Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ • Aṅguttaranikāya |
(༢༡) ༡. ཀརཛཀཱཡཝགྒོ
(21) 1. Karajakāyavaggo
༡. པཋམནིརཡསགྒསུཏྟཾ
1. Paṭhamanirayasaggasuttaṃ
༢༡༡. ‘‘དསཧི , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ། ཀཏམེཧི དསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ལུདྡོ ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏེསུ 1།
211. ‘‘Dasahi , bhikkhave, dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Katamehi dasahi? Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno sabbapāṇabhūtesu 2.
‘‘ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི། ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ, ཏཾ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི།
‘‘Adinnādāyī hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā, taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti.
‘‘ཀཱམེསུ མིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི། ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི, ཏཐཱརཱུཔཱསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kāmesu micchācārī hoti. Yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sasāmikā saparidaṇḍā antamaso mālāguḷaparikkhittāpi, tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti.
‘‘མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི། སབྷགྒཏོ ཝཱ པརིསགྒཏོ ཝཱ ཉཱཏིམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ པཱུགམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ རཱཛཀུལམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ ཨབྷིནཱིཏོ སཀྑིཔུཊྛོ – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཡཾ ཛཱནཱསི ཏཾ ཝདེཧཱི’ཏི, སོ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘ན ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘པསྶཱམཱི’ཏི, པསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘ན པསྶཱམཱི’ཏི། ཨིཏི ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ ཝཱ སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Musāvādī hoti. Sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho – ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti, so ajānaṃ vā āha ‘jānāmī’ti, jānaṃ vā āha ‘na jānāmī’ti, apassaṃ vā āha ‘passāmī’ti, passaṃ vā āha ‘na passāmī’ti. Iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā sampajānamusā bhāsitā hoti.
‘‘པིསུཎཝཱཙོ ཧོཏི – ཨིཏོ སུཏྭཱ ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ། ཨིཏི སམགྒཱནཾ ཝཱ བྷེཏྟཱ བྷིནྣཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ ཝགྒཱརཱམོ ཝགྒརཏོ ཝགྒནནྡཱི, ཝགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Pisuṇavāco hoti – ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti samaggānaṃ vā bhettā bhinnānaṃ vā anuppadātā vaggārāmo vaggarato vagganandī, vaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ཕརུསཝཱཙོ ཧོཏི – ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ཨཎྜཀཱ ཀཀྐསཱ པརཀཊུཀཱ པརཱབྷིསཛྫནཱི ཀོདྷསཱམནྟཱ ཨསམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀཱ, ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Pharusavāco hoti – yā sā vācā aṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā asamādhisaṃvattanikā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘སམྥཔྤལཱཔཱི ཧོཏི ཨཀཱལཝཱདཱི ཨབྷཱུཏཝཱདཱི ཨནཏྠཝཱདཱི ཨདྷམྨཝཱདཱི ཨཝིནཡཝཱདཱི, ཨནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ཨཀཱལེན ཨནཔདེསཾ ཨཔརིཡནྟཝཏིཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ།
‘‘Samphappalāpī hoti akālavādī abhūtavādī anatthavādī adhammavādī avinayavādī, anidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti akālena anapadesaṃ apariyantavatiṃ anatthasaṃhitaṃ.
‘‘ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི། ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ ཏཾ མམ ཨསྶཱ’ཏི།
‘‘Abhijjhālu hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ abhijjhātā hoti – ‘aho vata yaṃ parassa taṃ mama assā’ti.
‘‘བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི པདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཧཉྙནྟུ ཝཱ བཛ྄ཛྷནྟུ ཝཱ ཨུཙྪིཛྫནྟུ ཝཱ ཝིནསྶནྟུ ཝཱ མཱ ཝཱ ཨཧེསུ’ནྟི།
‘‘Byāpannacitto hoti paduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā haññantu vā bajjhantu vā ucchijjantu vā vinassantu vā mā vā ahesu’nti.
‘‘མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི ཝིཔརཱིཏདསྶནོ – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི། ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ།
‘‘Micchādiṭṭhiko hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Imehi kho, bhikkhave, dasahi dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye.
‘‘དསཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ སགྒེ། ཀཏམེཧི དསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ, སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི།
‘‘Dasahi, bhikkhave, dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge. Katamehi dasahi? Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati.
‘‘ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི། ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ, ན ཏཾ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི།
‘‘Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā, na taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti.
‘‘ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི། ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ…པེ॰… ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི, ཏཐཱརཱུཔཱསུ ན ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Yā tā māturakkhitā…pe… antamaso mālāguḷaparikkhittāpi, tathārūpāsu na cārittaṃ āpajjitā hoti.
‘‘མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི། སབྷགྒཏོ ཝཱ པརིསགྒཏོ ཝཱ ཉཱཏིམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ པཱུགམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ རཱཛཀུལམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ ཨབྷིནཱིཏོ སཀྑིཔུཊྛོ – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཡཾ ཛཱནཱསི ཏཾ ཝདེཧཱི’ཏི, སོ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘ན ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘ན པསྶཱམཱི’ཏི, པསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ ‘པསྶཱམཱི’ཏི། ཨིཏི ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ ཝཱ ན སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti. Sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho – ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti, so ajānaṃ vā āha ‘na jānāmī’ti, jānaṃ vā āha ‘jānāmī’ti, apassaṃ vā āha ‘na passāmī’ti, passaṃ vā āha ‘passāmī’ti. Iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā na sampajānamusā bhāsitā hoti.
‘‘པིསུཎཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི – ན ཨིཏོ སུཏྭཱ ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ། ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི, སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Pisuṇavācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti – na ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī, samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ཕརུསཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི། ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ, ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི།
‘‘Pharusavācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི, ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི, ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ།
‘‘Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī, atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ.
‘‘ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི ། ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ ཏཾ མམ ཨསྶཱ’ཏི།
‘‘Anabhijjhālu hoti . Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ anabhijjhātā hoti – ‘aho vata yaṃ parassa taṃ mama assā’ti.
‘‘ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི ཨཔྤདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཨཝེརཱ ཧོནྟུ ཨབྱཱཔཛྫཱ ཨནཱིགྷཱ, སུཁཱི ཨཏྟཱནཾ པརིཧརནྟཱུ’ཏི།
‘‘Abyāpannacitto hoti appaduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā averā hontu abyāpajjā anīghā, sukhī attānaṃ pariharantū’ti.
‘‘སམྨཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི ཨཝིཔརཱིཏདསྶནོ – ‘ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ, ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཊདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ, ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི། ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ སགྒེ’’ཏི། པཋམཾ།
‘‘Sammādiṭṭhiko hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukaṭadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Imehi kho, bhikkhave, dasahi dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (༢༡) ༡. ཀརཛཀཱཡཝགྒོ • (21) 1. Karajakāyavaggo
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ༡-༥༣༦. པཋམནིརཡསགྒསུཏྟཱདིཝཎྞནཱ • 1-536. Paṭhamanirayasaggasuttādivaṇṇanā