Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဥဒာန-အဋ္ဌကထာ • Udāna-aṭṭhakathā

    ၈. ပာဋလိဂာမိယဝဂ္ဂော

    8. Pāṭaligāmiyavaggo

    ၁. ပဌမနိဗ္ဗာနပဋိသံယုတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    1. Paṭhamanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā

    ၇၁. ပာဋလိဂာမိယဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ နိဗ္ဗာနပဋိသံယုတ္တာယာတိ အမတဓာတုသန္နိသ္သိတာယ အသင္ခတဓာတုယာ ပဝေဒနဝသေန ပဝတ္တာယ။ ဓမ္မိယာ ကထာယာတိ ဓမ္မဒေသနာယ။ သန္ဒသ္သေတီတိ သဘာဝသရသလက္ခဏတော နိဗ္ဗာနံ ဒသ္သေတိ။ သမာဒပေတီတိ တမေဝ အတ္ထံ တေ ဘိက္ခူ ဂဏ္ဟာပေတိ။ သမုတ္တေဇေတီတိ တဒတ္ထဂဟဏေ ဥသ္သာဟံ ဇနေန္တော တေဇေတိ ဇောတေတိ။ သမ္ပဟံသေတီတိ နိဗ္ဗာနဂုဏေဟိ သမ္မဒေဝ သဗ္ဗပ္ပကာရေဟိ တောသေတိ။

    71. Pāṭaligāmiyavaggassa paṭhame nibbānapaṭisaṃyuttāyāti amatadhātusannissitāya asaṅkhatadhātuyā pavedanavasena pavattāya. Dhammiyā kathāyāti dhammadesanāya. Sandassetīti sabhāvasarasalakkhaṇato nibbānaṃ dasseti. Samādapetīti tameva atthaṃ te bhikkhū gaṇhāpeti. Samuttejetīti tadatthagahaṇe ussāhaṃ janento tejeti joteti. Sampahaṃsetīti nibbānaguṇehi sammadeva sabbappakārehi toseti.

    အထ ဝာ သန္ဒသ္သေတီတိ ‘‘သော သဗ္ဗသင္ခာရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂာ တဏ္ဟက္ခယော ဝိရာဂော နိရောဓော’’တိအာဒိနာ (မ. နိ. ၁.၂၈၁; ၂.၃၃၇; မဟာဝ. ၈) နယေနေဝ သဗ္ဗထာ တေန တေန ပရိယာယေန တေသံ တေသံ အဇ္ဈာသယာနုရူပံ သမ္မာ ဒသ္သေတိ။ သမာဒပေတီတိ ‘‘ဣမိနာ အရိယမဂ္ဂေန တံ အဓိဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ အဓိဂမပဋိပဒာယ သဒ္ဓိံ တတ္ထ ဘိက္ခူ နိန္နပောဏပဗ္ဘာရေ ကရောန္တော သမ္မာ အာဒပေတိ ဂဏ္ဟာပေတိ။ သမုတ္တေဇေတီတိ ဧတံ ဒုက္ကရံ ဒုရဘိသမ္ဘဝန္တိ ‘‘မာ သမ္မာပဋိပတ္တိယံ ပမာဒံ အန္တရာဝောသာနံ အာပဇ္ဇထ, ဥပနိသ္သယသမ္ပန္နသ္သ ဝီရိယဝတော နယိဒံ ဒုက္ကရံ, တသ္မာ သီလဝိသုဒ္ဓိအာဒိဝိသုဒ္ဓိပဋိပဒာယ ဥဋ္ဌဟထ ဃဋယထ ဝာယမေယ္ယာထာ’’တိ နိဗ္ဗာနာဓိဂမာယ ဥသ္သာဟေတိ, တတ္ထ ဝာ စိတ္တံ ဝောဒပေတိ။ သမ္ပဟံသေတီတိ ‘‘မဒနိမ္မဒနော ပိပာသဝိနယော အာလယသမုဂ္ဃာတော’’တိ (အ. နိ. ၄.၃၄; ဣတိဝု. ၉၀), ရာဂက္ခယော ဒောသက္ခယော မောဟက္ခယောတိ (သံ. နိ. ၄.၃၆၇; ဣတိဝု. ၄၄), အသင္ခတန္တိ (သံ. နိ. ၄.၃၆၇), အမတဉ္စ သန္တန္တိအာဒိနာ စ အနေကပရိယာယေန (သံ. နိ. ၄.၄၀၉) နိဗ္ဗာနာနိသံသပ္ပကာသနေန တေသံ ဘိက္ခူနံ စိတ္တံ တောသေန္တော ဟာသေန္တော သမ္ပဟံသေတိ သမသ္သာသေတိ။

    Atha vā sandassetīti ‘‘so sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggā taṇhakkhayo virāgo nirodho’’tiādinā (ma. ni. 1.281; 2.337; mahāva. 8) nayeneva sabbathā tena tena pariyāyena tesaṃ tesaṃ ajjhāsayānurūpaṃ sammā dasseti. Samādapetīti ‘‘iminā ariyamaggena taṃ adhigantabba’’nti adhigamapaṭipadāya saddhiṃ tattha bhikkhū ninnapoṇapabbhāre karonto sammā ādapeti gaṇhāpeti. Samuttejetīti etaṃ dukkaraṃ durabhisambhavanti ‘‘mā sammāpaṭipattiyaṃ pamādaṃ antarāvosānaṃ āpajjatha, upanissayasampannassa vīriyavato nayidaṃ dukkaraṃ, tasmā sīlavisuddhiādivisuddhipaṭipadāya uṭṭhahatha ghaṭayatha vāyameyyāthā’’ti nibbānādhigamāya ussāheti, tattha vā cittaṃ vodapeti. Sampahaṃsetīti ‘‘madanimmadano pipāsavinayo ālayasamugghāto’’ti (a. ni. 4.34; itivu. 90), rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayoti (saṃ. ni. 4.367; itivu. 44), asaṅkhatanti (saṃ. ni. 4.367), amatañca santantiādinā ca anekapariyāyena (saṃ. ni. 4.409) nibbānānisaṃsappakāsanena tesaṃ bhikkhūnaṃ cittaṃ tosento hāsento sampahaṃseti samassāseti.

    တေဓာတိ တေ ဣဓ။ အဋ္ဌိံ ကတ္ဝာတိ ‘‘အတ္ထိ ကိဉ္စိ အယံ နော အတ္ထော အဓိဂန္တဗ္ဗော’’တိ ဧဝံ သလ္လက္ခေတ္ဝာ တာယ ဒေသနာယ အတ္ထိကာ ဟုတ္ဝာ။ မနသိ ကတ္ဝာတိ စိတ္တေ ဌပေတ္ဝာ အနညဝိဟိတာ တံ ဒေသနံ အတ္တနော စိတ္တဂတမေဝ ကတ္ဝာ။ သဗ္ဗံ စေတသော သမန္နာဟရိတ္ဝာတိ သဗ္ဗေန ကာရကစိတ္တေန အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ပရိယောသာနာ ဒေသနံ အာဝဇ္ဇေတ္ဝာ, တဂ္ဂတမေဝ အာဘောဂံ ကတ္ဝာတိ အတ္ထော။ အထ ဝာ သဗ္ဗံ စေတသော သမန္နာဟရိတ္ဝာတိ သဗ္ဗသ္မာ စိတ္တတော ဒေသနံ သမ္မာ အနု အနု အာဟရိတ္ဝာ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဒေသေန္တသ္သ ယေဟိ စိတ္တေဟိ ဒေသနာ ကတာ, သဗ္ဗသ္မာ စိတ္တတော ပဝတ္တံ ဒေသနံ ဗဟိ ဂန္တုံ အဒေန္တော သမ္မာ အဝိပရီတံ အနု အနု အာဟရိတ္ဝာ အတ္တနော စိတ္တသန္တာနံ အာဟရိတ္ဝာ ယထာဒေသိတဒေသိတံ ဒေသနံ သုဋ္ဌု ဥပဓာရေတ္ဝာ။ ဩဟိတသောတာတိ အဝဟိတသောတာ, သုဋ္ဌု ဥပိတသောတာ။ ဩဟိတသောတာတိ ဝာ အဝိက္ခိတ္တသောတာ။ တမေဝ ဥပလဗ္ဘမာနောပိ ဟိ သဝနေ အဝိက္ခေပော သတိသံဝရော ဝိယ စက္ခုန္ဒ္ရိယာဒီသု သောတိန္ဒ္ရိယေပိ ဝတ္တုမရဟတီတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘အဋ္ဌိံ ကတ္ဝာ’’တိအာဒီဟိ စတူဟိပိ ပဒေဟိ တေသံ ဘိက္ခူနံ တပ္ပရဘာဝတော သဝနေ အာဒရဒီပနေန သက္ကစ္စသဝနံ ဒသ္သေတိ။

    Tedhāti te idha. Aṭṭhiṃ katvāti ‘‘atthi kiñci ayaṃ no attho adhigantabbo’’ti evaṃ sallakkhetvā tāya desanāya atthikā hutvā. Manasi katvāti citte ṭhapetvā anaññavihitā taṃ desanaṃ attano cittagatameva katvā. Sabbaṃ cetaso samannāharitvāti sabbena kārakacittena ādito paṭṭhāya yāva pariyosānā desanaṃ āvajjetvā, taggatameva ābhogaṃ katvāti attho. Atha vā sabbaṃ cetaso samannāharitvāti sabbasmā cittato desanaṃ sammā anu anu āharitvā. Idaṃ vuttaṃ hoti – desentassa yehi cittehi desanā katā, sabbasmā cittato pavattaṃ desanaṃ bahi gantuṃ adento sammā aviparītaṃ anu anu āharitvā attano cittasantānaṃ āharitvā yathādesitadesitaṃ desanaṃ suṭṭhu upadhāretvā. Ohitasotāti avahitasotā, suṭṭhu upitasotā. Ohitasotāti vā avikkhittasotā. Tameva upalabbhamānopi hi savane avikkhepo satisaṃvaro viya cakkhundriyādīsu sotindriyepi vattumarahatīti. Ettha ca ‘‘aṭṭhiṃ katvā’’tiādīhi catūhipi padehi tesaṃ bhikkhūnaṃ tapparabhāvato savane ādaradīpanena sakkaccasavanaṃ dasseti.

    ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာတိ ဧတံ တေသံ ဘိက္ခူနံ တသ္သာ နိဗ္ဗာနပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မကထာယ သဝနေ အာဒရကာရိတံ သဗ္ဗာကာရတော ဝိဒိတ္ဝာ။ ဣမံ ဥဒာနန္တိ ဣမံ နိဗ္ဗာနသ္သ တဗ္ဗိဓုရဓမ္မဒေသနာမုခေန ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနဘာဝဝိဘာဝနံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ။

    Etamatthaṃ viditvāti etaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ tassā nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammakathāya savane ādarakāritaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti imaṃ nibbānassa tabbidhuradhammadesanāmukhena paramatthato vijjamānabhāvavibhāvanaṃ udānaṃ udānesi.

    တတ္ထ အတ္ထီတိ ဝိဇ္ဇတိ, ပရမတ္ထတော ဥပလဗ္ဘတီတိ အတ္ထော။ ဘိက္ခဝေတိ တေသံ ဘိက္ခူနံ အာလပနံ။ နနု စ ဥဒာနံ နာမ ပီတိသောမနသ္သသမုဋ္ဌာပိတော ဝာ ဓမ္မသံဝေဂသမုဋ္ဌာပိတော ဝာ ဓမ္မပဋိဂ္ဂာဟကနိရပေက္ခော ဥဒာဟာရော, တထာ စေဝ ဧတ္တကေသု သုတ္တေသု အာဂတံ, ဣဓ ကသ္မာ ဘဂဝာ ဥဒာနေန္တော တေ ဘိက္ခူ အာမန္တေသီတိ? တေသံ ဘိက္ခူနံ သညာပနတ္ထံ။ နိဗ္ဗာနပဋိသံယုတ္တဉ္ဟိ ဘဂဝာ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတ္ဝာ နိဗ္ဗာနဂုဏာနုသ္သရဏေန ဥပ္ပန္နပီတိသောမနသ္သာ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ။ ဣဓ နိဗ္ဗာနဝဇ္ဇော သဗ္ဗော သဘာဝဓမ္မော ပစ္စယာယတ္တဝုတ္တိကောဝ ဥပလဗ္ဘတိ, န ပစ္စယနိရပေက္ခော။ အယံ ပန နိဗ္ဗာနဓမ္မော ကတမပစ္စယေ ဥပလဗ္ဘတီတိ တေသံ ဘိက္ခူနံ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ တေ စ သညာပေတုကာမော ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, တဒာယတန’’န္တိအာဒိမာဟ, န ဧကန္တတောဝ တေ ပဋိဂ္ဂာဟကေ ကတ္ဝာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တဒာယတနန္တိ တံ ကာရဏံ။ ကာရော ပဒသန္ဓိကရော။ နိဗ္ဗာနဉ္ဟိ မဂ္ဂဖလဉာဏာဒီနံ အာရမ္မဏပစ္စယဘာဝတော ရူပာဒီနိ ဝိယ စက္ခုဝိညာဏာဒီနံ အာရမ္မဏပစ္စယဘူတာနီတိ ကာရဏဋ္ဌေန ‘‘အာယတန’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဧတ္တာဝတာ စ ဘဂဝာ တေသံ ဘိက္ခူနံ အသင္ခတာယ ဓာတုယာ ပရမတ္ထတော အတ္ထိဘာဝံ ပဝေဒေသိ။

    Tattha atthīti vijjati, paramatthato upalabbhatīti attho. Bhikkhaveti tesaṃ bhikkhūnaṃ ālapanaṃ. Nanu ca udānaṃ nāma pītisomanassasamuṭṭhāpito vā dhammasaṃvegasamuṭṭhāpito vā dhammapaṭiggāhakanirapekkho udāhāro, tathā ceva ettakesu suttesu āgataṃ, idha kasmā bhagavā udānento te bhikkhū āmantesīti? Tesaṃ bhikkhūnaṃ saññāpanatthaṃ. Nibbānapaṭisaṃyuttañhi bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ desetvā nibbānaguṇānussaraṇena uppannapītisomanassā udānaṃ udānesi. Idha nibbānavajjo sabbo sabhāvadhammo paccayāyattavuttikova upalabbhati, na paccayanirapekkho. Ayaṃ pana nibbānadhammo katamapaccaye upalabbhatīti tesaṃ bhikkhūnaṃ cetoparivitakkamaññāya te ca saññāpetukāmo ‘‘atthi, bhikkhave, tadāyatana’’ntiādimāha, na ekantatova te paṭiggāhake katvāti veditabbaṃ. Tadāyatananti taṃ kāraṇaṃ. Dakāro padasandhikaro. Nibbānañhi maggaphalañāṇādīnaṃ ārammaṇapaccayabhāvato rūpādīni viya cakkhuviññāṇādīnaṃ ārammaṇapaccayabhūtānīti kāraṇaṭṭhena ‘‘āyatana’’nti vuccati. Ettāvatā ca bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ asaṅkhatāya dhātuyā paramatthato atthibhāvaṃ pavedesi.

    တတ္ရာယံ ဓမ္မန္ဝယော – ဣဓ သင္ခတဓမ္မာနံ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ အသင္ခတာယပိ ဓာတုယာ ဘဝိတဗ္ဗံ တပ္ပဋိပက္ခတ္တာ သဘာဝဓမ္မာနံ။ ယထာ ဟိ ဒုက္ခေ ဝိဇ္ဇမာနေ တပ္ပဋိပက္ခဘူတံ သုခမ္ပိ ဝိဇ္ဇတိယေဝ , တထာ ဥဏ္ဟေ ဝိဇ္ဇမာနေ သီတမ္ပိ ဝိဇ္ဇတိ, ပာပဓမ္မေသု ဝိဇ္ဇမာနေသု ကလ္ယာဏဓမ္မာပိ ဝိဇ္ဇန္တိ ဧဝ။ ဝုတ္တဉ္စေတံ –

    Tatrāyaṃ dhammanvayo – idha saṅkhatadhammānaṃ vijjamānattā asaṅkhatāyapi dhātuyā bhavitabbaṃ tappaṭipakkhattā sabhāvadhammānaṃ. Yathā hi dukkhe vijjamāne tappaṭipakkhabhūtaṃ sukhampi vijjatiyeva , tathā uṇhe vijjamāne sītampi vijjati, pāpadhammesu vijjamānesu kalyāṇadhammāpi vijjanti eva. Vuttañcetaṃ –

    ‘‘ယထာပိ ဒုက္ခေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ သုခံ နာမပိ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yathāpi dukkhe vijjante, sukhaṃ nāmapi vijjati;

    ဧဝံ ဘဝေ ဝိဇ္ဇမာနေ၊ ဝိဘဝောပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗကော။

    Evaṃ bhave vijjamāne, vibhavopi icchitabbako.

    ‘‘ယထာပိ ဥဏ္ဟေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ အပရံ ဝိဇ္ဇတိ သီတလံ။

    ‘‘Yathāpi uṇhe vijjante, aparaṃ vijjati sītalaṃ;

    ဧဝံ တိဝိဓဂ္ဂိ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ နိဗ္ဗာနံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗကံ။

    Evaṃ tividhaggi vijjante, nibbānaṃ icchitabbakaṃ.

    ‘‘ယထာပိ ပာပေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ ကလ္ယာဏမပိ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yathāpi pāpe vijjante, kalyāṇamapi vijjati;

    ဧဝမေဝ ဇာတိ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ အဇာတိမပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗက’’န္တိအာဒိ။ (ဗု. ဝံ. ၂.၁၀-၁၂) –

    Evameva jāti vijjante, ajātimapi icchitabbaka’’ntiādi. (bu. vaṃ. 2.10-12) –

    အပိစ နိဗ္ဗာနသ္သ ပရမတ္ထတော အတ္ထိဘာဝဝိစာရဏံ ပရတော အာဝိဘဝိသ္သတိ။

    Apica nibbānassa paramatthato atthibhāvavicāraṇaṃ parato āvibhavissati.

    ဧဝံ ဘဂဝာ အသင္ခတာယ ဓာတုယာ ပရမတ္ထတော အတ္ထိဘာဝံ သမ္မုခေန ဒသ္သေတ္ဝာ ဣဒာနိ တဗ္ဗိဓုရဓမ္မာပောဟနမုခေနသ္သ သဘာဝံ ဒသ္သေတုံ, ‘‘ယတ္ထ နေဝ ပထဝီ န အာပော’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယသ္မာ နိဗ္ဗာနံ သဗ္ဗသင္ခာရဝိဓုရသဘာဝံ ယထာ သင္ခတဓမ္မေသု ကတ္ထစိ နတ္ထိ, တထာ တတ္ထပိ သဗ္ဗေ သင္ခတဓမ္မာ။ န ဟိ သင္ခတာသင္ခတဓမ္မာနံ သမောဓာနံ သမ္ဘဝတိ။ တတ္ရာယံ အတ္ထဝိဘာဝနာ – ယတ္ထ ယသ္မိံ နိဗ္ဗာနေ ယသ္သံ အသင္ခတဓာတုယံ နေဝ ကက္ခဠလက္ခဏာ ပထဝီဓာတု အတ္ထိ, န ပဂ္ဃရဏလက္ခဏာ အာပောဓာတု, န ဥဏ္ဟလက္ခဏာ တေဇောဓာတု, န ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏာ ဝာယောဓာတု အတ္ထိ။ ဣတိ စတုမဟာဘူတာဘာဝဝစနေန ယထာ သဗ္ဗသ္သပိ ဥပာဒာရူပသ္သ အဘာဝော ဝုတ္တော ဟောတိ တန္နိသ္သိတတ္တာ။ ဧဝံ အနဝသေသတော ကာမရူပဘဝသ္သ တတ္ထ အဘာဝော ဝုတ္တော ဟောတိ တဒာယတ္တဝုတ္တိဘာဝတော။ န ဟိ မဟာဘူတနိသ္သယေန ဝိနာ ပဉ္စဝောကာရဘဝော ဧကဝောကာရဘဝော ဝာ သမ္ဘဝတီတိ။

    Evaṃ bhagavā asaṅkhatāya dhātuyā paramatthato atthibhāvaṃ sammukhena dassetvā idāni tabbidhuradhammāpohanamukhenassa sabhāvaṃ dassetuṃ, ‘‘yattha neva pathavī na āpo’’tiādimāha. Tattha yasmā nibbānaṃ sabbasaṅkhāravidhurasabhāvaṃ yathā saṅkhatadhammesu katthaci natthi, tathā tatthapi sabbe saṅkhatadhammā. Na hi saṅkhatāsaṅkhatadhammānaṃ samodhānaṃ sambhavati. Tatrāyaṃ atthavibhāvanā – yattha yasmiṃ nibbāne yassaṃ asaṅkhatadhātuyaṃ neva kakkhaḷalakkhaṇā pathavīdhātu atthi, na paggharaṇalakkhaṇā āpodhātu, na uṇhalakkhaṇā tejodhātu, na vitthambhanalakkhaṇā vāyodhātu atthi. Iti catumahābhūtābhāvavacanena yathā sabbassapi upādārūpassa abhāvo vutto hoti tannissitattā. Evaṃ anavasesato kāmarūpabhavassa tattha abhāvo vutto hoti tadāyattavuttibhāvato. Na hi mahābhūtanissayena vinā pañcavokārabhavo ekavokārabhavo vā sambhavatīti.

    ဣဒာနိ အရူပသဘာဝတ္တေပိ နိဗ္ဗာနသ္သ အရူပဘဝပရိယာပန္နာနံ ဓမ္မာနံ တတ္ထ အဘာဝံ ဒသ္သေတုံ, ‘‘န အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ပေ.။ န နေဝသညာနာသညာယတန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ န အာကာသာနဉ္စာယတနန္တိ သဒ္ဓိံ အာရမ္မဏေန ကုသလဝိပာကကိရိယဘေဒော တိဝိဓောပိ အာကာသာနဉ္စာယတနစိတ္တုပ္ပာဒော နတ္ထီတိ အတ္ထော။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယဒဂ္ဂေန စ နိဗ္ဗာနေ ကာမလောကာဒီနံ အဘာဝော ဟောတိ, တဒဂ္ဂေန တတ္ထ ဣဓလောကပရလောကာနမ္ပိ အဘာဝောတိ အာဟ – ‘‘နာယံ လောကော န ပရလောကော’’တိ။ တသ္သတ္ထော – ယ္ဝာယံ ‘‘ဣတ္ထတ္တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ဣဓလောကော’’တိ စ လဒ္ဓဝောဟာရော ခန္ဓာဒိလောကော, ယော စ ‘‘တတော အညထာ ပရော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ စ လဒ္ဓဝောဟာရော ခန္ဓာဒိလောကော, တဒုဘယမ္ပိ တတ္ထ နတ္ထီတိ။ န ဥဘော စန္ဒိမသူရိယာတိ ယသ္မာ ရူပဂတေ သတိ တမော နာမ သိယာ, တမသ္သ စ ဝိဓမနတ္ထံ စန္ဒိမသူရိယေဟိ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ ပန ယတ္ထ ရူပဂတမေဝ နတ္ထိ, ကုတော တတ္ထ တမော။ တမသ္သ ဝာ ဝိဓမနာ စန္ဒိမသူရိယာ, တသ္မာ စန္ဒိမာ သူရိယော စာတိ ဥဘောပိ တတ္ထ နိဗ္ဗာနေ နတ္ထီတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ အာလောကသဘာဝတံယေဝ နိဗ္ဗာနသ္သ ဒသ္သေတိ။

    Idāni arūpasabhāvattepi nibbānassa arūpabhavapariyāpannānaṃ dhammānaṃ tattha abhāvaṃ dassetuṃ, ‘‘na ākāsānañcāyatanaṃ…pe… na nevasaññānāsaññāyatana’’nti vuttaṃ. Tattha na ākāsānañcāyatananti saddhiṃ ārammaṇena kusalavipākakiriyabhedo tividhopi ākāsānañcāyatanacittuppādo natthīti attho. Sesesupi eseva nayo. Yadaggena ca nibbāne kāmalokādīnaṃ abhāvo hoti, tadaggena tattha idhalokaparalokānampi abhāvoti āha – ‘‘nāyaṃ loko na paraloko’’ti. Tassattho – yvāyaṃ ‘‘itthattaṃ diṭṭhadhammo idhaloko’’ti ca laddhavohāro khandhādiloko, yo ca ‘‘tato aññathā paro abhisamparāyo’’ti ca laddhavohāro khandhādiloko, tadubhayampi tattha natthīti. Na ubho candimasūriyāti yasmā rūpagate sati tamo nāma siyā, tamassa ca vidhamanatthaṃ candimasūriyehi vattitabbaṃ. Sabbena sabbaṃ pana yattha rūpagatameva natthi, kuto tattha tamo. Tamassa vā vidhamanā candimasūriyā, tasmā candimā sūriyo cāti ubhopi tattha nibbāne natthīti attho. Iminā ālokasabhāvataṃyeva nibbānassa dasseti.

    ဧတ္တာဝတာ စ အနဘိသမေတာဝီနံ ဘိက္ခူနံ အနာဒိမတိသံသာရေ သုပိနန္တေပိ အနနုဘူတပုဗ္ဗံ ပရမဂမ္ဘီရံ အတိဒုဒ္ဒသံ သဏ္ဟသုခုမံ အတက္ကာဝစရံ အစ္စန္တသန္တံ ပဏ္ဍိတဝေဒနီယံ အတိပဏီတံ အမတံ နိဗ္ဗာနံ ဝိဘာဝေန္တော ပဌမံ တာဝ ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, တဒာယတန’’န္တိ တသ္သ အတ္ထိဘာဝာ တေသံ အညာဏာဒီနိ အပနေတ္ဝာ ‘‘ယတ္ထ နေဝ ပထဝီ ။ပေ.။ န ဥဘော စန္ဒိမသူရိယာ’’တိ တဒညဓမ္မာပောဟနမုခေန တံ ဝိဘာဝေတိ ဓမ္မရာဇာ။ တေန ပထဝီအာဒိသဗ္ဗသင္ခတဓမ္မဝိဓုရသဘာဝာ ယာ အသင္ခတာ ဓာတု, တံ နိဗ္ဗာနန္တိ ဒီပိတံ ဟောတိ။ တေနေဝာဟ, ‘‘တတ္ရာပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ အာဂတိံ ဝဒာမီ’’တိ။

    Ettāvatā ca anabhisametāvīnaṃ bhikkhūnaṃ anādimatisaṃsāre supinantepi ananubhūtapubbaṃ paramagambhīraṃ atiduddasaṃ saṇhasukhumaṃ atakkāvacaraṃ accantasantaṃ paṇḍitavedanīyaṃ atipaṇītaṃ amataṃ nibbānaṃ vibhāvento paṭhamaṃ tāva ‘‘atthi, bhikkhave, tadāyatana’’nti tassa atthibhāvā tesaṃ aññāṇādīni apanetvā ‘‘yattha neva pathavī …pe… na ubho candimasūriyā’’ti tadaññadhammāpohanamukhena taṃ vibhāveti dhammarājā. Tena pathavīādisabbasaṅkhatadhammavidhurasabhāvā yā asaṅkhatā dhātu, taṃ nibbānanti dīpitaṃ hoti. Tenevāha, ‘‘tatrāpāhaṃ, bhikkhave, neva āgatiṃ vadāmī’’ti.

    တတ္ထ တတ္ရာတိ တသ္မိံ။ အပိသဒ္ဒော သမုစ္စယေ။ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ယတ္ထ သင္ခာရပဝတ္တေ ကုတောစိ ကသ္သစိ အာဂတိံ န ဝဒာမိ ယထာပစ္စယံ တတ္ထ ဓမ္မမတ္တသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇနတော။ ဧဝံ တသ္မိမ္ပိ အာယတနေ နိဗ္ဗာနေ ကုတောစိ အာဂတိံ အာဂမနံ နေဝ ဝဒာမိ အာဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနတာယ အဘာဝတော။ န ဂတိန္တိ ကတ္ထစိ ဂမနံ န ဝဒာမိ ဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနတာယ အဘာဝတော။ န ဟိ တတ္ထ သတ္တာနံ ဌပေတ္ဝာ ဉာဏေန အာရမ္မဏကရဏံ အာဂတိဂတိယော သမ္ဘဝန္တိ, နာပိ ဌိတိစုတူပပတ္တိယော ဝဒာမိ။ ‘‘တဒာပဟ’’န္တိပိ ပာဠိ။ တသ္သတ္ထော – တမ္ပိ အာယတနံ ဂာမန္တရတော ဂာမန္တရံ ဝိယ န အာဂန္တဗ္ဗတာယ န အာဂတိ, န ဂန္တဗ္ဗတာယ န ဂတိ, ပထဝီပဗ္ဗတာဒိ ဝိယ အပတိဋ္ဌာနတာယ န ဌိတိ, အပစ္စယတ္တာ ဝာ ဥပ္ပာဒာဘာဝော, တတော အမတသဘာဝတ္တာ စဝနာဘာဝော, ဥပ္ပာဒနိရောဓာဘာဝတော စေဝ တဒုဘယပရိစ္ဆိန္နာယ ဌိတိယာ စ အဘာဝတော န ဌိတိံ န စုတိံ န ဥပပတ္တိံ ဝဒာမိ။ ကေဝလံ ပန တံ အရူပသဘာဝတ္တာ အပစ္စယတ္တာ စ န ကတ္ထစိ ပတိဋ္ဌိတန္တိ အပ္ပတိဋ္ဌံ။ တတ္ထ ပဝတ္တာဘာဝတော ပဝတ္တပ္ပဋိပက္ခတော စ အပ္ပဝတ္တံ။ အရူပသဘာဝတ္တေပိ ဝေဒနာဒယော ဝိယ ကသ္သစိပိ အာရမ္မဏသ္သ အနာလမ္ဗနတော ဥပတ္ထမ္ဘနိရပေက္ခတော စ အနာရမ္မဏမေဝ တံ ‘‘အာယတန’’န္တိ ဝုတ္တံ နိဗ္ဗာနံ။ အယဉ္စ ဧဝသဒ္ဒော အပ္ပတိဋ္ဌမေဝ အပ္ပဝတ္တမေဝာတိ ပဒဒ္ဝယေနပိ ယောဇေတဗ္ဗော ။ ဧသေဝန္တော ဒုက္ခသ္သာတိ ယဒိဒံ ‘‘အပ္ပတိဋ္ဌ’’န္တိအာဒီဟိ ဝစနေဟိ ဝဏ္ဏိတံ ထောမိတံ ယထာဝုတ္တလက္ခဏံ နိဗ္ဗာနံ, ဧသော ဧဝ သကလသ္သ ဝဋ္ဋဒုက္ခသ္သ အန္တော ပရိယောသာနံ တဒဓိဂမေ သတိ သဗ္ဗဒုက္ခာဘာဝတော။ တသ္မာ ‘‘ဒုက္ခသ္သ အန္တော’’တိ အယမေဝ တသ္သ သဘာဝောတိ ဒသ္သေတိ။

    Tattha tatrāti tasmiṃ. Apisaddo samuccaye. Ahaṃ, bhikkhave, yattha saṅkhārapavatte kutoci kassaci āgatiṃ na vadāmi yathāpaccayaṃ tattha dhammamattassa uppajjanato. Evaṃ tasmimpi āyatane nibbāne kutoci āgatiṃ āgamanaṃ neva vadāmi āgantabbaṭṭhānatāya abhāvato. Na gatinti katthaci gamanaṃ na vadāmi gantabbaṭṭhānatāya abhāvato. Na hi tattha sattānaṃ ṭhapetvā ñāṇena ārammaṇakaraṇaṃ āgatigatiyo sambhavanti, nāpi ṭhiticutūpapattiyo vadāmi. ‘‘Tadāpaha’’ntipi pāḷi. Tassattho – tampi āyatanaṃ gāmantarato gāmantaraṃ viya na āgantabbatāya na āgati, na gantabbatāya na gati, pathavīpabbatādi viya apatiṭṭhānatāya na ṭhiti, apaccayattā vā uppādābhāvo, tato amatasabhāvattā cavanābhāvo, uppādanirodhābhāvato ceva tadubhayaparicchinnāya ṭhitiyā ca abhāvato na ṭhitiṃ na cutiṃ na upapattiṃ vadāmi. Kevalaṃ pana taṃ arūpasabhāvattā apaccayattā ca na katthaci patiṭṭhitanti appatiṭṭhaṃ. Tattha pavattābhāvato pavattappaṭipakkhato ca appavattaṃ. Arūpasabhāvattepi vedanādayo viya kassacipi ārammaṇassa anālambanato upatthambhanirapekkhato ca anārammaṇameva taṃ ‘‘āyatana’’nti vuttaṃ nibbānaṃ. Ayañca evasaddo appatiṭṭhameva appavattamevāti padadvayenapi yojetabbo . Esevanto dukkhassāti yadidaṃ ‘‘appatiṭṭha’’ntiādīhi vacanehi vaṇṇitaṃ thomitaṃ yathāvuttalakkhaṇaṃ nibbānaṃ, eso eva sakalassa vaṭṭadukkhassa anto pariyosānaṃ tadadhigame sati sabbadukkhābhāvato. Tasmā ‘‘dukkhassa anto’’ti ayameva tassa sabhāvoti dasseti.

    ပဌမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဥဒာနပာဠိ • Udānapāḷi / ၁. ပဌမနိဗ္ဗာနပဋိသံယုတ္တသုတ္တံ • 1. Paṭhamanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact