Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๗. ปฐมปโจฺจโรหณีสุตฺตํ
7. Paṭhamapaccorohaṇīsuttaṃ
อทฺทสา โข ภควา ชาณุโสฺสณิํ พฺราหฺมณํ ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาตํ นวํ โขมยุคํ นิวตฺถํ อลฺลกุสมุฎฺฐิํ อาทาย เอกมนฺตํ ฐิตํฯ ทิสฺวาน ชาณุโสฺสณิํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ – ‘‘กิํ นุ ตฺวํ, พฺราหฺมณ, ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาโต นวํ โขมยุคํ นิวโตฺถ อลฺลกุสมุฎฺฐิํ อาทาย เอกมนฺตํ ฐิโต ? กิํ นฺวชฺช 5 พฺราหฺมณกุลสฺสา’’ติ 6? ‘‘ปโจฺจโรหณี, โภ โคตม, อชฺช พฺราหฺมณกุลสฺสา’’ติ 7ฯ
Addasā kho bhagavā jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ tadahuposathe sīsaṃnhātaṃ navaṃ khomayugaṃ nivatthaṃ allakusamuṭṭhiṃ ādāya ekamantaṃ ṭhitaṃ. Disvāna jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu tvaṃ, brāhmaṇa, tadahuposathe sīsaṃnhāto navaṃ khomayugaṃ nivattho allakusamuṭṭhiṃ ādāya ekamantaṃ ṭhito ? Kiṃ nvajja 8 brāhmaṇakulassā’’ti 9? ‘‘Paccorohaṇī, bho gotama, ajja brāhmaṇakulassā’’ti 10.
‘‘ยถา กถํ ปน, พฺราหฺมณ, พฺราหฺมณานํ ปโจฺจโรหณี โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, โภ โคตม, พฺราหฺมณา ตทหุโปสเถ สีสํนฺหาตา นวํ โขมยุคํ นิวตฺถา อเลฺลน โคมเยน ปถวิํ โอปุญฺชิตฺวา หริเตหิ กุเสหิ ปตฺถริตฺวา 11 อนฺตรา จ เวลํ อนฺตรา จ อคฺยาคารํ เสยฺยํ กเปฺปนฺติฯ เต ตํ รตฺติํ ติกฺขตฺตุํ ปจฺจุฎฺฐาย ปญฺชลิกา อคฺคิํ นมสฺสนฺติ – ‘ปโจฺจโรหาม ภวนฺตํ, ปโจฺจโรหาม ภวนฺต’นฺติฯ พหุเกน จ สปฺปิเตลนวนีเตน อคฺคิํ สนฺตเปฺปนฺติฯ ตสฺสา จ รตฺติยา อจฺจเยน ปณีเตน ขาทนีเยน โภชนีเยน พฺราหฺมเณ สนฺตเปฺปนฺติฯ เอวํ, โภ โคตม, พฺราหฺมณานํ ปโจฺจโรหณี โหตี’’ติฯ
‘‘Yathā kathaṃ pana, brāhmaṇa, brāhmaṇānaṃ paccorohaṇī hotī’’ti? ‘‘Idha, bho gotama, brāhmaṇā tadahuposathe sīsaṃnhātā navaṃ khomayugaṃ nivatthā allena gomayena pathaviṃ opuñjitvā haritehi kusehi pattharitvā 12 antarā ca velaṃ antarā ca agyāgāraṃ seyyaṃ kappenti. Te taṃ rattiṃ tikkhattuṃ paccuṭṭhāya pañjalikā aggiṃ namassanti – ‘paccorohāma bhavantaṃ, paccorohāma bhavanta’nti. Bahukena ca sappitelanavanītena aggiṃ santappenti. Tassā ca rattiyā accayena paṇītena khādanīyena bhojanīyena brāhmaṇe santappenti. Evaṃ, bho gotama, brāhmaṇānaṃ paccorohaṇī hotī’’ti.
‘‘อญฺญถา โข, พฺราหฺมณ, พฺราหฺมณานํ ปโจฺจโรหณี โหติ, อญฺญถา จ ปน อริยสฺส วินเย ปโจฺจโรหณี โหตี’’ติฯ ‘‘ยถา กถํ ปน, โภ โคตม, อริยสฺส วินเย ปโจฺจโรหณี โหติ? สาธุ เม ภวํ โคตโม ตถา ธมฺมํ เทเสตุ ยถา อริยสฺส วินเย ปโจฺจโรหณี โหตี’’ติฯ
‘‘Aññathā kho, brāhmaṇa, brāhmaṇānaṃ paccorohaṇī hoti, aññathā ca pana ariyassa vinaye paccorohaṇī hotī’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana, bho gotama, ariyassa vinaye paccorohaṇī hoti? Sādhu me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetu yathā ariyassa vinaye paccorohaṇī hotī’’ti.
‘‘เตน หิ, พฺราหฺมณ, สุณาหิ, สาธุกํ มนสิ กโรหิ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, โภ’’ติ โข ชาณุโสฺสณิ พฺราหฺมโณ ภควโต ปจฺจโสฺสสิฯ ภควา เอตทโวจ –
‘‘Tena hi, brāhmaṇa, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho jāṇussoṇi brāhmaṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘อิธ , พฺราหฺมณ, อริยสาวโก อิติ ปฎิสญฺจิกฺขติ – ‘มิจฺฉาทิฎฺฐิยา โข ปาปโก วิปาโก ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจา’ ติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาทิฎฺฐิํ ปชหติ; มิจฺฉาทิฎฺฐิยา ปโจฺจโรหติฯ
‘‘Idha , brāhmaṇa, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘micchādiṭṭhiyā kho pāpako vipāko diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcā’ ti. So iti paṭisaṅkhāya micchādiṭṭhiṃ pajahati; micchādiṭṭhiyā paccorohati.
… มิจฺฉาสงฺกปฺปสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาสงฺกปฺปํ ปชหติ; มิจฺฉาสงฺกปฺปา ปโจฺจโรหติฯ
… Micchāsaṅkappassa kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāsaṅkappaṃ pajahati; micchāsaṅkappā paccorohati.
… มิจฺฉาวาจาย โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาวาจํ ปชหติ; มิจฺฉาวาจาย ปโจฺจโรหติฯ
… Micchāvācāya kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāvācaṃ pajahati; micchāvācāya paccorohati.
…มิจฺฉากมฺมนฺตสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉากมฺมนฺตํ ปชหติ; มิจฺฉากมฺมนฺตา ปโจฺจโรหติฯ
…Micchākammantassa kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchākammantaṃ pajahati; micchākammantā paccorohati.
…มิจฺฉาอาชีวสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาอาชีวํ ปชหติ; มิจฺฉาอาชีวา ปโจฺจโรหติฯ
…Micchāājīvassa kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāājīvaṃ pajahati; micchāājīvā paccorohati.
…มิจฺฉาวายามสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาวายามํ ปชหติ; มิจฺฉาวายามา ปโจฺจโรหติฯ
…Micchāvāyāmassa kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāvāyāmaṃ pajahati; micchāvāyāmā paccorohati.
…มิจฺฉาสติยา โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาสติํ ปชหติ; มิจฺฉาสติยา ปโจฺจโรหติฯ
…Micchāsatiyā kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāsatiṃ pajahati; micchāsatiyā paccorohati.
…มิจฺฉาสมาธิสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาสมาธิํ ปชหติ; มิจฺฉาสมาธิมฺหา ปโจฺจโรหติฯ
…Micchāsamādhissa kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāsamādhiṃ pajahati; micchāsamādhimhā paccorohati.
…มิจฺฉาญาณสฺส โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจาติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาญาณํ ปชหติ; มิจฺฉาญาณมฺหา ปโจฺจโรหติฯ
…Micchāñāṇassa kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcāti. So iti paṭisaṅkhāya micchāñāṇaṃ pajahati; micchāñāṇamhā paccorohati.
‘มิจฺฉาวิมุตฺติยา โข ปาปโก วิปาโก – ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อภิสมฺปรายญฺจา’ติฯ โส อิติ ปฎิสงฺขาย มิจฺฉาวิมุตฺติํ ปชหติ; มิจฺฉาวิมุตฺติยา ปโจฺจโรหติฯ เอวํ โข, พฺราหฺมณ, อริยสฺส วินเย ปโจฺจโรหณี โหตี’’ติฯ
‘Micchāvimuttiyā kho pāpako vipāko – diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañcā’ti. So iti paṭisaṅkhāya micchāvimuttiṃ pajahati; micchāvimuttiyā paccorohati. Evaṃ kho, brāhmaṇa, ariyassa vinaye paccorohaṇī hotī’’ti.
‘‘อญฺญถา, โภ โคตม, พฺราหฺมณานํ ปโจฺจโรหณี, อญฺญถา จ ปน อริยสฺส วินเย ปโจฺจโรหณี โหติฯ อิมิสฺสา จ, โภ โคตม, อริยสฺส วินเย ปโจฺจโรหณิยา พฺราหฺมณานํ ปโจฺจโรหณี กลํ นาคฺฆติ โสฬสิํฯ อภิกฺกนฺตํ , โภ โคตม…เป.… อุปาสกํ มํ ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตเคฺค ปาณุเปตํ สรณํ คต’’นฺติฯ สตฺตมํฯ
‘‘Aññathā, bho gotama, brāhmaṇānaṃ paccorohaṇī, aññathā ca pana ariyassa vinaye paccorohaṇī hoti. Imissā ca, bho gotama, ariyassa vinaye paccorohaṇiyā brāhmaṇānaṃ paccorohaṇī kalaṃ nāgghati soḷasiṃ. Abhikkantaṃ , bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๗-๘. ปโจฺจโรหณีสุตฺตทฺวยวณฺณนา • 7-8. Paccorohaṇīsuttadvayavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๕-๔๒. สงฺคารวสุตฺตาทิวณฺณนา • 5-42. Saṅgāravasuttādivaṇṇanā