| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๙. ปฐมปชฺชุนฺนธีตุสุตฺตวณฺณนา
9. Paṭhamapajjunnadhītusuttavaṇṇanā
๓๙. นวเม ปชฺชุนฺนสฺส ธีตาติ ปชฺชุนฺนสฺส นาม วสฺสวลาหกเทวรโญฺญ จาตุมหาราชิกสฺส ธีตาฯ อภิวเนฺทติ ภควา ตุมฺหากํ ปาเท วนฺทามิฯ จกฺขุมตาติ ปญฺจหิ จกฺขูหิ จกฺขุมเนฺตน ตถาคเตนฯ ธโมฺม อนุพุโทฺธติ, ‘‘อิทํ มยา ปุเพฺพ ปเรสํ สนฺติเก เกวลํ สุตํเยว อาสี’’ติ วทติฯ สาหํ ทานีติ, สา อหํ อิทานิฯ สกฺขิ ชานามีติ, ปฎิเวธวเสน ปจฺจกฺขเมว ชานามิฯ วิครหนฺตาติ, ‘‘หีนกฺขรปทพฺยญฺชโน’’ติ วา ‘‘อนิยฺยานิโก’’ติ วา เอวํ ครหนฺตาฯ โรรุวนฺติ, เทฺว โรรุวา – ธูมโรรุโว จ ชาลโรรุโว จฯ ตตฺถ ธูมโรรุโว วิสุํ โหติ, ชาลโรรุโวติ ปน อวีจิมหานิรยเสฺสเวตํ นามํฯ ตตฺถ หิ สตฺตา อคฺคิมฺหิ ชลเนฺต ชลเนฺต ปุนปฺปุนํ รวํ รวนฺติ, ตสฺมา โส ‘‘โรรุโว’’ติ วุจฺจติฯ โฆรนฺติ ทารุณํฯ ขนฺติยา อุปสเมน อุเปตาติ รุจฺจิตฺวา ขมาเปตฺวา คหณขนฺติยา จ ราคาทิอุปสเมน จ อุเปตาติฯ นวมํฯ
39. Navame pajjunnassa dhītāti pajjunnassa nāma vassavalāhakadevarañño cātumahārājikassa dhītā. Abhivandeti bhagavā tumhākaṃ pāde vandāmi. Cakkhumatāti pañcahi cakkhūhi cakkhumantena tathāgatena. Dhammo anubuddhoti, ‘‘idaṃ mayā pubbe paresaṃ santike kevalaṃ sutaṃyeva āsī’’ti vadati. Sāhaṃ dānīti, sā ahaṃ idāni. Sakkhi jānāmīti, paṭivedhavasena paccakkhameva jānāmi. Vigarahantāti, ‘‘hīnakkharapadabyañjano’’ti vā ‘‘aniyyāniko’’ti vā evaṃ garahantā. Roruvanti, dve roruvā – dhūmaroruvo ca jālaroruvo ca. Tattha dhūmaroruvo visuṃ hoti, jālaroruvoti pana avīcimahānirayassevetaṃ nāmaṃ. Tattha hi sattā aggimhi jalante jalante punappunaṃ ravaṃ ravanti, tasmā so ‘‘roruvo’’ti vuccati. Ghoranti dāruṇaṃ. Khantiyā upasamena upetāti ruccitvā khamāpetvā gahaṇakhantiyā ca rāgādiupasamena ca upetāti. Navamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๙. ปฐมปชฺชุนฺนธีตุสุตฺตํ • 9. Paṭhamapajjunnadhītusuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๙. ปฐมปชฺชุนฺนธีตุสุตฺตวณฺณนา • 9. Paṭhamapajjunnadhītusuttavaṇṇanā
