Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၆. ပာဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ
6. Pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
၁. ပဌမပာဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ
1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpada-atthayojanā
ခုဒ္ဒကာနံ အနန္တရာ ပာဋိဒေသနီယာ ယေ ဓမ္မာ သင္ဂီတိကာရေဟိ ဌပိတာ, ဣဒာနိ တေသံ ဓမ္မာနံ အယံ ဝဏ္ဏနာ ဘဝတီတိ ယောဇနာ။
Khuddakānaṃ anantarā pāṭidesanīyā ye dhammā saṅgītikārehi ṭhapitā, idāni tesaṃ dhammānaṃ ayaṃ vaṇṇanā bhavatīti yojanā.
၅၅၂. ပဌမပာဋိဒေသနီယေ တာဝ အတ္ထော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ ပဋိအာဂမနကာလေတိ ပိဏ္ဍာယ စရဏဋ္ဌာနတော ပက္ကမိတ္ဝာ, ပဋိနိဝတ္တိတ္ဝာ ဝာ အာဂမနကာလေ။ သဗ္ဗေဝာတိ ဧတ္ထ နိဂ္ဂဟီတလောပဝသေန သန္ဓိ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘သဗ္ဗမေဝာ’’တိ။ ‘‘ကမ္ပမာနာ’’တိ ဣမိနာ ပပုဗ္ဗဝိဓဓာတုယာ ကမ္ပနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ အပေဟီတိ ဧတ္ထ အပပုဗ္ဗဣဓာတု ဂတ္ယတ္ထောတိ အာဟ ‘‘အပဂစ္ဆာ’’တိ။
552. Paṭhamapāṭidesanīye tāva attho evaṃ veditabboti yojanā. Paṭiāgamanakāleti piṇḍāya caraṇaṭṭhānato pakkamitvā, paṭinivattitvā vā āgamanakāle. Sabbevāti ettha niggahītalopavasena sandhi hotīti āha ‘‘sabbamevā’’ti. ‘‘Kampamānā’’ti iminā papubbavidhadhātuyā kampanatthaṃ dasseti. Apehīti ettha apapubbaidhātu gatyatthoti āha ‘‘apagacchā’’ti.
၅၅၃. ပဋိဒေသေတဗ္ဗာကာရံ ဒသ္သေတိ အနေနာတိ ပဋိဒေသေတဗ္ဗာကာရဒသ္သနံ။ ဒ္ဝိန္နံ သဒ္ဒာနံ ပရိယာယဘာဝံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ရထိကာတိ ရစ္ဆာ’’တိ။ ရထသ္သ ဟိတာ ရထိကာ။ ဏ္ယပစ္စယေ ကတေ ‘‘ရစ္ဆာ’’တိ (မောဂ္ဂလ္လာနေ ၄.၇၂ သုတ္တေ) ဝုစ္စတိ။ ရစ္ဆန္တရေန အနိဗ္ဗိဒ္ဓာ ရစ္ဆာ ဗ္ယူဟော နာမာတိ အာဟ ‘‘အနိဗ္ဗိဇ္ဈိတ္ဝာ’’တိအာဒိ။ ဗ္ယူဟေတိ သမ္ပိဏ္ဍေတိ ဇနေ အညတ္ထ ဂန္တုမပဒာနဝသေနာတိ ဗ္ယူဟော။ သိင္ဃာဋကံ နာမ မဂ္ဂသန္ဓီတိ အာဟ ‘‘မဂ္ဂသမောဓာနဋ္ဌာန’’န္တိ။ သိင္ဃတိ မဂ္ဂသမောဓာနံ ကရောတိ ဧတ္ထာတိ သိင္ဃာဋကံ။ ဧတေသူတိ ရထိကာဒီသု။ ဧသေဝ နယောတိ ဒုက္ကဋပာဋိဒေသနီယေ အတိဒိသတိ။ ဟီတိ သစ္စံ။ ‘‘ဝစနတော’’တိ ပဒံ ‘‘ဝေဒိတဗ္ဗော’’တိ ပဒေ ဉာပကဟေတု။ ဒဒမာနာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝသေနာတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထာတိ သိက္ခာပဒေ။ တသ္မာတိ ယသ္မာ အပမာဏံ, တသ္မာ။
553. Paṭidesetabbākāraṃ dasseti anenāti paṭidesetabbākāradassanaṃ. Dvinnaṃ saddānaṃ pariyāyabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘rathikāti racchā’’ti. Rathassa hitā rathikā. Ṇyapaccaye kate ‘‘racchā’’ti (moggallāne 4.72 sutte) vuccati. Racchantarena anibbiddhā racchā byūho nāmāti āha ‘‘anibbijjhitvā’’tiādi. Byūheti sampiṇḍeti jane aññattha gantumapadānavasenāti byūho. Siṅghāṭakaṃ nāma maggasandhīti āha ‘‘maggasamodhānaṭṭhāna’’nti. Siṅghati maggasamodhānaṃ karoti etthāti siṅghāṭakaṃ. Etesūti rathikādīsu. Eseva nayoti dukkaṭapāṭidesanīye atidisati. Hīti saccaṃ. ‘‘Vacanato’’ti padaṃ ‘‘veditabbo’’ti pade ñāpakahetu. Dadamānāya bhikkhuniyā vasenāti yojanā. Etthāti sikkhāpade. Tasmāti yasmā apamāṇaṃ, tasmā.
ဣဒန္တိ ဝစနံ ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ သမ္ဘိန္နေ ဧကရသေ ကာလိကတ္တယေတိ ယောဇနာ။
Idanti vacanaṃ vuttanti sambandho. Sambhinne ekarase kālikattayeti yojanā.
၅၅၆. ‘‘ဒာပေတီ’’တိ ဟေတုတ္ထကိရိယာယ ကာရိတကတ္တုကာရိတကမ္မာနိ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘အညာတိကာယ အညေန ကေနစီ’’တိ။ အညေနာတိ အတ္တနာ အညေန။ ‘‘တာယ ဧဝ ဝာ ဘိက္ခုနိယာ အညေန ဝာ ကေနစီ’’တိ ပဒာနိ ‘‘ပဋိဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ’’တိပဒေ ကာရိတကမ္မာနီတိ။ ပဌမံ။
556. ‘‘Dāpetī’’ti hetutthakiriyāya kāritakattukāritakammāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘aññātikāya aññena kenacī’’ti. Aññenāti attanā aññena. ‘‘Tāya eva vā bhikkhuniyā aññena vā kenacī’’ti padāni ‘‘paṭiggahāpetvā’’tipade kāritakammānīti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၁. ပဌမပာဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒံ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. ပဌမပာဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ပာဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁. ပဌမပာဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁. ပဌမပာဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā