిరపేక్ఖతో చ అనారమ్మణమేవ తం ‘‘ఆయతన’’న్తి వుత్తం నిబ్బానం. అయఞ్చ ఏవసద్దో అప్పతిట్ఠమేవ అప్పవత్తమేవాతి పదద్వయేనపి యోజేతబ్బో . ఏసేవన్తో దుక్ఖస్సాతి యదిదం ‘‘అప్పతిట్ఠ’’న్తిఆదీహి వచనేహి వణ్ణితం థోమితం యథావుత్తలక్ఖణం నిబ్బానం, ఏసో ఏవ సకలస్స వట్టదుక్ఖస్స అన్తో పరియోసానం తదధిగమే సతి సబ్బదుక్ఖాభావతో. తస్మా ‘‘దుక్ఖస్స అన్తో’’తి అయమేవ తస్స సభావోతి దస్సేతి.

    Tattha tatrāti tasmiṃ. Apisaddo samuccaye. Ahaṃ, bhikkhave, yattha saṅkhārapavatte kutoci kassaci āgatiṃ na vadāmi yathāpaccayaṃ tattha dhammamattassa uppajjanato. Evaṃ tasmimpi āyatane nibbāne kutoci āgatiṃ āgamanaṃ neva vadāmi āgantabbaṭṭhānatāya abhāvato. Na gatinti katthaci gamanaṃ na vadāmi gantabbaṭṭhānatāya abhāvato. Na hi tattha sattānaṃ ṭhapetvā ñāṇena ārammaṇakaraṇaṃ āgatigatiyo sambhavanti, nāpi ṭhiticutūpapattiyo vadāmi. ‘‘Tadāpaha’’ntipi pāḷi. Tassattho – tampi āyatanaṃ gāmantarato gāmantaraṃ viya na āgantabbatāya na āgati, na gantabbatāya na gati, pathavīpabbatādi viya apatiṭṭhānatāya na ṭhiti, apaccayattā vā uppādābhāvo, tato amatasabhāvattā cavanābhāvo, uppādanirodhābhāvato ceva tadubhayaparicchinnāya ṭhitiyā ca abhāvato na ṭhitiṃ na cutiṃ na upapattiṃ vadāmi. Kevalaṃ pana taṃ arūpasabhāvattā apaccayattā ca na katthaci patiṭṭhitanti appatiṭṭhaṃ. Tattha pavattābhāvato pavattappaṭipakkhato ca appavattaṃ. Arūpasabhāvattepi vedanādayo viya kassacipi ārammaṇassa anālambanato upatthambhanirapekkhato ca anārammaṇameva taṃ ‘‘āyatana’’nti vuttaṃ nibbānaṃ. Ayañca evasaddo appatiṭṭhameva appavattamevāti padadvayenapi yojetabbo . Esevanto dukkhassāti yadidaṃ ‘‘appatiṭṭha’’ntiādīhi vacanehi vaṇṇitaṃ thomitaṃ yathāvuttalakkhaṇaṃ nibbānaṃ, eso eva sakalassa vaṭṭadukkhassa anto pariyosānaṃ tadadhigame sati sabbadukkhābhāvato. Tasmā ‘‘dukkhassa anto’’ti ayameva tassa sabhāvoti dasseti.

    పఠమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఉదానపాళి • Udānapāḷi / ౧. పఠమనిబ్బానపటిసంయుత్తసుత్తం • 1. Paṭhamanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact