Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൬. പാടിദേസനീയകണ്ഡം
6. Pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
൧. പഠമപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദ-അത്ഥയോജനാ
1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpada-atthayojanā
ഖുദ്ദകാനം അനന്തരാ പാടിദേസനീയാ യേ ധമ്മാ സങ്ഗീതികാരേഹി ഠപിതാ, ഇദാനി തേസം ധമ്മാനം അയം വണ്ണനാ ഭവതീതി യോജനാ.
Khuddakānaṃ anantarā pāṭidesanīyā ye dhammā saṅgītikārehi ṭhapitā, idāni tesaṃ dhammānaṃ ayaṃ vaṇṇanā bhavatīti yojanā.
൫൫൨. പഠമപാടിദേസനീയേ താവ അത്ഥോ ഏവം വേദിതബ്ബോതി യോജനാ. പടിആഗമനകാലേതി പിണ്ഡായ ചരണട്ഠാനതോ പക്കമിത്വാ, പടിനിവത്തിത്വാ വാ ആഗമനകാലേ. സബ്ബേവാതി ഏത്ഥ നിഗ്ഗഹീതലോപവസേന സന്ധി ഹോതീതി ആഹ ‘‘സബ്ബമേവാ’’തി. ‘‘കമ്പമാനാ’’തി ഇമിനാ പപുബ്ബവിധധാതുയാ കമ്പനത്ഥം ദസ്സേതി. അപേഹീതി ഏത്ഥ അപപുബ്ബഇധാതു ഗത്യത്ഥോതി ആഹ ‘‘അപഗച്ഛാ’’തി.
552. Paṭhamapāṭidesanīye tāva attho evaṃ veditabboti yojanā. Paṭiāgamanakāleti piṇḍāya caraṇaṭṭhānato pakkamitvā, paṭinivattitvā vā āgamanakāle. Sabbevāti ettha niggahītalopavasena sandhi hotīti āha ‘‘sabbamevā’’ti. ‘‘Kampamānā’’ti iminā papubbavidhadhātuyā kampanatthaṃ dasseti. Apehīti ettha apapubbaidhātu gatyatthoti āha ‘‘apagacchā’’ti.
൫൫൩. പടിദേസേതബ്ബാകാരം ദസ്സേതി അനേനാതി പടിദേസേതബ്ബാകാരദസ്സനം. ദ്വിന്നം സദ്ദാനം പരിയായഭാവം ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘രഥികാതി രച്ഛാ’’തി. രഥസ്സ ഹിതാ രഥികാ. ണ്യപച്ചയേ കതേ ‘‘രച്ഛാ’’തി (മോഗ്ഗല്ലാനേ ൪.൭൨ സുത്തേ) വുച്ചതി. രച്ഛന്തരേന അനിബ്ബിദ്ധാ രച്ഛാ ബ്യൂഹോ നാമാതി ആഹ ‘‘അനിബ്ബിജ്ഝിത്വാ’’തിആദി. ബ്യൂഹേതി സമ്പിണ്ഡേതി ജനേ അഞ്ഞത്ഥ ഗന്തുമപദാനവസേനാതി ബ്യൂഹോ. സിങ്ഘാടകം നാമ മഗ്ഗസന്ധീതി ആഹ ‘‘മഗ്ഗസമോധാനട്ഠാന’’ന്തി. സിങ്ഘതി മഗ്ഗസമോധാനം കരോതി ഏത്ഥാതി സിങ്ഘാടകം. ഏതേസൂതി രഥികാദീസു. ഏസേവ നയോതി ദുക്കടപാടിദേസനീയേ അതിദിസതി. ഹീതി സച്ചം. ‘‘വചനതോ’’തി പദം ‘‘വേദിതബ്ബോ’’തി പദേ ഞാപകഹേതു. ദദമാനായ ഭിക്ഖുനിയാ വസേനാതി യോജനാ. ഏത്ഥാതി സിക്ഖാപദേ. തസ്മാതി യസ്മാ അപമാണം, തസ്മാ.
553. Paṭidesetabbākāraṃ dasseti anenāti paṭidesetabbākāradassanaṃ. Dvinnaṃ saddānaṃ pariyāyabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘rathikāti racchā’’ti. Rathassa hitā rathikā. Ṇyapaccaye kate ‘‘racchā’’ti (moggallāne 4.72 sutte) vuccati. Racchantarena anibbiddhā racchā byūho nāmāti āha ‘‘anibbijjhitvā’’tiādi. Byūheti sampiṇḍeti jane aññattha gantumapadānavasenāti byūho. Siṅghāṭakaṃ nāma maggasandhīti āha ‘‘maggasamodhānaṭṭhāna’’nti. Siṅghati maggasamodhānaṃ karoti etthāti siṅghāṭakaṃ. Etesūti rathikādīsu. Eseva nayoti dukkaṭapāṭidesanīye atidisati. Hīti saccaṃ. ‘‘Vacanato’’ti padaṃ ‘‘veditabbo’’ti pade ñāpakahetu. Dadamānāya bhikkhuniyā vasenāti yojanā. Etthāti sikkhāpade. Tasmāti yasmā apamāṇaṃ, tasmā.
ഇദന്തി വചനം വുത്തന്തി സമ്ബന്ധോ. സമ്ഭിന്നേ ഏകരസേ കാലികത്തയേതി യോജനാ.
Idanti vacanaṃ vuttanti sambandho. Sambhinne ekarase kālikattayeti yojanā.
൫൫൬. ‘‘ദാപേതീ’’തി ഹേതുത്ഥകിരിയായ കാരിതകത്തുകാരിതകമ്മാനി ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘അഞ്ഞാതികായ അഞ്ഞേന കേനചീ’’തി. അഞ്ഞേനാതി അത്തനാ അഞ്ഞേന. ‘‘തായ ഏവ വാ ഭിക്ഖുനിയാ അഞ്ഞേന വാ കേനചീ’’തി പദാനി ‘‘പടിഗ്ഗഹാപേത്വാ’’തിപദേ കാരിതകമ്മാനീതി. പഠമം.
556. ‘‘Dāpetī’’ti hetutthakiriyāya kāritakattukāritakammāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘aññātikāya aññena kenacī’’ti. Aññenāti attanā aññena. ‘‘Tāya eva vā bhikkhuniyā aññena vā kenacī’’ti padāni ‘‘paṭiggahāpetvā’’tipade kāritakammānīti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൧. പഠമപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദം • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧. പഠമപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / പാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൧. പഠമപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧. പഠമപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā